آخرین زمین لرزه بزرگ در تهران و حومه 3 سال پیش یعنی 3 سال پیش رخ داد که مدت زمان بسیار کوتاه تری به نظر می رسد و احتمال وقوع زلزله بزرگ در تهران بر اساس دوره بازگشت 3 ساله برآورد شده (بر اساس زمین لرزه های تاریخی در منطقه). بزرگتر از همیشه به ما نزدیکتر است زیرا مهلت محاسبه اسکای آن گذشته است؟ حواست باشه عرضش چیه!
لازم به ذکر است که بدترین زمان برای غافلگیری در هر بحرانی چه ساخته دست بشر و چه طبیعی، زمان غفلت و فراموشی است و اگر اشتباه نکنم در حال حاضر در این دوره از زلزله در کشور به سر می بریم. ! صحنه ها و خاطرات زلزله کردستان، بم و رودبار منجیل و حتی تکان های مختصر دو زلزله اخیر تهران را فراموش می کنیم و در دوران انکار به زندگی ادامه می دهیم! بخشش نعمت بزرگی است که خداوند آن را در نظام بشری تعریف کرده است اما در مواردی اجازه نداده است!
بلایای طبیعی و انسانساخته بر روی زمین طبیعی هستند و هر از گاهی بسته به ساختار زمین یا فعالیتها و اقدامات انسان رخ میدهند و در حال حاضر هیچ راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. تنها راه این است که حوادث و مکانیسم های وقوع آنها را دقیقاً بشناسیم و سپس سیستم هایی برای مقابله با آنها به عنوان پدیده های بحران ایجاد کنیم!
در همین راستا وقتی صحبت از وضعیت نابسامان کشور به ویژه تهران می شود در برنامه های مقابله با زلزله بلافاصله مسئولان شهری از فعالیت های مرتبط با زلزله این پروژه یا آن پروژه تا چند روز دیگر گزارش می دهند. شهر! مطمئنا، من همیشه در طول سی سال گذشته چنین چیزهای زیادی شنیده ام، اما هنوز چیز خاصی مانند تولید آنها ندیده ام! بله، حداقل سوال این است که هزینه اقدامات نوسازی شهری و زیرساخت ها و غیره که اصلا یا کمتر است!
در این راستا هم اکنون می توان برنامه ها و اقداماتی را برای کاهش تبعات و از همه مهمتر کاهش تلفات انسانی ترتیب داد تا هزینه های آن فعالیت ها کاهش یابد و بر دوش شهر و مردم باشد! یکی از اقدامات اصلی در این مقوله استفاده از نماهای سبک به جای نماهای سنگی و سنگین، شیشه و اخیراً نماهای آتش زا است. چرا در شهری که می دانیم لرزه خیز است و به دلیل گازی شدن شهر می دانیم که آتش سوزی یکی از عوامل اصلی تلفات انسانی پس از زلزله خواهد بود، باز هم اجازه چنین تصاویری را می دهیم! در برنامه 5 ساله موجود، در صورت نیاز به تعمیر و بازسازی نماها با نماهای روشن قابل تعویض است! پس اگر واقعاً بخواهیم خسارات منفی اقتصادی و جانی ناشی از زلزله را کاهش دهیم! بودن!
در حال حاضر اولین قدم بررسی ظاهر ساختمان های جدید است که باید:
3 – سبک
3- حفاظت در برابر آتش
3- لیوان را بردارید
نمای ساختمان های موجود در حال تعمیر و ساخت اساسی باید تعویض شود تا در کنار تعمیرات هزینه ها کاهش یابد! در این راستا شهرداری باید مشوق هایی از جمله کاهش عوارض و … را تدوین کند.
ممنون بابت تصاویر اینجا
مسائل و شرایط دیگر اگر خدا بدهد، اگر عمری داشته باشم، رزرو را به صورت مرحله ای ذکر می کنم تا بهانه ای برای نادیده گرفتن بزرگترین تهدید در ایران نباشد!
* استاد نمونه مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران کشور، موسس تاب آوری و مدیریت بحران در ایران و موسس انجمن بزرگان شهری کشور.