چروک شدن و شکستن فرش و قالی یکی از چالش های نگهداری و مراقبت از آنها است.چروک شدن فرش یه مشکل ناراحت کننده است که ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. چروک ،فرم گرفتن و شکستگی فرش می تواند بعد از شست و شو ، درست تا نزدن ، درست لول نکردن فرش ، حتی بی کیفیت بودن نوع بافت یا الیاف فرش ایجاد شود. در ادامه مطلب به صورت مفصل به دلایل ایجاد چروک و شکستگی و روش های برطرف کردن آن خواهیم پرداخت.
چین و چروک فرش چیست؟
فرش یک بافته ی سه بعدی است که از نخ های تار،پود و خاب بافته شده است. فرش و گلیم نیز مانند بقیه ی منسوجات ممکن است که به دلایل مختلفی مانند پارچه ،چروک شوند. چروک فرش به صورت خط های نامنظمی کوچک یا بزرگ روی فرش به نظر می رسد.
همه ی فرش ها چروک می شوند؟
چروک شدن یا نشدن فرش و حتی میزان فرم گرفتگی فرش، به موارد کیفی فرش وابسته است و اگر یک کلام بخواهیم بگوییم، فرش با کیفیت چروک نمی شود و حتی اگر در شرایط سختی قرار بگیرد میزان این چروک ها بسیار کم و سطحی خواهد بود.
فرش دستبافت چروک می شود؟
فرش های دستبافت به علت نوع الیاف خود که طبیعی ، مرغوب و اکثرا رطوبت دوست هستند، با احتمالی نزدیک به صفر ممکن است چروک شوند.اما فرش های دستبافت در اثر نگهداری نادرست یا استفاده از روش های نادرست برای شستن و خشک کردن فرش ممکن است دچار شکستگی یا فرم گرفتگی شوند.
فرش های ماشینی چروک می شوند؟
چروک شدن یا نشدن فرش های ماشینی تا حد زیادی وابسته به کیفیت فرش تولید شده دارد. فرش های با کیفیت به ندرت دچار چروک و شکستگی می شوند و اکثراً چروک در فرش های نامرغوب در بافت و جنس دیده می شود. ناگفته نماند که فرش های ماشینی نیز مانند فرش های دستبافت از فرم گرفتن و یا شکستگی در امان نیستند.
فرش های ابریشم و ابریشم ماشینی چروک می شوند؟
فرش های ابریشم و ابریشم ماشینی به علت ظرافتی که الیاف آنها دارند بیش از فرش های پشمی و اکریلیکی مستعد چروک شدگی و دفرمگی هستند. برای چروک نشدن فرش های ابریشمی در اثر پاخوردگی، حتما از ترمز های مخصوص فرش استفاده کنید. اگر علاقه مند به دانستن مطالب بیشتر در خصوص الیاف ابریشم هستید، پیشنهاد می کنیم مقاله ی “” را مطالعه کنید.
دلایل چین و چروک شدن فرش چیست؟
چروک شدن فرش دلایل متفاوتی می تواند داشته باشد. این دلایل می توانند در فرایند تولید فرش ، بر اثر نگهداری نادرست و مراحل شست و شو ایجاد شوند.
- چین و چروک شدن فرش در فرایند تولید
- الیاف : نوع الیاف انتخابی برای بافت فرش بسیار اهمیت دارد.
مقاومت ،ازدیاد تا حدپارگی، میزان آبرفتن ، بازگشت پذیری و میزان رطوبت پذیری(جهت جذب آهار) الیاف مواردی هستند که تاثیر مستقیم بر چروک شدن یا نشدن فرش دارند.
- الیاف پنبه در ترکیب با پلی استر (نخ پنبه_پلی استر) به علت دارا بودن رطوبت پذیری عالی و استحکام مناسب یکی از بهترین گزینه ها برای تار و پود فرش باکیفیت است.
- الیاف جوت به علت ایستایی بالایی که دارند، در برابر چروک بسیار مقاومند.
- الیاف پلی پروبین و پلی استر به علت رطوبت پذیری بسیار پایین و جذب نکردن آهار گزینه های نامناسب و نامرغوبی برای بافتن فرش هستند.
- مراحل بافت(آهار زنی) :
آهار بعد از انتخاب الیاف مرغوب ،مهمترین مرحله ی تولید فرش از نظر چروک پذیری است.مرحله ی آهارزنی برای استحکام بخشیدن به گره های فرش (نخ های خاب) و تار و پود فرش است. اگر مرحله ی آهار زنی موفقیت آمیز باشد می تواند تاثیر بسیار بالایی در میزان چروک پذیری فرش تولیدی داشته باشد. لازم به ذکر است که هرچه میزان رطوبت پذیری الیاف بهتر باشد،الیاف اهار بیشتری جذب کرده و در نتیجه کمتر چروک می شوند که این خود به این معناست که آهار زنی یا الیاف مرغوب هیچ یک به تنهایی برای داشتن فرش مرغوب کافی نیست و هر دو عامل باید به دقت انتخاب و کنترل شوند.
- تراکم استاندارد:
تراکم استاندارد و مناسب تاثیر زیادی در میزان چروک پذیری دارد اما به طور کلی فرش های با تراکم کمتر (700 و 500 ) راحت تر چروک می شوند.
چین و چروک شدن فرش در استفاده ی روزمره
1.تا زدن فرش:
تازدن بخش یا بخش های اضافی فرش های بزرگتر از اتاق به مرور باعث فرم گرفتگی و شکستن فرش شما از محل تاشدگی می شود.
2.انبار کردن فرش:
انبار کردن فرش به شیوه ی نامناسب و غیر استاندارد در کوتاه مدت باعث فرم گرفتگی ،له شدگی و چروک و در بلند مدت باعث شکستگی می شود. اگر قصد انبار کردن فرش را دارید باید یکی از روش های صحیح انبار کردن را اجرا کنید تا خیالتان از بابت سلامت فرش های در انبار راحت باشد. بید در کمین فرش شماست!در مقاله ی “” فرش های خود را با آرامش خیال انبار کنید.
3.پهن کردن فرش در کف غیر هموار:
کف ناصاف و غیر هموار باعث چروک شدن فرش شما می شود.اگر کف محیطی که فرش روی آن پهن می شود در مدت کوتاهی صاف و هموار نشود فرش شما نه تنها چروک می شود ،بلکه دِفرمه هم می شود.
دلایل چروک شدن فرش بعد از شست و شو
1.باقی ماندن مواد شوینده در فرش:
یکی از دلایل سخت شدن و چروک شدن فرش باقی ماندن مواد شوینده در آن است. در این حالت الیاف با سخت شدن انعطاف خود را از دست می دهند و میتوانند حتی باعث شکستن فرش شما شود.
2.خشک شدن فرش:
بعد از شست و شوی اصولی و آبکشی درست، فرایند خشک کردن نیز در چروک شدن فرش تاثیر بسیاری دارد. فرش باید روی یک سطح هموار خشک شود تا دچار چروک یا فرم گرفتگی نشود. در اکثر قالیشویی ها فرش ها را روی شن خشک می کنند و بعد از خشک شدن طرح شن روی فرش چروک شده مشهود می باشد. پهن کردن فرش روی میله نیز یکی از روش های مورد استفاده ی قالیشویی ها است که سبب فرم گرفتگی فرش می شود.
چگونه چروک و فرم گرفتگی فرش را از بین ببریم؟
روش های متفاوتی برای از بین بردن چین و چروک فرش وجود دارد که ما در ادامه به کارآمدترین آنها اشاره می کنیم.
1.پهن کردن فرش در یک محیط هموار:
اگر فرم گرفتگی و چروک سطحی باشد، پهن کردن فرش در یک محیطی با کف صاف و رها کردن آن باعث می شود فرش بتواند با وزن خود و بدون مداخله،فرم گرفتگی را ترمیم کند.
2.پهن کردن فرش به صورت برعکس:
اگر جهت فرم گرفتگی در جهت پشت فرش است،فرش را در محیطی صاف و پشت و رو پهن کنید.در این حالت زیر فرش پارچه ای پهن کنید تا فرش شما کثیف نشود.
3.نمدار کردن فرش:
اگر دو روش قبل پاسخ گو نبود میتوانید با کمک یک اسپری آب پاش مقداری فرش خود را نم دار کنید تا هم فرش سنگین تر شود و هم با کمک آب الیاف کمی به حالت اولیه ی خود بازگردند.
توجه کنید که در تمامی روش هایی که تا کنون ذکر شد،رفت و آمد از روی فرش کمک می کند تا فرش شما زودتر به حالت اولیه برگردد.
4.پهن کردن فرش زیر نور آفتاب:
فرش را زیر نور آفتاب و در سطح صاف قرار دهید،گرمای خورشید کمک میکند تا فرش شما به صورت طبیعی اتو شود.
5.قرار دادن اجسام سنگین:
گذاشتن اجسام سنگین در محل فرم گرفتگی و چروک کمک می کند تا به وسیله ی فشاری که به الیاف وارد می شود،الیاف به حالت عادی بازگردد. در انتخاب جسم سنگین برای قرار دادن روی فرش به نکات زیر توجه کنید:
- ته جسم پهن باشد.
- پایه ی باریک نداشته باشد.
- اگر از گلدان استفاده می کنیم،توجه کنیم که گلدان خشک و تمیز باشد.
6.جاروبرقی کشیدن:
کشیدن جاروبرقی با ایجاد مکش در سطح فرش،کمک زیادی به الیاف جهت بازگشت به حالت اولیه می کند.
7.بخار شور:
بخار دادن به فرش به وسیله ی بخار شور یکی از روش های آسان و راحت برای از بین بردن چروک های فرش است.
8.اتو کردن فرش:
اگر برای صاف کردن فرش خود عجله دارید اما دستگاه بخارشور ندارید، اتو کردن فرش یک روش فوری برای شماست. برای اتو کردن فرش، اتو را در کمترین درجه قرار دهید.یک حوله ی سفید بدون طرح را روی فرش قرار دهید و به آرامی اتو را روی فرش بکشید. میتوانید اتو کشی را از پشت فرش انجام دهید و یا فرش را به کمک اسپری آب کمی نمدار کنید.
9.استفاده از خدمات قالیشویی:
برخی از قالیشویی ها تجهیزات مخصوصی جهت خشک کردن فرش دارند که به خودی خود سبب چروک نشدن فرش می شود.اما تجهیزات جداگانه ای نیز در برخی از قالیشویی ها جهت اتو کردن و از بین بردن چین و فراگر چینوچروکهای ناگهانی روی فرش شما ظاهر شده و این امر باعث میشود که هر بار که روی آن قدم میگذارید حس بدی به شما دست بدهد، باید به دنبال کشف علت شکستن فرش باشید. درک علت بروز این مشکل به شما کمک میکند تا بدانید که از چه راهی میتوان برای رفع شکستگی فرش اقدام کرد. قبل از هر چیز باید بدانید که ظهور چینوچروک فرش به یکباره اتفاق نمیافتد و عوامل زیادی در بروز آن دخیل هستند. اگر فرش شما هم دچار چنین مشکلی شده است، جای درستی آمدهاید. در ادامه قصد داریم دلیل این مشکل، راههای رفع و جلوگیری از آن را بررسی کنیم.