راهسازی و سدسازی دیده می‌شود اما عملیات آبخیزداری نه!

هوشنگ جزی در گفت وگو با ترندونی، در پاسخ به این سوال که چند درصد از اراضی کشور عملیات آبخیزداری را انجام داده اند؟ وی گفت: 125 میلیون هکتار اراضی فرسایشی آب داریم که 39 میلیون هکتار آن مورد مطالعات آبخیزداری قرار گرفته است. از این 39 میلیون هکتار مطالعات، 19 میلیون هکتار آن اجرا نشده و در حال انجام است. یعنی از این 19 میلیون 7 میلیون هکتار هکتار از عملیات حوضه، و 11 میلیون هکتار، هیچ اقدامی صورت نگرفت.

وی ادامه داد: طبیعتا آبخیزداری می تواند در کنترل سیلاب بسیار موثر باشد اما متاسفانه بسیاری از نقاط کشور به دلیل کمبود منابع مالی در این راستا اقدامی انجام نداده اند.

مدیرکل مدیریت حوضه آب و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی کشور گفت: در برنامه ششم توسعه برای اجرای 10 میلیون تومان پیش بینی شده است. میلیاردها تومان برای هر هکتار نیاز بود که از این میزان تنها 40 میلیارد اعتبار مورد نیاز بود که 45 درصد آن در سال 1397-1399 توسط صندوق توسعه ملی تامین شد و مابقی تخصیص نیافت.

به گفته وی، 19 میلیون هکتار از اراضی حوضه مورد مطالعه به حدود 47 هزار هکتار نیاز دارد. میلیارد تومان اعتبار.

در صورت تامین تمامی منابع مالی، مدیریت حوضه ها طبق برنامه پیش می رود

وی با بیان اینکه امسال حدود 1300 میلیارد تومان برای مدیریت آب در ردیف بودجه در نظر گرفته شده است و پیش بینی می شود حدود 750 میلیارد تومان از ردیف بودجه فقرزدایی تخصیص یابد، گفت: در صورت نیاز به اعتبار برای مدیریت از حوضه ها با تجهیز کامل، فعالیت های مدیریت حوضه آب طبق برنامه زمان بندی پیش خواهد رفت.

وی در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به اینکه مدیریت حوضه ها با دو چالش بزرگ مواجه بود، گفت: پیش از این مدیریت حوضه در وزارت جهاد سازندگی به عنوان معاون وزیر بود و از نظر ساختاری و اجرایی بیشتر داشت امکانات و نیروی انسانی کافی اما زمانی که مدیریت حوضه در سازمان منابع طبیعی (سازمان جنگلبانی سابق) ادغام شد، یکی از معاونت های این سازمان شد که هم نیروی انسانی و هم ساختار اداری را کاهش داد.

هر زمان که سیل رخ می دهد، تمرکز بر آبخیزداری است

این مسئول سازمان منابع طبیعی تصریح کرد: از سوی دیگر منابع مالی برای مدیریت حوضه ناکافی است. یعنی به محض وقوع سیل، مسئولان به این نتیجه می رسند که این بخش نیاز به حمایت و اعتبار کافی دارد و به محض اینکه این مدت بگذرد همه چیز فراموش می شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا تدوین قانون جامع آبخیزداری می تواند در رفع مشکلات این بخش موثر باشد یا خیر؟ وی گفت: نمی توان گفت این لایحه مشکلات حوزه آبخیز کشور را به طور کامل حل می کند اما می تواند تا حدودی موثر باشد. زیرا این قانون ظاهراً ساختار اداری را تقویت نمی کند و این معاونت را جدا نمی کند.

ما ارزش اقتصادی آب و خاک را محاسبه نمی کنیم

جزی همچنین گفت: یکی از مشکلات اساسی ما این است که ارزش منابع زیستی مانند آب و خاک را محاسبه نمی کنیم و چون ارزش اقتصادی این منابع زیستی را نمی دانیم، هر دولتی که شروع به کار کند با بزرگتر شروع می کند. آنهایی که و حتی عملیات های چشمگیرتر. زیرا معتقدند عملیات ساختمانی مانند ساخت جاده و سد دیده می شود اما عملیات مربوط به حفظ منابع زیستی ظاهر عینی ندارد.

فعالیت های حفاظت از منابع طبیعی هیچ سود مالی و ظاهر عینی ندارد

به گفته وی، ساخت سد هزینه زیادی می طلبد و در نهایت آب فروخته می شود یا جاده سازی می شود و مالیات اخذ می شود. اما اقداماتی که برای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی انجام می شود، سود مالی ندارد، بنابراین هیچکس بدون اطلاع از اینکه حفظ منابع طبیعی تعیین کننده امنیت غذایی، اقتصادی و اجتماعی ماست، در این بخش سرمایه گذاری نمی کند.

مدیرکل خدمات حفاظت از منابع آب و خاک سازمان منابع طبیعی کشور در پاسخ به این سوال که آیا بارندگی های اخیر کمکی به حوزه کشاورزی و منابع آب کشور کرده است یا خیر؟ وی گفت: این بارندگی ها قطعا به پوشش گیاهی و تالاب ها کمک می کند حتی در جایی که توانسته ایم جریان آب را کنترل کنیم به منابع زیرزمینی نیز کمک کرده است. به عنوان مثال امکان نجات بخشی از بارندگی ها در استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و فارس فراهم شد.

خسارات سیل امسال بیش از حد خوب است

وی با اشاره به اینکه سیل اخیر بیش از آنکه فایده داشته باشد خسارت وارد کرد، گفت: برای حوضه های کشور برنامه ای نداریم. یعنی مطالعات حوضه در حال انجام است اما برنامه ریزی دقیقی برای این موضوع تهیه نشده است. ما نیازمند حوزه‌های آبخیز و پتانسیل اکوسیستمی هستیم که در همه حوزه‌ها شناسایی شده و همه نهادها و سازمان‌ها از نقش آن‌ها آگاه باشند.

جزی با اشاره به اینکه وزارت کشور می تواند کمک های زیادی در حوزه آبخیزداری جامع داشته باشد، گفت: استانداران متولی برنامه ریزی و مدیریت استان هستند و حمایت آنها در تکمیل عملیات آبخیزداری بسیار موثر خواهد بود. همچنین اگر هفتمین برنامه توسعه برنامه ملی استخرها مشخص شود و نقش امکانات و اهمیت استخرها مشخص شود، شاهد پیشرفت چشمگیری در این بخش خواهیم بود.

خسارات سیل اخیر ناشی از بی دقتی مدیریت حوزه آبخیز بوده است

این مسئول سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور همچنین بسیاری از خسارات ناشی از سیلاب های اخیر را ناشی از بی احتیاطی در مدیریت حوزه های آبخیز دانست. به عنوان مثال، توسعه باغ ها یا ساخت و ساز در کنار آبراه ها و حاشیه رودخانه ها ربطی به فعالیت های استخری ندارد. اگر استخرها به درستی مدیریت شوند، هدف استفاده تغییر نکند، کارخانه ها و خانه ها در مکان های مناسب نصب شوند، قطعا از این همه آسیب جلوگیری می شود.

مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک در خاتمه گفت: دولت باید بداند که حفاظت از آب، خاک و عملیات آبخیزداری اقدامی مستقل است و نباید آن را مفید دانست. همچنین منابع حوضه کشور از محل اعتبارات دولتی تامین شود.

انتهای پیام