مصالح ساختمانی بر اساس جنس به چند نوع تقسیم می‌شوند؟

آشنایی با انواع مصالح ساختمانی

مصالح ساختمانی و راهسازی به متریال هایی گفته می شود که از آن ها در احداث و تولید سازه های مختلف استفاده می شود. در احداث یک بنا مصالح مختلفی به کار می روند که به صورت طبیعی یا مصنوعی و خام یا ترکیبی بوده و هر کدام دارای ویژگی های منحصر بفرد می باشند. آشنایی با این مصالح به منظور ترسیم نقشه های ساختمانی و اجرای آن ها ضروری است، از این رو فعالان حوزه ساخت و ساز باید به خوبی با مواد و مصالح ساختمانی آشنا باشند تا سازه ای مقاوم و با دوام احداث نمایند.

رایج ترین مصالحی که از قبل تا امروز مورد استفاده قرارگرفته اند و همچنان جایگاه خود را در صنعت معماری و ساختمان سازی حفظ نمودند چوب، سیمان، فلز، آجر و بتن می باشند. این متریال ها به دلیل مقاومت بسیار بالا و هزینه مقرون بصرفه در پروژه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. در دنیای مدرن امروز مصالح ساختمانی نوین توسط صنعتگران تولید و به بازار عرضه می شوند که در مقایسه با مصالح قدیمی قابلیت ها و مزایای بی شماری دارند. هر یک از این مصالح با توجه به مقاومت و کارایی خود در قسمت های مختلف ساختمان به کار می روند. آنچه که در ادامه این مطلب به بیان آن می پردازیم، معرفی انواع مصالح ساختمانی و کاربرد آن هاست. با ما همراه باشید.

انواع مصالح بر اساس جنس

اگر بخواهیم مصالح ساختمانی و راهسازی را بر اساس جنس دسته بندی کنیم می توانیم به دو دسته مصالح مرکب و مصالح ساده اشاره نماییم.

 مصالح ساده

مصالح ساده به مصالح طبیعی یا مصنوعی می گویند که مواد تشکیل دهنده آن ها مشابه باشد. مصالحی نظیر شن، آجر، سیمان و بلوک جزء مصالح ساده به شمار می آیند.

  مصالح مرکب

مصالح مرکب به مصالح طبیعی و یا مصنوعی می گویند که در تولید آن ها از چند متریال استفاده می گردد. انواع ملات، بتن و جزء مصالح مرکب هستند.

انواع مصالح ساختمانی بر اساس نحوه تولید

هر کدام از مصالح ساختمانی همانند ماشین آلات ساختمانی به شیوه ای متفاوت تولید و در اختیار مصرف کننده قرار می گیرند. اما در کل می توان گفت مصالح یا به صورت پیش ساخته و یا به شکل درجا در صنعت ساختمان تولید و استفاده می شوند.

 مصالح ساختمانی پیش ساخته

مصالح پیش ساخته به مصالحی اطلاق می شود که در کارخانه یا کارگاه های مختلف تولید و سپس به محل اجرای پروژه منتقل و استفاده می گردند. با استفاده از مصالح پیش ساخته هزینه های کلی پروژه و زمان اجرای آن کاهش می یابد. همچنین با کاهش میزان ضایعات ساخت و ساز، گامی موثر در جهت حفظ محیط زیست برداشته خواهد شد. هر چند ممکن است این مصالح در برابر اعمال تغییرات از انعطاف پذیری لازم برخوردار نباشند و مراحل اولیه طراحی و تولید آن ها زمان بر باشد، اما اهمیت و کارایی مصالح پیش ساخته در ساخت و ساز را نمی توان نادیده گرفت.

پیش ساخته، دیوارهای بتنی پیش ساخته، پانل های گچی پیش ساخته، کاشی و سرامیک، انواع بلوک و آجر از جمله مصالحی هستند که در کارخانه تولید و سپس در اختیار سازندگان قرار می گیرند.

 مصالح ساختمانی درجا

مصالح درجا همانطور که مشخص است به مصالحی اطلاق می شود که در محل اجرای پروژه های ساخت و ساز تولید و مورد استفاده قرار می گیرند. برای مثال می توان به انواع ملات، قیرگونی درجا، اسکلت ساختمان، چهارچوب درجا و بتن درجا به عنوان مصالح درجا اشاره نمود.

مصالح ساختمانی و کاربرد آن ها

خاک رس

خاک، ترکیبی از مواد عالی و معدنی است که در اثر هوازدگی و تخریب سنگ ها ایجاد می شود. انواع خاک ها به دو دسته چسبنده و غیر چسبنده تقسیم می شوند و دارای دانه بندی ریز یا درشت هستند. سطحی ترین لایه سطح زمین خاک است که نوع آن به شرایط آب و هوایی، نوع سنگ اولیه، فعالیت موجودات زنده و منطقه جغرافیایی وابسته است. خاک رس یکی از انواع خاک های چسبنده می باشد که در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد. این خاک نتیجه فرسایش سنگ های دگرگونی و آذرین است و به دلیل داشتن دانه های بسیار ریز آن را کلوئید نیز می نامند. نکته مهم در استفاده از این متریال، انتخاب نمونه ای با کیفیت از آن می باشد.

این خاک بهترین متریالی است که می توان برای کنترل دمای ساختمان از آن استفاده نمود. استفاده از خاک رس به ایجاد پایداری گرما در ساختمان کمک می کند. از آن جایی که ساخت خانه ها به گونه ای است که در تابستان و زمستان هوای گرم یا سرد به داخل نفوذ می کند، استفاده از خاک رس در ساختمان سازی تا حد زیادی می تواند در تثبیت گرما و سرما و کنترل دما کارگشا باشد.

کاربرد خاک رس

از خاک رس در تولید مصالحی مثل آجر، کاشی، سرامیک، ملات گچ و خاک، سفته، ملات گل آهک، کاه گل و سفال استفاده می شود. دلیل اصلی استفاده از این ماده قیمت مناسب، سهولت استفاده و کندگیر بودن آن می باشد.

 سنگ

یکی از مصالحی که از زمان های دور تاکنون از آن در ساختمان سازی استفاده می شود، است. سنگ به مواد جامد و سختی اطلاق می شود که از پیوند یک یا چند کانی تشکیل می شود و به سه دسته کلی سنگ های آذرین، سنگ های رسوبی و سنگ های دگرگون تقسیم می گردد. عنصر اصلی تمام سنگ ها سیلیس است اما با توجه به شرایطی که در آن شکل می گیرند شامل کانی ها و مواد تشکیل دهنده متفاوت خواهند بود. یکی از مزیت های استفاده از این متریال در دسترس بودن آن می باشد.

انواع سنگ ساختمانی

سنگ ها انواع مختلفی دارند که با توجه به مقاومت و کارایی لازم انتخاب و در امور گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند. سنگ هایی که در طبیعت یافت می شوند شامل سنگ گرانیت، سنگ تراورتن، سنگ کوارتزیت، سنگ مرمریت، ماسه سنگ، سنگ گابرو و سنگ دیوریت می باشند. در صنعت ساخت و ساز سنگ ها را به دو صورت طبیعی یا خام و غیر طبیعی یا کارشده مورد استفاده قرار می دهند. سنگ های طبیعی همان سنگ های رودخانه ای، سنگ های لاشه ای، سنگ های لایه ای و سنگ های کوهی هستند. اما سنگ های کارشده به سنگ هایی اطلاق می شود که با توجه به کاربرد خود به طرق مختلف بر روی آن ها کار می شود. سنگ لوحی، سنگ چند وجهی، سنگ قواره ای و سنگ دو تیشه جزء این نوع سنگ ها می باشند.

کاربرد سنگ

همانطور که می دانید در کشور ما معادن سنگ به وفور یافت می شوند، از این رو در اکثر پروژه های ساخت و ساز از این نوع مصالح ساختمانی به دلیل قیمت مناسب، مقاومت بالا و سهل الوصول بودن استفاده می گردد.

تنوع بالای سنگ امکان استفاده از این متریال را در مکان های مختلف فراهم نموده است. از جمله کاربردهای این مصالح مقاوم و با دوام ساخت تونل ها، پل ها، کف سازی، پی سازی، نماسازی، سنگ چینی، و ساخت پله می باشد. برای اطلاع از قیمت انواع سنگ به بخش مراجعه فرمایید.

 چوب

از مصالحی محسوب می شود که از دل طبیعت به دست می آید. از این متریال در ساخت المان هایی که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند، استفاده می شود. در ساخت بیش تر ساختمان ها و در انواع شرایط آب و هوایی، این ماده کاربرد ویژه ای دارد. چوب دارای انواع گوناگون است، از این رو کیفیت انواع مختلف آن با یکدیگر متفاوت می باشد. حتی این امکان وجود دارد که چوب های حاصل از یک نمونه گیاه و درخت نیز کیفیت های متفاوتی داشته باشند. از این رو از انواع مختلف چوب در مصارف گوناگون استفاده می شود. بد نیست بدانید یکی از عوامل تاثیرگذار در میزان کیفیت چوب، شرایط رشد آن می باشد.

انواع چوب

در کل چوب را می توان به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم نمود. چوب طبیعی به چوب درختان جنگلی می گویند که دارای رنگ و بافت طبیعی می باشد و در انواع مختلف یافت می شوند. چوب های مصنوعی حاصل فرآوری چوب طبیعی می باشند و به دلیل مقاومت در برابر نفوذ آب، حرارت، گرد و غبار و تنوع بالا به نسبت چوب طبیعی کاربرد بیشتری دارند. قیمت چوب مصنوعی در مقایسه با چوب طبیعی مقرون بصرفه تر است. چوب مصنوعی نوعی از مصالح است که در انواع مختلف نظیر MDF، پلی وود، نئوپان و اچ دی اف تولید و در اختیار مشتریان قرار می گیرد.

کاربرد چوب

از چوب برای مصارف گوناگون ساختمانی از جمله ساخت درب و پنجره، اعضای باربر ساختمان، نماسازی بنا، ، دیوارپوش، راه پله و تیرهای چوبی استفاده می شود.

 آجر

آجر نوعی مصالح پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز است که درگذشته از پخت خشت بدست می آمد. آجرهای خشتی که در قدیم استفاده می شدند به دو طریق دستی و ماشینی تولید و در اختیار مصرف کننده قرار می گرفتند. آجر را می توان از جمله قدیمی ترین مصالح ساختمانی دانست که از خاک رس و مواد دیگر در کوره های آجرپزی به وسیله حرارت بالا تولید می شود. آجرها با توجه به مواد اولیه و کاربرد خود در کوره های مختلف حرارت می بینند از جمله کوره هوفمن، کوره تونلی، کوره تنوره ای. برای اطلاع از قیمت انواع آجر به قسمت مراجعه کنید.

انواع آجر

برای آشنایی با انواع آجر می توانید به لینک مورد نظر مراجعه نمایید اما به طور مختصر انواع این مصالح ساختمانی پر مصرف شامل موارد زیر می باشند:

آجرمعمولی: آجر فشاری، آجر سفید و آجر قزاقی از جمله آجرهای معمولی هستند که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند.

آجر سفالی: آجر سفالی در مقایسه با آجر معمولی وزن سبکی دارد و به دو دسته سقفی و دیواری تقسیم می شود. اصولاً برای اینکه راحت تر به ملات بچسبد، آن را به صورت سوراخ دار تولید می کنند.

آجرجوش: آجر جوش از جمله آجرهایی است که در برابر ضربه، لب پریدگی، سائیدگی، مواد شیمیایی، یخبندان و لب پر شدن بسیار مقاوم است. آجرجوشی که برای مصارف ساختمانی به کار می رود نهایتاً تا 6 درصد آب جذب می کند.

آجرنسوز: از مقاومت بالایی در برابر حرارت برخوردار است، از این رو در محیط هایی که میزان حرارت بالاست مورد استفاده قرار می گیرد. ماده اصلی تشکیل دهنده این آجر، خاک رس ذوب نشدنی است. آجر نسوز فاقد مواد قلیایی و یا آهک بوده و در رنگ های مختلف تولید می شود.

آجرسنگفرش: آجرهای مخصوص سنگفرش از مقاومت لازم در برابر سایش و جذب آب برخوردارند و برای سنگفرش نمودن مکان های مختلف و کف سازی استفاده می شوند.

 بتن

از مخلوط آب و سیمان بدست می آید. سیمان مورد استفاده در بتن از نوع پرتلند می باشد. هنگام ساخت این محصول به منظور جلوگیری از ایجاد حباب که موجب کاهش استقامت بتن می شود، از ویبراتورهای ویژه ای استفاده می گردد.

انواع بتن

بتن سنگین: بتنی که در ساخت آن از سنگدانه های سنگین استفاده می شود، بتن سنگین نام دارد. وزن این بتن بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.

بتن سبک: بتن سبک به بتنی اطلاق می شود که سنگدانه های آن وزن کمی دارند. اگر وزن بتن کمتر از 1920 کیلوگرم بر متر مربع باشد، جزء بتن سبک به شمار می آید. از بتن سبک برای ساخت بلوک های بتنی استفاده می شود.

بتن متخلخل: به بتنی که دارای روزنه ها و حفره های متعدد به منظور عبور آب یا هوا باشد بتن متخلخل اطلاق می شود.

بتن سبک هوادار: در تولید این بتن از افزودنی های هوازا استفاده می شود. انواع بتن سبک هوادار در مکان هایی که امکان ذوب و انجماد بتن وجود دارد استفاده می گردد.

بتن با مقاومت بالا: این بتن دارای مقاومتی بالاتر از 40 مگاپاسکال است. هنگامی که نسبت آب به سیمان کم شود، بتن با مقاومت بالا تولید می گردد. خواص مکانیکی این بتن بسیار بالاست و مواد شیمیایی نمی توانند به آن آسیبی وارد کنند.

بتن پلیمری: در این نوع بتن از مواد پلیمری به منظور اتصال سنگدانه های بتنی استفاده می شود، از این رو در تولید آن سیمان حذف می شود. مواد پلیمری حجم حفره های بین سنگدانه ها را به میزان قابل توجه کاهش می دهند.

بتن خودمتراکم: بتن خود متراکم به بتنی اطلاق می شود که نیاز به ویبره ندارد و تنها با وزن خود متراکم می گردد. بتن خودمتراکم برای بتن ریزی های حجیم کاربرد دارد.

منبع : یاب چی