دونالد ترامپ علاوه بر بحث در مورد بازگشت دولت جدید آمریکا به شورای امنیت سازمان ملل و لغو تحریم های غیرقانونی و ظالمانه که نگرانی عمده دولت ایران امروز است ، در منطقه غرب آسیا به ویژه در خلیج فارس میراثی برجای گذاشته است. و دور اندیشی است.
دو واقعه اصلی که در ماههای آخر دولت ترامپ ، تحت هدایت مستقیم وی و با هدف تشدید دایره فشار پیرامون ایران در منطقه خلیج فارس اتفاق افتاد ، مقدمات آشتی و ایجاد روابط دیپلماتیک بین رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی بود. اجماع و وحدت عرب در رفع حصر و تحریم های قطر.
2020 مرداد امارات و بحرین ، اولین کشورهای عربی در ربع قرن گذشته ، روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی و روابط دیپلماتیک خود را با رژیم غاصب بر اساس توافق نامه ها تنظیم کردند. دونالد ترامپ طی مراسمی در کاخ سفید به اصطلاح “توافق نامه های ابراهیمی” انجام داد.
در هفته های اخیر ، ترامپ کشورهای تحت محاصره قطر را برای امضای توافقنامه آشتی تحت فشار قرار داده و همچنین عربستان سعودی که از زمان اخراج ترامپ از کاخ سفید ، یک حامی اصلی مالی خود را از دست داده و اکنون نگران سیاست های “جو بایدن” رئیس جمهور جدید آمریکا است. ایجاد روابط با دوحه سریعتر از سایر متحدانش علیه خود است. کشوری که به مسئله اعتبار بین المللی و غرور ملی توجه چندانی ندارد ، با تحمیل دیدگاه های خود و تحقیر سایر کشورهایی که در تحریم ها با آن همکاری کرده اند ، آنها را مجبور به تحقق سیزده شرط مندرج در توافق نامه سال 2017 می کند. کاتارویی آنها تصمیم گرفتند همه تحریم ها و محدودیت ها علیه قطر را فراموش کرده و لغو کنند بدون اینکه تغییری در نگرش قطر مشاهده کنند. در حالی که هیچ یک از شرکای عربستان سعودی از ترس انزوا جرأت مخالفت با رویکرد غیر منطقی این کشور را نداشتند ، وزیر امور خارجه مصر ، که یک بار کشورش ادعا می کرد جهان اسلام را رهبری می کند ، بلافاصله جلسه صلح را به حالت تعلیق درآورد. این نشان می دهد که پشت صحنه این عقب نشینی سیاسی چندان مسالمت آمیز و بدون ملامت نبود.
با این حال ، جدا از جزئیات این وقایع ، پیامدهای این دو تغییر در منطقه خلیج فارس برای ایران در آینده نزدیک مهم خواهد بود. شکی نیست که دو توافق حاصل شده در ماه های اخیر (توافق نامه ابراهیم و توافقنامه صلح) برای مقابله با ایران و تقویت نگرش عرب خلیج فارس نسبت به کشور ما طراحی شده است. به ویژه ، توافق ابراهیم ، با نادیده گرفتن کامل آرمان مشترک جهان اسلام و البته رویکرد ایران به سیستم امنیتی خلیج فارس ، در را به روی دشمن اول ایران برای موانع حیاتی در منطقه گشود.
با وجود جدی بودن این تهدیدها ، به نظر می رسد جمهوری اسلامی ایران چندین روش برای مقابله با آنها دارد. اول از همه ، این فقط ایران نیست که با توافقنامه صلح اعراب و اسرائیل مشکل دارد. فشارهای عمومی در جهان اسلام ، تظاهرات مکرر علیه اسرائیل در کشورهایی که با این رژیم صلح کردند و ترس از متحدان ایالات متحده مانند کویت و عربستان سعودی نشان دهنده عادی سازی روابط با اسرائیل است ، علیرغم سکوت سرد بسیاری از رهبران اسلامی. در چارچوب ، عادی سازی روابط با اسرائیل هنوز تابو است و از پیوستن کشورهای بیشتری به روند جلوگیری خواهد کرد. به خصوص به عنوان توسعه دهندگان و حامیان مالی اصلی این برنامه ؛ یعنی دونالد ترامپ و دامادش جرالد کوشنر نیز از صحنه سیاسی آمریکا حذف شده اند. رئیس جمهور منتخب بایدن اگر بخواهد به عنوان پیشرو دموکرات های خود عمل کند ، به صلح در فلسطین و اسرائیل توجه بیشتری خواهد کرد و توجه زیادی به زیاده خواهی های رژیم صهیونیستی نخواهد کرد.
بنابراین ، جمهوری اسلامی ایران می تواند از طریق رسانه ها و دیپلماسی فرهنگی ، حمایت عمومی مردم جهان اسلام و منطقه را برای قطع روابط بین کشورهای خود و رژیم صهیونیستی جلب کرده و از عادی سازی روابط قدرت نرم بین شیوخ خلیج فارس جلوگیری کند. و سایر کشورهای اسلامی با اسرائیل.
با این حال ، با توجه به توافق نامه العلا of و بازگشت قطر به دست کشورهای عربی ، باید گفت که این صلح با وجود اهداف پشت صحنه آن ، مغایر با سیاست منطقه ای ایران نیست. در سال های اخیر ، جمهوری اسلامی ایران همیشه بر بازداشت منطقه ای و ایجاد مجمع صلح منطقه ای برای اطمینان از صلح محلی و فراگیر در خلیج فارس تأکید کرده است و اکنون می تواند از مساعدت هایی که طی سه سال تحریم به قطر ارائه کرده بهره مند شود. امتیاز بگیرید. در حال حاضر ، قطر ، کویت و عمان سه کشوری هستند که انعطاف بیشتری با جمهوری اسلامی ایران دارند و فرصت مذاکره در مورد راه حل خصومت های منطقه ای را دارند. سیاست ایران در ماه های آینده باید مشاوره با این کشورها باشد تا عادی سازی روابط با اسرائیل در خلیج فارس متوقف شود و در عوض یک سیستم امنیتی برای جمعیت محلی در این کریدور استراتژیک ایجاد کند.
* استاد دانشگاه