کفشور و گاتر : کدوم جون سخت تره و کدوم به درد خونه ی تو می خوره؟ (یه نگاه خودمونی به دنیای زهکشی!)
تا حالا شده تو خونه راه بری و یهو پات لیز بخوره رو یه سطح خیس؟ یا بدتر از اون بوی نم و رطوبت آزارت بده؟ خب اگه اینا برات آشناست احتمالا پای یه کفشور یا گاتر در میونه! شاید باورت نشه ولی این دوتا داداش های ناتنی دنیای لوله کشی نقش خیلی مهمی تو خونه هامون بازی می کنن. من خودم سال هاست با این دوتا سروکله می زنم هم تو خونه ی خودمون و هم تو پروژه های کوچیک و بزرگی که انجام دادم. بذارید براتون بگم فرقشون چیه کجا به درد می خورن و چطور می تونن زندگی مون رو راحت تر (یا بعضی وقتا دردسرتر!) کنن.
کفشور چیه اصلا؟ (همون سوراخ کف حموم خودشه!)
ببینید کفشور یه جورایی ساده ترین راه خلاص شدن از آب و مایعات اضافی تو خونه ست. همون سوراخ های کوچولویی که تو حموم آشپزخونه توالت و حتی بالکن می بینید اینا کفشورن. کارشون اینه که آب سطحی رو جمع کنن و بفرستن بره تو لوله های فاضلاب. تصورش رو بکن اگه کفشور نبود هر بار حموم می رفتی خونه ت می شد استخر! یا موقع شستن ظرفا آب تا زانو بالا می اومد. خلاصه که کفشور یه جورایی مثل یه قهرمان بی صدا و مظلومه که همیشه اون زیر داره کارشو می کنه بی اینکه خیلی به چشم بیاد.
گاتر داداش بزرگتر و خفن تر کفشور! (زهکشی خطی مخصوص جاهای بزرگ)
حالا گاتر یه کم داستانش فرق می کنه. گاترها معمولا بزرگترن و به شکل یه کانال خطی دراز طراحی می شن. به جای یه سوراخ کوچولو یه مسیر باز دارن که آب رو تو خودشون جمع می کنن. شاید گاترهای خیابون رو دیده باشید همون جوی های آبی که کنار خیابون هستن. ولی گاترهایی که ما تو خونه و ساختمون ها استفاده می کنیم معمولا ظریف تر و شکیل ترن. گاترها بیشتر جاهایی به کار میان که حجم آب زیادتره یا سطح وسیع تری باید زهکشی بشه. مثلا تو پارکینگ ها حیاط های بزرگ دور استخر یا حتی تو بعضی از حموم های خیلی بزرگ و لوکس. گاتر یه جورایی مثل یه لوله کش حرفه ایه که برای کارهای سنگین تر و پروژه های بزرگتر استخدام می شه.
دردسرهای کفشور : وقتی یه سوراخ کوچولو دردسر بزرگ می شه!
با اینکه کفشور خیلی ساده به نظر می رسه ولی خودش یه پا دردسره! من خودم کلی تجربه دارم از گیر کردن مو و آشغال تو کفشور حموم. یه بار یادمه کفشور حموم خونه ی قبلیمون کلا گرفته بود. آب جمع شده بود تا مچ پا! هر چی سیفون می زدم فایده نداشت. آخر سر مجبور شدم خودم دست به کار شم. اول فکر کردم یه فنر لوله بازکنی ساده کافیه. ولی هر چی فرو می کردم انگار به یه دیوار می خوردم. بعد فهمیدم قضیه جدی تر از این حرفاست. رفتم یه لوله بازکنی قوی تر خریدم از اون فنری ها که سرش یه مته کوچولو داره. با کلی زور و زحمت و چند ساعت ور رفتن بالاخره تونستم یه تیکه موی کلاف شده و صابون رو از تو لوله بکشم بیرون. بوی گندش کل حموم رو برداشته بود! از اون روز به بعد دیگه فهمیدم باید جدی تر به نظافت کفشورها برسم.
مشکلات رایج کفشورها :
- گرفتگی : مو صابون آشغال رسوبات آهکی و خیلی چیزای دیگه می تونن کفشور رو مسدود کنن.
- بوی بد : وقتی آب تو سیفون کفشور خشک بشه بوی فاضلاب می تونه بیاد بالا.
- حشرات موذی : سوسک پشه و حشرات دیگه می تونن از طریق کفشور وارد خونه بشن.
- زنگ زدگی و پوسیدگی : کفشورهای فلزی اگه جنس خوبی نداشته باشن زود زنگ می زنن و خراب می شن.
- کندی تخلیه آب : اگه لوله کشی کفشور شیب مناسبی نداشته باشه آب به کندی تخلیه می شه و ممکنه باعث جمع شدن آب بشه.
گاترها هم بی دردسر نیستن! (وقتی کانال بزرگ دردسر بزرگتر می شه)
گاترها با اینکه قوی تر و بزرگترن ولی اونا هم مشکلات خودشون رو دارن. چون سطح بازتری دارن آشغال و برگ و خاشاک بیشتری توشون جمع می شه. تمیز کردن گاترها هم معمولا سخت تر از کفشورهاست. یه بار تو یه پروژه ی ساختمون سازی گاترهای پارکینگ رو نصب کرده بودیم. بعد از یه مدت مشتری زنگ زد و گفت آب تو گاترها جمع می شه و تخلیه نمی شه. وقتی رفتیم بررسی کردیم دیدیم گاترها پر از برگ درخت و آشغال ساختمونی شدن. تمیز کردنشون واقعا کار سختی بود. مجبور شدیم از کارگر ساختمون کمک بگیریم و با فرچه و آب فشار قوی گاترها رو تمیز کنیم. از اون موقع به بعد تو پروژه های گاتر همیشه به مشتری ها توصیه می کنیم که حتما براش یه برنامه ی نگهداری و تمیزکاری منظم داشته باشن.
مشکلات رایج گاترها :
- گرفتگی با آشغال و برگ : به خصوص تو فضاهای باز گاترها زود پر از آشغال و برگ می شن.
- رسوب و جرم گرفتگی : مثل کفشورها گاترها هم ممکنه رسوب و جرم بگیرن.
- یخ زدگی در مناطق سردسیر : تو مناطق سردسیر آب داخل گاترها ممکنه یخ بزنه و باعث ترکیدگی یا مسدود شدن بشه.
- عدم شیب مناسب : اگه گاترها شیب مناسبی نداشته باشن آب به درستی تخلیه نمی شه.
- هزینه نصب و نگهداری بالاتر : نسبت به کفشورها نصب و نگهداری گاترها معمولا هزینه ی بیشتری داره.
تجربه های شخصی من : از شکست تا پیروزی در نبرد با آب!
من تو این سال ها تجربه های مختلفی با کفشور و گاتر داشتم. هم موفقیت هایی بوده و هم شکست هایی. یه بار یادمه تو خونه ی قدیمیمون کفشور حموم طبقه بالا چکه می کرد به سقف حموم پایین. اول فکر کردم مشکل از سیفون کفشوره. سیفون رو باز کردم تمیز کردم دوباره بستم. ولی چکه کردن قطع نشد. بعد فهمیدم مشکل از آب بندی دور کفشوره. آب از درز بین کفشور و سرامیک نفوذ می کرد و می رفت پایین. مجبور شدم دور کفشور رو کامل تمیز کنم و دوباره با چسب سیلیکون مخصوص آب بندی آب بندی کنم. خداروشکر مشکل حل شد. ولی کلی وقت و انرژی ازم گرفت.
یه تجربه ی دیگه م مربوط به نصب گاتر تو حیاط خونه مونه. حیاطمون یه کم شیب دار بود و موقع بارون آب جمع می شد یه گوشه. تصمیم گرفتم یه گاتر خطی کوچیک نصب کنم تا آب رو جمع کنه و هدایت کنه به سمت باغچه. خرید گاتر رو خودم انجام دادم و نصب کردم. خیلی هم خوشحال بودم که کار خودم راه افتاده. ولی بعد از یه مدت دیدم گاتر درست کار نمی کنه. آب باز هم جمع می شه. وقتی دقت کردم فهمیدم گاتر رو درست نصب نکردم. شیب گاتر کافی نبود و آب به درستی تخلیه نمی شد. مجبور شدم دوباره گاتر رو دربیارم و با شیب مناسب تر نصب کنم. این بار دیگه درست شد! از اون موقع به بعد دیگه یاد گرفتم که تو کار لوله کشی و زهکشی دقت و حوصله خیلی مهمه.
راه حل های عملی برای مشکلات کفشور و گاتر (چیزایی که خودم امتحان کردم و جواب داده!)
خب حالا بریم سراغ اصل مطلب یعنی راه حل ها! بعد از این همه تجربه یه سری راه حل عملی پیدا کردم که واقعا جواب می ده. البته بعضی هاش رو هم خودم از اینترنت و دوست و آشنا یاد گرفتم.
برای رفع گرفتگی کفشور :
- آب جوش : ساده ترین و اولیه ترین راه. یه کتری آب جوش بریزید تو کفشور. خیلی وقتا چربی ها و رسوبات سطحی رو باز می کنه.
- جوش شیرین و سرکه : یه فنجون جوش شیرین بریزید تو کفشور بعد یه فنجون سرکه سفید. اجازه بدید چند دقیقه بمونه و بعد آب داغ بریزید. این ترکیب برای باز کردن گرفتگی های خفیف خیلی خوبه.
- فنر لوله بازکنی : یه فنر لوله بازکنی ساده می تونه مو و آشغال های سطحی رو بیرون بکشه.
- لوله بازکنی شیمیایی : به عنوان آخرین راه حل می تونید از لوله بازکنی های شیمیایی استفاده کنید. ولی حواستون باشه خیلی قوی هستن و ممکنه به لوله ها آسیب بزنن. همیشه طبق دستورالعمل روی بسته بندی استفاده کنید و تهویه رو فراموش نکنید!
- پیشگیری بهتر از درمان : یه توری یا درپوش مناسب روی کفشور بذارید تا مو و آشغال کمتری وارد لوله بشه. به طور منظم کفشور رو تمیز کنید. هر چند وقت یه بار آب جوش بریزید توش.
برای رفع بوی بد کفشور :
- سیفون رو چک کنید : مطمئن بشید سیفون کفشور درست کار می کنه و آب توش خشک نشده. اگه آب خشک شده یه کم آب بریزید تو کفشور.
- جوش شیرین و سرکه : ترکیب جوش شیرین و سرکه برای از بین بردن بوی بد هم خیلی موثره.
- لیمو ترش : یه لیمو ترش رو نصف کنید و بذارید تو کفشور. بوی لیمو بوی بد رو خنثی می کنه.
- روغن های اسانسی : چند قطره روغن اسانسی خوشبو مثل اسطوخودوس یا نعناع رو با آب مخلوط کنید و بریزید تو کفشور.
برای تمیز کردن گاتر :
- جارو کردن : به طور منظم آشغال و برگ های سطحی گاتر رو جارو کنید.
- آب فشار قوی : برای تمیز کردن رسوبات و جرم های داخل گاتر می تونید از آب فشار قوی استفاده کنید. البته حواستون باشه فشار آب خیلی زیاد نباشه که به گاتر آسیب نزنه.
- فرچه و برس : از فرچه و برس های مخصوص گاتر برای تمیز کردن دیواره ها و کف گاتر استفاده کنید.
- مواد شوینده : برای جرم گیری گاتر می تونید از مواد شوینده ملایم استفاده کنید. بعدش حتما گاتر رو خوب آبکشی کنید.
پیشنهادات جایگزین و راه های دیگه (وقتی راه های معمولی جواب نمی ده!)
بعضی وقتا مشکلات کفشور و گاتر خیلی پیچیده تر از این حرفا هستن. مثلا ممکنه لوله کشی مشکل داشته باشه یا سیفون خراب شده باشه یا حتی خود کفشور و گاتر استخر هم نیاز به تعویض داشته باشن. تو اینجور مواقع راه حل های خونگی شاید دیگه جواب نده. اینجاست که باید به فکر راه حل های جایگزین و حرفه ای تر باشید.
- کمک گرفتن از لوله کش حرفه ای : اگه مشکل کفشور یا گاتر خیلی جدیه و خودتون نمی تونید حلش کنید حتما از یه لوله کش حرفه ای کمک بگیرید. لوله کش ها ابزار و تخصص لازم رو دارن و می تونن مشکلات پیچیده رو تشخیص بدن و رفع کنن.
- تعویض کفشور یا گاتر : اگه یه کفشور خطی طلایی یا یه گاتر قدیمی و فرسوده شده یا جنس خوبی نداره بهتره کلا تعویضش کنید. کفشورها و گاترهای جدید با جنس های بهتر و طراحی های مدرن تر تو بازار هستن که می تونن عمر طولانی تری داشته باشن و مشکلات کمتری ایجاد کنن.
- استفاده از کفشورهای ضد بو و ضد حشره : اگه مشکل بوی بد و حشرات موذی از کفشور دارید می تونید از کفشورهای مخصوص ضد بو و ضد حشره استفاده کنید. این کفشورها طراحی خاصی دارن که از ورود بو و حشرات به داخل خونه جلوگیری می کنن.
- طراحی و اجرای درست سیستم زهکشی : اگه دارید خونه می سازید یا بازسازی می کنید حتما به طراحی و اجرای درست سیستم زهکشی توجه کنید. شیب مناسب لوله ها انتخاب کفشور و گاتر مناسب و آب بندی درست همگی تو جلوگیری از مشکلات آینده خیلی مهم هستن.
حالا نوبت شماست! (تجربه هاتون رو برامون بگید!)
خب اینم از تجربه ها و راه حل های من در مورد کفشور و گاتر. امیدوارم براتون مفید بوده باشه. ولی مطمئنم شما هم تجربه های جالبی تو این زمینه دارید. شاید شما هم یه راه حل خونگی معجزه آسا برای باز کردن کفشور بلد باشید یا یه روش ابتکاری برای تمیز کردن گاتر پیدا کرده باشید. خوشحال می شم اگه تجربه هاتون رو تو بخش نظرات با ما به اشتراک بذارید. مطمئنا تجربه های شما می تونه برای بقیه خواننده ها هم خیلی ارزشمند باشه. بیاید با هم یه بانک اطلاعاتی از تجربیات عملی در مورد کفشور و گاتر درست کنیم!
نتیجه گیری نهایی : کفشور و گاتر دوستای نادیدنی خونه ی ما!
کفشور و گاتر شاید خیلی به چشم نیان ولی واقعا بخش مهمی از خونه ی ما هستن. اگه درست کار نکنن می تونن دردسرهای زیادی درست کنن. ولی با نگهداری و تمیزکاری منظم و با استفاده از راه حل های درست می تونیم از شر مشکلاتشون خلاص بشیم و از یه خونه ی تمیز و بهداشتی لذت ببریم. یادتون باشه پیشگیری همیشه بهتر از درمانه! پس به کفشورها و گاترهای خونتون توجه کنید و نذارید کار به جاهای باریک بکشه!
توصیه های عملی نهایی :
- به طور منظم کفشورها و گاترها رو تمیز کنید.
- از توری یا درپوش مناسب برای کفشورها استفاده کنید.
- هر چند وقت یه بار آب جوش تو کفشورها بریزید.
- به بوی بد و کندی تخلیه آب از کفشورها و گاترها توجه کنید و به موقع اقدام کنید.
- اگه مشکل جدیه از لوله کش حرفه ای کمک بگیرید.
- تو پروژه های ساختمانی و بازسازی به طراحی و اجرای درست سیستم زهکشی توجه ویژه داشته باشید.
پرسش و پاسخ (سوالات پرتکرار شما!)
سوال ۱ : بهترین راه برای جلوگیری از بوی بد کفشور چیه؟
جواب : بهترین راه پیشگیریه! سیفون کفشور رو همیشه پر آب نگه دارید. به طور منظم کفشور رو با آب جوش و جوش شیرین و سرکه تمیز کنید. از کفشورهای ضد بو استفاده کنید. تهویه مناسب حموم و دستشویی هم خیلی مهمه.
سوال ۲ : چطور می تونم یه کفشور خیلی گرفته رو باز کنم بدون اینکه از لوله بازکنی شیمیایی استفاده کنم؟
جواب : اول آب جوش و جوش شیرین و سرکه رو امتحان کنید. اگه جواب نداد از فنر لوله بازکنی استفاده کنید. اگه باز هم نشد یه کم صبور باشید و چند بار دیگه فنر بزنید. اگه واقعا هیچ راهی نبود به عنوان آخرین راه حل می تونید از لوله بازکنی شیمیایی استفاده کنید ولی با احتیاط و طبق دستورالعمل.
سوال ۳ : آیا گاتر برای حیاط خونه ضروریه؟
جواب : نه همیشه ضروری نیست. ولی اگه حیاطتون شیب داره و موقع بارون آب جمع می شه یه گوشه یا اگه حیاط بزرگی دارید و می خواید آب بارون رو به صورت منظم جمع کنید و هدایت کنید گاتر می تونه خیلی مفید باشه. به خصوص دور استخر و جاهایی که احتمال جمع شدن آب زیاده گاتر خیلی به کار میاد.