نهایی شدن نقشه راه خط ریلی شلمچه- بصره

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مدیرعامل راه آهن کشور با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به پرسش ها در خصوص نهایی شدن نقشه راه خط ریلی شلمچه- بصره پاسخ داد.

سؤال: می‌خواهیم راجع به راه آهن شلمچه- بصره با شما صحبت کنیم؛ نقشه راهی که الآن در چه وضعیتی است و قرار است چه چشم اندازی را ترسیم کند. اما یک مختصری راجع به ایران اکسپو که امروز حضور داشتید بپرسم که چه خبر بود و چه چشم انداز مثبتی را پیش حوزه حمل و نقل ریلی کشور قرار داد؟
آقای میعاد صالحی؛ مدیر عامل راه آهن کشور: دولت سیزدهم یکی از اهدافی که برای خود قرار داده، ارتباط با کشور‌های مختلف به ویژه کشور‌های همسایه است، به هر حال ما کشور‌هایی که در حوزه CIS هستند؛ کشور‌هایی مثل ترکمنستان، قزاقستان، ​ روسیه از سمت شمال و کشور‌هایی که در طرفین شرق و غرب ما هستند آن‌هایی که ریلی به آن‌ها متصل هستیم، امکان ترانزیت، صادرات و واردات از مسیر ریلی وجود دارد. الحمدلله این کار در این یک سال و نیم اخیر انجام دادیم. این نمایشگاه باعث شد که ما بتوانیم با تجار مختلف از کشور‌های مختلف بتوانیم بحث و گفتگو داشته باشیم، اطمینان دهی کنیم برای این که بتوانیم بار آنها را به نحو احسن از حوزه جمهوری اسلامی ایران بتوانیم عبور دهیم.

سؤال: یک چشم انتظاری و یک طرح که تقریباً طولانی شده، اول به ما بگویید علت این تأخیر طولانی چیست و آن چیزی که الآن تدوین و نهایی شده قرار است چه چشم اندازی را در این موضوع پیش روی ما قرار دهد؟
آقای صالحی: به هر حال اتصال ریلی ایران به کشور‌های مختلف حائز اهمیت است به ویژه بحث اتصال ریلی ایران، عراق و موضوع زیارت عتبات و این که ما بتوانیم مسیر تهران- کربلا، مشهد- کربلا و بالعکس بتوانیم به شکل ریلی داشته باشیم. در ۲۰ سال اخیر تفاهم‌ها و گفتگو‌های مختلفی انجام شده، خط ریلی ما از خرمشهر تا شلمچه کشیده می‌شود و بنا بوده که از آن سمت هم از بصره این اتفاق بیفتد. در سنوات مختلف با توجه به شرایطی که کشور عراق داشته اتفاق نمی‌افتد. دولت‌های مختلف بالأخره تفاهم‌های مختلف را عملاً ناکام می‌گذارد. ما در همین گزارش تفاهم‌هایی را داشتیم با طرف عراقی مهندس قاسمی خدا رحمت کند در همین گزارش بودند ما خدمت ایشان دی ماه ۱۴۰۰ تفاهمی را امضا کردیم و بنا بود که کار پیش برود. به هر حال در سمت عراق با توجه به تغییری که در حکومتشان همان مقطع زمانی شاید به فاصله کوتاهی اتفاق افتاد و به لحاظ سیاسی دچار ثبات لازم نبود، بخواهند تصمیم بگیرند و کار را انجام دهند. نهایتاً رسیدیم به طرح تحولی در دولت عراق اخیراً انجام شد، با توجه به سفری که نخست وزیر و رئیس جمهورشان به کشور ما داشتند و دیداری که با مقامات عالی کشور بود، هم با رهبر معظم انقلاب، هم با رئیس جمهور، تفاهماتی انجام شد، تذکر‌هایی به آن‌ها داده شد برای این که تفاهمات قبلی به ویژه در حوزه ریلی عملیاتی شود. الحمدلله آقای بذرپاش؛ وزیر راه و شهرسازی هم پیگیر موضوع بودند و در فروردین ۱۴۰۲ یعنی چیزی حدود یک ماه و اندی قبل در روز ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ وزیر نقل عراق با مدیران راه آهنشان آمدند ایران دیداری را باهم داشتیم و طی مذاکرات فشرده‌ای سند همکاری‌ای بین آقای بذرپاش و وزیر نقل عراقی امضا شد و بنا شد که ما یک اکشن پلن؛ یک برنامه اجرایی را تا راه آهن داشته باشند و کار را پیش ببرند. 

سؤال: یک نکته، الآن اشاره کردید به علل طولانی مدتی که این طرح دستخوش تغییرات شده، آن چیزی که الآن مورد توافق دو کشور قرار گرفته، فکر می‌کنید مهمترین تضمین اجرایی یا ضمانت اجرایی که دیده شده که دستخوش آن عوامل، دیگر نشود در ادامه، چه خواهد بود؟
آقای صالحی: به هر حال ما از منظر فنی می‌توانیم در مورد پروژه صحبت کنیم و اراده تیم‌های فنی و دو وزارتخانه را نشان دهیم و این کار را انجام بدهیم، ولی اراده سیاسی مقامات عالی دو کشور حتماً یک موضوع بسیار مهم است که الحمدلله به نظر می‌رسد که با توجه به آن سفری که بنده هفته گذشته، در حقیقت از هفته قبل مقدماتش آغاز شد و این هفته روز شنبه و یکشنبه ما به عراق و بصره داشتیم به نظر می‌رسد که با توجه به قدم‌هایی که برداشتیم و توضیح خواهم داد یک آینده روشن تری را پیش پای این پروژه می‌بینیم. یک ماه گذشته این تفاهم بین دو وزیر امضا شد، آقای بذرپاش؛ وزیر راه و شهرسازی و آن سمت هم وزیر نقل طرف عراقی و در طول این چهار هفته مذاکرات لازم انجام شد. بنده به عنوان نماینده سمت ایران و آن سمت هم مدیرعامل راه آهن عراق به عنوان نماینده طرف عراقی روز شنبه ما در شلمچه یک بازدیدی را آغاز کردیم باهم، حدود چهار ساعت کل مسیر؛ این ۳۲ کیلومتر را یک هیأت فنی که من خدمتشان بودم از طرف راه آهن جمهوری اسلامی ایران و آن سمت هم یک هیأت فنی بودند که کل این ۳۲ کیلومتر را باهم مسیر را مرور کردیم، برای اولین بار نقشه‌های دیتِیل این پروژه به شکلِ؛ نقشه‌های جزئی این پروژه به شکلِ رسمی امضا شد و توسط معاون فنی راه آهن عراق به معاون فنی ما تسلیم شد و ما با توجه به این که این پروژه سه گلوگاه کلی دارد، یک گلوگاه ابتدایی؛ ۱۶ کیلومتر اول پروژه است که در ایام دفاع مقدس این کاملاً آلوده به مین است، باید مین روبی انجام شود تا عمق شش متر، قسمت دوم حدود ۱۶ کیلومتر است تا برسیم به رود داخل شهر بصره؛ ما می‌گوییم اروندرود و آن‌ها می‌گویند شط العرب در بالاترین نقطه شهر بصره که جزیره سندباد است ما از آن قرار است که عبور کنیم، پلی زده شود و از آن طرف وارد شویم به ایستگاه جدید بصره که از بصره دیگر خط ریلی تا بغداد متصل است و تا کربلا هم می‌رود که خود من هم در سال گذشته یک سفری را داشتم برای این که بتوانیم قطار ترکیبی تهران- کربلا را راه بیندازیم، الحمدلله این مسیر متصل هست.

سؤال: الآن چند نکته را گفتید، می‌خواهید اشاره کنید به نکته‌های جدیدتر؛ یک ۱۶ کیلومتری ابتدایی داریم که نیاز به مین روبی دارد، این مین روبی را کی انجام می‌دهید؟ کار از کی آغاز خواهد شد؟
آقای صالحی: ما بر اساس آن چیزی که در ۱۶ اردیبهشت ماه یعنی چند روز گذشته در بصره با مدیران راه آهن عراق امضا کردم، بنا شد ظرف یک هفته این زمینی را که نقشه با جزئیاتش را به ما رسماً تقدیم کردند، این را به ما تحویل دهند که ما تجهیز کارگاه کردیم پشت مرز، آماده هستیم که این مسیر را آغاز کنیم و مین روبی انجام شود.

سؤال: بعد از یک هفته چقدر زمان می‌برد که تکمیل شود؟
آقای صالحی: با توجه به این که آن قسمت‌هایی که نزدیکتر به مرز است، عمق و تمرکز مین‌ها بیشتر است. پیش بینی می‌شود که به میزانی که دور می‌شویم از نقطه مرزی، احتمالاً میزان تمرکز مین‌ها کمتر می‌شود، پیش بینی ما این است که زیر شش ماه کار انجام می‌شود منتهی ممکن است که ما با ورود به خاک عراق هر چقدر که برویم جلوتر ممکن است تعداد مین‌ها و عمقشان کمتر شود و شاید سرعت هم پیدا کند.

مجری: برویم روی ۱۶ کیلومتری میانی؛ در اروندرود چه ویژگی‌هایی را به لحاظ فنی و تخصصی در نظر گرفتید و قرار است متخصصان ایرانی چه تعهداتی را اجرا کنند؟
آقای صالحی: این توضیح را بدهم فکر می‌کنیم این گزارش هم شاید نیاز به تصحیح دارد از این منظر که مردم ما فکر می‌کنند این ۳۲ کیلومتر همان ابتدا پل است، یعنی اروندرود است بعد وارد خاک می‌شویم. ما برای این موضوع گمانه‌های مختلفی داشتیم برای عبور از این رود. دجله و فرات در عراق به هم همگرا می‌شوند و شط العرب را به وجود می‌آورند و می‌آید پایین تر، رود کارون ما می‌ریزد و اروندرود را می‌سازد. ما گمانه‌های مختلفی برای عبور از رود داشتیم، از بالاترین نقطه در بصره که همین جزیره سندباد است و هر چقدر می‌آییم پایین‌تر می‌رسیم نهایتاً به جایی که مقابل ایستگاه ما در خرمشهر است که بندر خرمشهرمان هست مقابل جزیره ام الرسّاس، خیلی از مردم ما احساس می‌کنند که ابتدا وقتی می‌خواهیم شروع کنیم همین جا رود است، در حالی که خیر، ما آن مسیری که بر اساس مطالعاتی که از ۱۵ سال قبل شروع شده بود، در انتهای مسیر یعنی دقیقاً در بعد از ۳۱ کیلومتر که ما مسیر را طی می‌کنیم، آن یک کیلومتر انتهایی پل قرار دارد و این پل در ناحیه‌ای که تصاویرش هم البته موجود است نمی‌دانم که در اختیار صدا و سیما هست برای این که بخواهند پخش کنند، البته ما دادیم خدمت این عزیزان. به طور کامل این مسیر را پایه‌های پل را، چون یک طرف سمت شرق این رود می‌شود در درون بصره که رفتیم و آماده هستیم که پایه‌های پل را هم ظرف یک هفته تحویل بگیریم که مطالعات ژئوتکنیکی را انجام دهیم.

سؤال: قرار است متحرک باشد؟ چرا؟
آقای صالحی: بله، با توجه به این که طرف عراقی در آن مسیر کشتیرانی انجام می‌دهد، در حال مذاکره هستیم، چون ما اگر به قسمت‌های پایین‌تر می‌آمدیم، عمق آب خور، آن جا بیشتر بود، بعد که آمدیم بالاتر نقطه، عمق آبخور کمتر است حتی شاید بتوانیم در مذاکرات به این برسیم که بحث بازشوندگی را بتوانیم در تفاهمِ جدید کار را سبک‌تر کنیم.

سؤال: کی آغاز می‌کنید ساخت پل را، حالا رایزنی‌هایی که و شروع …؟
آقای صالحی: طبق آن چیزی که امضا کردیم ظرف یک هفته بناست که به ما طرفین پل را تحویل دهند، ما سمت شرق پل را بازدید کردیم، میانه پل، جزیره سندباد است، درست وسط این رود یک چشم نوازی خاصی هم دارد. شاید تصاویرش بعداً پخش شود مردم ببینند برایشان جالب باشد و بعد قسمت غرب پل بناست که ظرف یک هفته به ما شرق پل و میانه پل را در جزیره سندباد تحویل بدهند ما مطالعات ژئوتکنیکی مان را انجام دهیم که ان شاء الله وارد بحث احداث شویم طبق زمان بندی که با آن‌ها امضا کردیم.
سؤال: تأمین هزینه‌ها در ۱۶ کیلومتری اول و در ۱۶ کیلومتری دوم مخصوصاً در یک کیلومتری آخر که اشاره کردید ساخت رود است چه به صورت ثابت، چه به صورت متحرک بر عهده جمهوری اسلامی ایران است یا نه مورد توافق قرار خواهد گرفته شده؟
آقای صالحی: این یک سرمایه گذاری و کار مشترک است که انجام می‌شود. با توجه به این که این پل پیچیدگی‌هایی به لحاظ فنی دارد و با توجه به یک توانمندی خوبی که الحمدلله متخصصان ایرانی در احداث پل دارند بناست که این کار با مشارکت جمهوری اسلامی ایران انجام شود. در مورد آن ۱۶ کیلومتر اول؛ مین روبی با ماست در این توافق و زیرسازی و روسازی با طرف عراقی است، ۱۶ کیلومتر بعدش هم همین طور. همان طور که در گزارش هم بود عملاً ۳۱ کیلومتر زیرسازی و روسازی با آنهاست و قسمت پل هم که عرض کردم.