مشاور وزیر اقتصاد و دارایی با اشاره به طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان گفت: مرحله دوم این طرح به زودی اجرا می شود که در آن به هر نانوا بر اساس میزان نان پخت و فروش پرداخت می شود. و همچنین تراکنش های انجام شده روی کارت خوان ثبت می شود به علاوه چند درصد به آرد تعلق می گیرد.
محمد جلال در گفت وگو با ترندونی، با اشاره به طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان، اظهار کرد: مرحله اول این طرح اواخر اردیبهشت ماه در استان زنجان و پس از مشخص شدن نتایج، ظرف 100 روز اجرا شد. زیرساخت های آن در کشور به بلوغ قابل قبولی رسیده است تا فرآیند فروش نان با استفاده از ابزار جدیدی به نام کارتخوان هوشمند انجام شود.
وی کارتخوان چیپ را اصلی ترین ابزار فروش نان عنوان کرد و گفت: در حال حاضر این کارتخوان در بیش از 76 هزار نانوایی تجهیز شده است که از این تعداد 18 هزار دستگاه کارتخوان (نانوایی) در روستاهای مختلف کشور مستقر هستند. بر این اساس روزانه 9.5 میلیون کاربر در حال ضبط هستند. عملیات خرید نان در واقع هدف از اجرای فاز اول این طرح، نمایان شدن زنجیره گندم، آرد و نان بود.
جلال در ادامه درباره نرخ رشد مصرف آرد یارانه ای توضیح داد: آرد یارانه ای که بین نانوایان توزیع می شود به طور طبیعی سالانه 2.5 درصد رشد دارد. امسال با توجه به حذف ارز ترجیحی و افزایش قیمت ها در بازارهای موازی، انتظار می رفت که مصرف نان در بین مردم افزایش یابد، اما آمارها نشان می دهد که مصرف آرد در هشت سال گذشته است. طی سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایشی نداشته و مصرف نیز مانند سال گذشته بوده است. دلیل آن ایجاد شفافیت و دیده شدن زنجیره افرادی بود که انگیزه های زورگیری داشتند.
مشاور وزیر اقتصاد در پاسخ به این سوال که میزان مصرف آرد چقدر انحراف داشته است؟ پاسخ داد: با وجود افزایش قیمت سایر اقلام خوراکی، امسال افزایش قیمت نان نداشتیم. البته در مورد استفاده از آرد نیز استثنائاتی وجود دارد که گمان می رود در مراحل بعدی این طرح به آنها رسیدگی شود. مقدار انحراف حدود 5000 تن آرد در روز است.
جلال همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در جریان طرح مذکور گزارشی مبنی بر تخلف نانوایان گزارش شده است یا خیر؟ وی تصریح کرد: ممکن است برخی نانوایی ها تخلف کنند زیرا گاهی از مدلی مانند معاملات جعلی استفاده می کنند. البته کشف این تخلفات کار سختی نیست و در مرحله بعدی پروژه از رفتارهای متقلبانه تا حد زیادی کاسته خواهد شد.
کمک هزینه به حساب نانواها واریز شود
وی در ادامه با تاکید بر اینکه در مرحله اول طرح مذکور، دولت تصمیم گرفت که امسال طبق روال گذشته قیمت نان مردم را افزایش ندهد، اعلام کرد که از امسال پرداخت ارز ترجیحی مناسب و قیمت تمام شده است. . برخی از کالاهای اساسی افزایش یافته است، دولت تصمیم گرفته است که قیمت نان که هر ساله با توجه به تورم چند درصد افزایش مییابد، امسال افزایش پیدا نکند، اما افزایش هزینه نانوایان باید به نحوی جبران شود. به همین دلیل دولت تصمیم گرفت امسال با ثابت نگه داشتن قیمت نان به نانوایان کمک هزینه پرداخت کند. به این ترتیب در مرحله اول طرح در پایان هر روز به هر نانوا 15 درصد از فروش نان کمک هزینه پرداخت می شود و در مرحله دوم این 15 درصد افزایش چشمگیری خواهد داشت.
مشاور وزیر اقتصاد در پاسخ به این سوال که کمک مالی دولت به نانوایان از کجا تامین می شود؟ وی گفت: این کمک هزینه اجاره بها و افزایش دستمزد از محل ردیف آرد و نان سازمان برنامه و بودجه بازپرداخت می شود.
جزئیات فاز دوم پروژه
جلال در ادامه مرحله دوم را همسوسازی خرید آرد نانوایی با عملکرد مردم عنوان کرد و گفت: مرحله بعدی کاهش انحرافات در مصرف آرد یارانه ای است. البته دولت دو جنبه مهم دارد. اولاً در هیچ مرحله ای از این طرح قیمت نان کاهش نمی یابد و ثانیاً دولت قرار نیست نان را جیره بندی کند. این بدان معناست که افراد در نتیجه این طرح تغییر نخواهند کرد. در واقع به جای تعیین سهمیه برای نانوایان باید از ظرفیت داده استفاده شود و هر نانوایی بر اساس عملکرد فروش خود از آرد یارانه ای بهره مند شود.
وی افزود: در واقع هر میزان فروش ثبت شده در یک معامله نانوایی، مبنای خریدهای آتی آرد نانوایی می شود. بنابراین هیچ شخص ثالثی آرد را به نانوایان اختصاص نمیدهد و تنها تلاش نانوا در تامین نان تعیین میکند که چه مقدار آرد یارانهای در دسترس خواهد بود. بنابراین میزان رضایت مردم، بهره مندی نانوایان از آرد یارانه ای و یارانه دولت تحت تاثیر قرار می گیرد. البته مبلغ سود نیز برای جبران افزایش اجاره بها و دستمزد بازگردانده می شود.
مشاور وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه رضایت مردم از فاز دوم این پروژه بر سرنوشت اقتصادی نانوا تاثیرگذار خواهد بود، درباره زمان اجرای فاز دوم این پروژه توضیح داد: مقدمات انجام شده و به زودی این مرحله اجرا می شود. به صورت آزمایشی در یک استان تا زمان مشخص شدن نتایج و انتقال آن به استان های دیگر.
حذف محدودیت برای نانوایان برای تهیه آرد برای پخت نان بیشتر
جلال همچنین گفت: برخی از نانوایان گلایه داشتند که سهمیه محدودی از آرد دارند و نمی توانند ساعت کاری خود را تمدید کنند. روش مرحله دوم حذف سهمیه آرد نانوایی است و کارکرد دستگاه کارتخوان مبنایی برای توانایی خرید آرد نانوایی است. این گونه رفتارها در فواصل 10 روزه، 15 روزه یا یک ماهه بررسی می شود و فردی که قصد عرضه آرد خارج از شبکه آرد را دارد، مشمول سهمیه آرد نخواهد بود. تنها فروش نان به مردم و تحقق معامله خرید، معیاری برای سنجش عملکرد نانوا خواهد بود.
می توانید از کارت نانوایی استفاده کنید
وی همچنین درباره امکان استفاده شهروندان و یا افراد فاقد کارت بانکی از کارت بانکی نانوایان برای خرید نان توضیح داد: نانوایان باید در حین کار آموزش استفاده از کارت بانکی نانوایان را ببینند. بنابراین نانوایان یکی از کارت های بانکی خود را در دستگاه کارتخوان ثبت می کنند و اگر مشتری به دلایلی کارت بانکی نداشته باشد می تواند به نانوا پول نقد بدهد و نانوا با کارت خود معامله را ثبت می کند.
مشاور وزیر اقتصاد ادامه داد: البته سوء استفاده از این فرآیند می تواند وسوسه انگیز باشد، اما به دلیل اینکه این فرآیند مبتنی بر داده است، نانوایان باید توجه داشته باشند که رفتار آنها مدام در حال تحلیل است و رفتارهای غیرعادی به راحتی قابل تشخیص است.
جلال با تاکید بر اینکه دولت از ایده اولیه جیره بندی نان حمایت نکرد، گفت: در ابتدا برخی از تحلیلگران معتقد بودند که کشور با کمبود آرد مواجه خواهد شد اما پس از اجرای فاز اول این طرح مشخص شد که با وجود عدم تغییر قیمت نان و عدم محدودیت در خرید، چیپ کارت میزان نان ثبت شده در اسکنر و آرد توزیع شده 15 درصد کمتر از میزان آرد توزیع شده بین نانوایان است.
انتهای پیام