به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنلاین ترندونی در دوشنبه، مراسم بزرگداشت روز خواجه حافظ شیرازی با حضور سفیر جمهوری اسلامی ایران، شخصیت‌های سرشناس علمی، ادبی و فرهنگی تاجیکستان و ایران در محل سفارت جمهوری اسلامی ایران در شهر «دوشنبه» برگزار شد.
در آغاز این مراسم، «علیرضا حقیقیان» سفیر ایران در تاجیکستان با ابراز خوشحالی از برگزاری این مراسم با حضور جمعی از اندیشمندان، فرهیختگان و ارادتمندان به لسان‌الغیب، حافظ را متعلق به عام و خاص و همه اقشار و کلام او را جاودانه دانست:
جز آستان توام درجهان پناهی نیست
سر مرا بجز این در حواله گاهی نیست
خواجه شیراز یک سخن‌دان و سخنور بی‌بدیل است. سخنش فوق کلام مخلوق و دون کلام خالق است. او شاعر و غزلسرای برجسته و عارف جلیل‌القدری است که با قرآن مانوس و فقه و حدیث و کلام و تفسیر و ادب فارسی و عربی را آموخته بود.
وی با بیان این نکته که «شعر حافظ در اوج هنر فارسی است و او بدون تردید درخشان‌ترین ستاره فرهنگ فارسی است»، تصریح کرد: حافظ، عشق‌شناس بزرگ و استاد عشق است. او به عشق ورزیدن شهره شهر بود و در مکتب او:
عاقلان نقطه پرگار وجودند ولی
عشق داند که در این دایره سرگردانند
و لذا عشق به حضرت خواجه، عشق به همه خوبی‌هاست.
حافظ اندیشه‌ای جهان شمول و انسان‌دوستانه‌ای داشت. بسیاری از شاعران، ادیبان، مورخان، حکیمان و فیلسوفان از محضر وی بهره برده و خواهند برد.
حقیقیان در بخش پایانی صحبت خود تبیین کرد: در شرح حال حافظ و شخصیت او و زوایای اندیشه عرفانی‌اش تاکنون سخن‌ها گفته، قلم‌ها زده و آثار فراوانی منتشر شده است. با این وجود همچنان بسیاری از ابعاد شخصیتی و اندیشه او ناشناخته مانده است. امیدوارم همه ما توفیق درک بیشتر ابعاد شخصیت والا و معارف این شاعر بزرگ را بدست آوریم.
سپس خانم «گل‌رخسار» شاعر نامی تاجیک سخنان خود را با این ابیات آغاز کرد:
از ایران گل بیارید، گل بکارید
گل هم‌رنگ و بوی شعر حافظ
از ایران هدیهٔ دیگر نخواهم
بجز جام و سبوی شعر حافظ
و سپس گفت: ما چه قدر خوشبختیم که خداوند برای ما حافظ، مولانا، خیام و دیگر بزرگان را داده است، زیرا وجود هر کدام آنها به تنهایی بار یک ادبیات را می‌کشد.
این شاعر نامی تاجیک در بخش دیگری از صحبتهایش از نخستین سفر خود به ایران یاد و تصریح کرد: خداوند بزرگ در سال 1990 بلاخره هجران را به وصل تبدیل داد و بخت دیدار ایران عزیز و بزرگانش نصیبم شد. در شیراز در آرمگاه خواجه حافظ چو جبین بر سنگ مرمر مزار نهادم طرفه حالتی رخ داد و دلم دل می‌زد، دلی از جسم و جانم بزرگ‌تر. غزل «در سر تربت حافظ» کوشش عاجزانه بازگو کردن این حالت قدسی است:
در سر تربت حافظ چو دلم دل می‌زد
عشق در زلزله آب و گلم دل می‌زد
نظرم از ثمر غم‌گهرم غافل بود
حاصلم در شرر خون دلم دل می‌زد
قصه می‌کرد ز اوضاع سمندر مرمر
نور در شیون اجزای الم دل می‌زد
مرگ را رقص اهورایی هستی می‌کشت
زندگی در دم دم، هر دم دم دل می‌زد
خواجه در خانه بود و خان سخن گسترده
شعر در شهرگ اعجاز قلم دل می‌زد
در سر تربت حافظ چو دلم دل می‌زد!
«عطا میرخواجه» شاعر شناخته و معاون رئیس اتحادیه نویسندگان تاجیکستان ضمن قدردانی از اقدامات سفارت جمهوری اسلامی ایران در راستای بزرگداشت بزرگان علم و ادب فارسی-تاجیکی، گفت: اراده روسای جمهور دو کشور دوست و همزبان بر گسترش همکاری‌ها در تمامی حوزه‌ها و از جمله در عرصه‌های ادبی و فرهنگی است.
میرخواجه میراث ادبی مشترک فارسی-تاجیکی را برای حفظ مودت و دوستی میان دو کشور بسیار مهم خواند و افزود: حتی در مراحل سخت و دشوار روابط هم بزرگانی چون حافظ، مولانا، سعدی و… اجازه نمی‌دهند ما با هم فاصله داشته باشیم.
در ادامه «علیرضا قیامتی» حافظ پژوه و استاد ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد طی صحبت‌های خود به تاثیرپذیری شاعران و نویسندگان بزرگ جهان از آثار حافظ پرداخت.
وی گفت: حافظ ذهن و زبان نیاکانی ماست، حافظ گنجینه فرهنگ و هنر ماست. در جهان کمتر شخصیت فرهنگی توانسته است به اندازه حافظ این همه خاورشناسان بزرگ جهانی را به خودش جلب کند. آثار متعددی که در ستایش حافظ نوشته شده است و بزرگانی که در اندیشه حافظ سخن گفته اند، خود گویای همه چیز است. وقتی «گوته» یکی از بزرگترین شاعران آلمان دیوان خودش را تقدیم به حافظ می‌کند و می‌گوید: ای حافظ، خود را با تو برابر نهادن جز نشان دیوانگی نیست، تو کهکشان بزرگی و من یک ستاره کوچک، تو اقیانوس بزرگی و من یک تخته قایق کوچک. این نشاندهنده جایگاه بزرگ و شکوه و عظمت حافظ است که ما از این بابت باید سر بر آسمان بسائیم.
وی ادامه داد: وقتی «تاگور» شاعر بزرگ هندی با بیت حافظ جان می‌دهد و می‌گوید: «مرا در منزل جانان چه امن عیش چون هر دم/ جرس فریاد می‌دارد که بربندید محمل‌ها».
وقتی «ویکتور هوگو» با آن همه عظمت و جایگاه خودش را ریزه‌خوار خان حافظ می‌داند و حافظ را شاعر دل‌ها می‌خواند و در ابتدای دیوان اشعارش این بیت حافظ را که «حال دل با تو گفتنم هوس است/ خبر دل شنفتنم هوس است»، می‌آورد واقعا جای افتخار دارد.
«آندره ژید» نویسنده فرانسوی که کتاب «مائده‌های زمینی» او یکی از شاهکارها به شمار می‌آید، اعتراف می‌کند که مبنای کتابش چکیده دیوان حافظ است. او نخستین باب کتابش را با این غزل حافظ آغاز می‌کند: «بخت خواب‌آلود ما بیدار خواهد شد مگر/ زان که زد بر دیده آبی، روی رخشان شما» و از آن تاسف می‌خورد که چرا فارسی زبان مادری‌اش نیست.
دکتر قیامتی همچنین از تعداد دیگری از بزرگان ادبیات کشورهای مختلف جهان نام برد که از شعر حافظ به طور مستقیم تاثیر گرفته‌اند و به سترگی و بزرگی کلام و اندیشه وی اعتراف کرده‌اند.
وی در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: شکوه ملی و شکوه دینی دو بال پرواز حافظ است و از اینجاست که همه قطع نظر و از پیری و جوانی، گرایش‌های فکری، دین‌داری و بی‌دینی در حافظ جمع می‌شوند و حافظ به جمع همه تبدیل می‌شود که این ویژگی را نمی‌توان در دیگر شاعران دنیا پیدا کرد.
در بخش دیگری از این مراسم، «رستم وهاب‌زاده» شاعر مردمی تاجیکستان، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و سردبیر مجله ادبی «صدای شرق» شعری را که در وصف حافظ سروده است، قرائت کرد:
حافظ، به پیکر ادبیات جان تویی
در قلب خاک گوهر هفت آسمان تویی
دست زمان به نور وجودت نمی‌رسد
دنیا کهن شدست و همانا جوان تویی
مردم به فال نیک تو امید می‌کنند
در این جهان حادثه‌پرور امان تویی
گویند که دری‌ست زبان بهشتیان
حقا اگر عیار‌گر این زبان تویی
ارزنده وارث پدر شعر فارسی
مفتون نغمه‌های خوش مولیان تویی
ساز کلام تو که بسی تاجیکانه است
طومار آنلاین کودک هر خاندان تویی
هر جا که سایه می‌فکنی مرز وحدت است
سیمرغ قاف قرب بلند‌آشیان تویی
در دفترت نوای دو عالم فراهم است
باغ نشسته در ثمر مهرگان تویی
بنهفته در سرشت و درآمیخته به خون
با عمر خلق و حکمت حق جاویدان تویی
در ادامه این مراسم، «فیض‌الله برات‌زاده» نماینده پارلمان و رئیس گروه دوستی پارلمانی تاجیکستان و ایران، «کرامت‌الله عالم‌اف» رئیس جمعیت دوستی تاجیکستان و ایران، «عسکر حکیم» محقق ادبیات و شاعر مردمی تاجیکستان، «محمدمهدی خطیبی» محقق ایرانی در مورد اشعار جاودانه و اندیشه‌های عرفانی و ویژگی‌های هنر ادبی حافظ صحبت کردند.
مجری برنامه «آرتیق قادر» هنرمند سرشناس تئاتر و سینمای تاجیک نیز در جریان نشست غزلی چند از حافظ لسان‌الغیب قرائت کرد که مورد استقبال گرم حضار قرار گرفت.
پایان پیام/.