شهر ۵ هزارساله در امارات از زیر شن بیرون آمد!

به گزارش ترندونی در طول قرن ها ماسه های روان و شرایط دشوار کاوش و مطالعه ی آثار باستانی در صحرا را به یکی از چالش برانگیزترین عرصه های علمی تبدیل کرده است. ربع الخالی به عنوان یکی از پهناورترین و غیرقابل سکونت ترین بیابان های جهان به دلیل وسعت زیاد و نبود هرگونه عارضه طبیعی عمدتاً دست نخورده باقی مانده بود و کمتر مورد توجه محققان قرار می گرفت. اما اکنون با ظهور فناوری پیشرفته ای به نام رادار دهانه ترکیبی (SAR) و نیز الگوریتم های هوشمند یادگیری ماشین باستان شناسان قادرند تا سکونتگاه های باستانی پنهان در زیر تپه های عظیم شن را با دقت زیاد شناسایی کنند و به این ترتیب فصل جدیدی را در کشف تاریخ رقم بزنند.

حفاری های باستان شناسی سنتی مستلزم بررسی های دستی روی زمین هستند و تأیید وجود سازه های باستانی ماه ها و حتی سال ها حفاری را می طلبد. این فرآیند نه تنها از نظر فیزیکی بسیار طاقت فرسا و پرهزینه است بلکه به دلیل وابستگی به حدس و گمان درباره مکان حفاری محدودیت های بسیاری دارد. با این حال پیشرفت های اخیر در حوزه سنجش از دور و تحلیل داده ها با استفاده از هوش مصنوعی تحول بزرگی در این زمینه ایجاد کرده است.

فناوری SAR با عبور از موانع طبیعی مانند شن پوشش گیاهی و یخ انقلابی در باستان شناسی ایجاد کرده است. این فناوری جدید با ارسال امواج رادیویی و دریافت بازتاب آن ها تصاویری با وضوح بالا از ساختارهای مدفون زیر سطح زمین ارائه می دهد. به این ترتیب باستان شناسان می توانند بدون نیاز بیل و کار دستی به نقشه دقیقی از محوطه های باستانی دست یابند.

با بهره گیری از الگوریتم های یادگیری ماشین داده های SAR به طور دقیق مورد کاوش قرار گرفته و الگوها و ناهنجاری های پنهان در آن ها آشکار می شوند. این فرآیند مناطقی را که احتمالاً میزبان تمدن های باستانی بوده و آثار تاریخی ارزشمندی در آن ها نهفته است شناسایی می کند. هوش مصنوعی با یادگیری از داده های کشف های قبلی قادر است به سرعت ویژگی های مهم این تمدن ها را تشخیص داده و محققان را در جهت کشفیات جدید یاری کند.

تمدنی ۵ هزار ساله که در زیر لایه های شنی دبی مدفون بوده اکنون با کمک فناوری های پیشرفته از دل تاریخ بیرون آمده است. یافته های این کاوش توسط نقشه برداری هوش مصنوعی و SAR شامل سکونتگاه های باستانی شبکه های ارتباطی گسترده و برخی سازه های مدفون برای تسلط بر محیط خشن صحرا می شوند.

آنچه این کشف را شگفت انگیزتر می کند سرعت و دقت بالای شناسایی این مکان هاست. پیش از این بدون کمک هوش مصنوعی و سنجش از دور راداری انجام چنین کاوش هایی سال ها زمان می برد و حتی در بهترین شرایط موفقیت آن به دلیل وسعت زیاد منطقه مورد بررسی بسیار بعید بود.

۵۸۵۸