بوق ماشین یکی از جزئی‌ترین قطعات ماشین است که هدف آن فراهم‌کردن امنیت خودرو، سرنشینان و عابرین پیاده است. این امکان به عنوان یک تجهیز ایمنی در انواع وسایل نقلیه استفاده میشود تا در هنگام نیاز، مانند یک هشدار جهت اطلاع‌رسانی عمل کند. توجه داشته باشید که در لحظاتی از رانندگی، اهمیت بوق از هر قطعه دیگری در اتومبیل بیشتر میشود.هر چند که متاسفانه، گاهی شاهد استفاده اشتباه رانندگان از بوق ماشین و حتی ایجاد مزاحمت‌های صوتی آزار‌دهنده توسط آنها در سطح شهر هستیم. در واقع می‌توان گفت که استفاده از این قطعه، بیشتر از اینکه یک دانش باشد؛ یک فرهنگ رانندگی است.بوق یکی از سیستم‌های ساده، اما مهم در ایمنی خودرو است. در این مطلب به بررسی انواع بوق، خرید بوق ۱۰۱۱ و رفع عیب آن می‌پردازیم.
کارکرد بوق ماشین چیست؟
تکنولوژی استفاده‌شده در بوق خودرو، زیاد پیچیده نیست؛ به گونه‌ای که سال‌ها، هیچ تغییر خاصی (حتی برای انواع اتومبیل‌ها لوکس و معمولی) در فناوری آن به وجود نیامده است.ایده‌ی اصلی این است که بعضی از سوییچ‌ها، که معمولاً جایی در فرمان قرار دارند، مدار بوق را فعال می‌کنند. بعضی از خودروها دارای بوق واحد هستند و بعضی دیگر از دو بوق بهره می‌برند که هر کدام با فرکانس متفاوتی کار می‌کنند.
این قطعه هشداری در بیشتر محصولات با کمک دکمه موجود کنار دست راننده به یک رله یا مدار(Rely) یا فیوز متصل میشود. رله به عنوان مرکز اصلی جهت اتصال و همگامی کلید بوق، قطب مثبت و مدار بوق فعالیت میکند.زمانی که شخص به اصطلاح بوق می‌زند، رله برق مورد نیاز را از باطری خودرو گرفته و در مدار انتقال می‌دهد؛ در نهایت صدا از اتومبیل شنیده میشود. بله به همین سادگی؛ اما گاهی خرابی یک قطعه یا مشکل برق‌رسانی در آن، همین فرایند ساده را مختل کرده و راننده را دچار دردسر و حتی استرس میکند.
ساختار بوق خودرو
بوقی که امروز در خودرو ها به کار میروند از نوع ارتعاشی است.
قسمت های مهم دستگاه بوق عبارتند از:
- صفحه ارتعاش کننده یا دیافراگم
- آرمیچر یا میله ارتعاش دهنده دیافراگم و پیچ مهره تنظیم انتهای آن
- قرقره و سیم پیچی تولید کننده حوزه مغناطیسی
- پلاتین های مثبت و منفی و خازن مربوطه
- بلند گوی بوق
طرز کار بوق
بوق ماشین چگونه کار میکند؟
چون روی دکمه بوق فشار وارد می آوریم جریان برق باتری را به بوق مرتبط می سازد. عبور جریان از سیم پیچی داخل بوق سبب ایجاد حوزه ی مغناطیسی میشود. و آرمیچر یا میله ارتعاش دهنده را جذب می کند و چون میله مزبور به وسیله صفحه ارتعاش کننده فلزی وصل است.وسط آن را به جلو میبرد و به محض اینکه دیافراگم جلو رفت میله ارتعاش دهنده به واسطه زائده ای که در پهلویش قرار دارد پلاتین بوق زا را باز می کند. و مثل عملی که در پلاتین دلکو صورت می گیرد مدار قطع می گردد و میله ارتعاش دهنده را نیز به جای خود برگرداند.
انواع بوق ماشین
- بوق های الکترو موتوری که امروزه متداول نیستند
- بوق های مغناطیسی که تقریبا همه اتومبیل ها به آن مجهزند
- بوق های آژیری که مخصوص آمبولانس ها، ماشین های آتش نشانی و پلیس ها هستند.
بوق با جریان متناوب جوشن این بوق از یک ورقه غشائی درست شده است نوسانات جریان برق به نوسانات میدان تبدیل شده است و بعد از این نوسانات ورقه غشا را تحریک کرده و باعث تحریک صوت می شود. بوق حلزونی خودرو قابل نصب بر روی انواع خودرو های سواری می باشد با 12ولت، سطح صدای 115دسی بل، 480 هرتز، به قطر 80 میلی متر.بوق معمولی خودرو از نوع الکترو مکانیکی با قطر، ۱۱میلی مت، 12ولت و صدای 115دسی بل و390هرتز ( بلندی صدا) است.
عیب یابی و تعمیر خرابی بوق ماشین
- افزودن بوق به تعداد بوق ها ( نکته مهم این است که باید حتما از بوق های یکسان و مارک های برابر استفاده شود تا صدا های مختلفی ایجاد نشود. )
2. برای تنظیم نوع و کیفیت هر بوق میتوانید از پیچ هایی که به همین منظور در بوق تعبیه میشود استفاده کنید.
عیب یابی و تعمیر بوق خودرو
«بوق ممتد» و «کار نکردن بوق» دو مشکل اساسی است که در خصوص این قطعه برای اتومبیل به وجود می‌آید و هر دو این ایرادات، نیاز به تعمیر و حتی در صورت لزوم، تعویض دارد. در این چنین شرایطی، پیش از هر کاری، رله را بررسی کنید که آیا برق را به درستی از باتری دریافت میکند؟ اگر مشکلی وجود نداشت؛ در قدم بعدی، باید به سراغ کلید بروید که در ادامه درباره آن، توضیح خواهیم داد.
در صورتی که با فشار دادن کلید، رله برق را دریافت و انتقال ندهد؛ سیم‌کشی آن را به دقت بررسی کنید تا دچار قطعی نشده باشد. برای این کار، کابل برق مثبت اهم‌متر را به فیوز و منفی را به بدنه ماشین وصل کنید. اگر برق مثبت و منفی در جریان بود، به احتمال زیاد نیاز به یک بوق جدید دارید؛ در غیر این‌صورت، ایراد از سیم‌کشی آن است.
علت بوق ممتد خودرو چیست؟
اگر بوق خودرو شما به صورت ممتد، شروع به ایجاد سر و صدا کرد؛ دو دلیل اصلی که مانع از توقف بوق ممتد خودرو میشود به احتمال قوی، کلید یا رله به صورت همزمان یا جداگانه، دچار ایراد شدند.
نحوه تعمیر و متوقف کردن بوق ممتد خودرو
در این شرایطی، اول از همه اگر در محل شلوغی قرار دارید؛ با حفظ آرامش، آن محل را ترک کرده تا اطرافیان خوردو شما اذیت نشوند.سپس جعبه فیوز برق را پیدا کرده و رله را که خود یک فیوز است، جدا کنید. اگر هم نتوانستید رله را پیدا کنید؛ فیوز اصلی یا اتصال کلی باتری را قطع کرده تا بدون سر و صدا، فرایند عیب‌یابی را ادامه دهید.
متوقف کردن صدای بوق ممتد
شما برای تشخیص و تعمیر بوق خودرو در چنین شرایطی، نیاز به یک اهم‌متر یا مولتی‌متر دارید تا اتصالات را بررسی کنید. بیشتر فیوزهای روی جعبه فیوز شبیه هم هستند؛ بنابراین شما میتوانید رله دیگری که شبیه به فیوز مورد نظر شما است را به صورت موقت جدا کرده و در جایگاه مربوط به رله بوق ماشین قرار دهید.
نحوه تست بوق خودرو
اگر صدای ممتد آن قطع شد، پس ایراد از فیوز بوده است. سپس قطعه‌ای که پیش از این از جایگاه دیگری برداشتید را به وضعیت اولیه برگردانید تا مشکلی ایجاد نشود و از فروشگاه لوازم یدکی، تنها یک فیوز جدید خریده و نصب کنید.در غیر این صورت، دقت کنید که کدام دو سیم فیوز به کلید بوق خودرو وصل است؟ از اهم‌متر استفاده کرده و برق سیم مذکور را چک کنید. کافیست که کلید را فشار دهید، اگر مقادیر روی نمایشگر اهم‌متر تغییر کرد؛ پس کلید سالم است.
چرا بوق خودرو کار نمی‌کند؟
روش تشخیص و رفع عیب بوقی که به هیچ وجه کار نمی‌کند، شبیه به تعمیر بوقی است که اصلاً از کار کردن نمی‌ایستد، اما چند نکته‌ی اضافی وجود دارد. اولین چیزی که باید بررسی شود این است که آیا رله‌ی بوق، برق دریافت میکند یا خیر.اگر اینگونه نباشد، باید به سیم‌کشی بین رله و باتری نگاه کرد. اگر برق به رله می‌رسد، راننده باید بررسی کند آیا فشار دادن بوق باعث رساندن برق به ترمینالی از رله که به بوق وصل شده است، میشود یا خیر. اگر اینگونه نباشد، در رله یا کلید مشکلی وجود دارد که فرد می‌تواند به همان روشی که در بالا توضیح داده شده است، بررسی کند.
اگر راننده فهمید که فشار دادن کلید یا پد بوق باعث برق‌رسانی به ترمینال خروجی رله‌ی بوق نمی‌شود، احتمالاً مشکلی در مونتاژ بوق یا سیم‌کشی مدار وجود دارد. در چنین شرایطی فرد باید اتصالات برق مثبت و منفی (بدنه) را در بوق بررسی کند.اگر برق مثبت و منفی پیدا شد، احتمالاً تعمیرکار فقط به یک یا چند بوق جدید برای آزمایش احتیاج دارد. وقتی مشکلی از نظر اتصال برق وجود نداشت، عیب مربوط به سیم‌کشی است.
فرهنگ استفاده از بوق
بوق خودرو ابزاری است که راننده از آن جهت هشدار دادن به سایر ماشین‌ها و عابرین پیاده کمک می‌گیرد. همین وسیله کوچک می‌تواند به شما کمک کند که از بروز حادثه یا تصادف جلوگیری شود؛ پس تنها از آن برای اعلام هشدار استفاده کنید.متاسفانه برخی، تصور اشتباهی درباره کاربرد بوق ماشین دارند و آن را با یک ابزار خبر رسان یا اعتراضی اشتباه می‌گیرند. شما تنها در شرایطی شبیه به موارد زیر مجاز به استفاده از این قطعه هستید:
- زمانی که عابرین پیاده در خیابان، حواسشان به نزدیک شدن خودرو شما به سمت آنها نیست.
- اگر خودرویی بسیار حد به شما نزدیک شده باشد و شرایط خطرناک شود.
- زمانی که حادثه‌ای از سمت شما یا اتومبیل دیگری در حال وقوع باشد.
- اگر ماشین حین رانندگی، دچار نقص فنی شود.
قوانین مربوط به به بوق زدن
توجه داشته باشید که بوق بی‌جهت، خلاف قانون است و شما را مشمول جریمه میکند. موارد زیر، مواقعی هستند که بوق زدن در آنها ممنوع است:
- هنگامی که با راننده دیگری در مسیر به دلایل مختلف، دچار مشکل شدید و می‌خواهید با بوق زدن اعتراض یا عصبانیت خود را اعلام کنید.
- در خیابان‌های نزدیک به بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و خانه سالمندان که بیماران در آنها، در حال استراحت هستند.
- تک بوق‌هایی که افراد پشت چراغ قرمز و از سر بی‌حوصلگی یا عجله می‌زنند.
- زمانی که ماشین روبرویی شما دچار نقص فنی شده و مجبور به توقف است.
- اعتراض به راننده ناشی یا تازه کار که مثل شما رانندگی نمی‌کند.
- در مسیرهای پر رفت و آمد که ترافیک زیادی دارد.
راهنمای انتخاب بوق خودرو
تناسب مدل محصول با نوع اتومبیل
نخستین فاکتور که باید هنگام انتخاب بوق ماشین مد نظر باشد، توجه به وجود تناسب میان مدل بوق انتخابی با مدل و هم‌‌چنین نوع برند خودروی مورد نظرتان است. برای این منظور تنها کافی است به هنگام خرید به برند و مدل خودروی خود توجه داشته باشید.از آنجایی که ساختار بوق اتومبیل‌ها اساساً تغییری نکرده است، اشاره به برند ماشین کفایت میکند. دقت کنید که برخی از بوق‌ها به صورت انحصاری برای تعدادی خودرو طراحی و تولید می‌شوند و برخی هم از قابلیت استفاده بر روی هر خودرویی اعم از داخلی و خارجی برخوردار می‌باشند.
فرکانس صدای بوق
نکته دوم برای انتخاب بوق ماشین توجه به حجم صدای تولیدی آن است که با واحد دسی بل بیان میشود، باید میزان آن به گونه‌ای باشد که در محدوده شنوایی انسان‌ها یا همان عابران پیاده و رانندگان دیگر قرار داشته باشد.به همین منظور توصیه می‌کنیم هنگام خرید حتما به حجم صدای خارج شده از بوق خودرو توجه لازم را داشته باشید.