یک کارشناس اقتصادی معتقد است یکی از مشکلات ساختاری صنایع کوچک و متوسط در شهرک های صنعتی، چیدمان نادرست شهرک ها بر اساس اجاره بها است. بدین ترتیب در همه جا شرکتی ایجاد شد که معمولاً از مشکلات مختلفی به ویژه مشکلات زیرساختی مانند آب، فاضلاب، برق و جاده رنج می برد.
به گزارش ترندونی، بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی، تا پایان خرداد ماه امسال 509 شهرک صنعتی و 338 شهرک صنعتی با 49 هزار و 529 واحد صنعتی در کشور به بهره برداری رسیده است. ایجاد و اشتغال بیش از این 987 هزار نفر فراهم شده است.
البته نتیجه طرح پایش واحدهای صنعتی غیرفعال نشان میدهد که ۱۲ هزار و ۶۷ واحد مستقر هستند که از این تعداد ۶ هزار و ۸۱۴ واحد در شهرکها و نواحی صنعتی و ۵ هزار و ۲۵۳ واحد در خارج از آنها مستقر هستند که از این تعداد ۶۲ درصد با روشهای فعالسازی مجدد قابل راهاندازی هستند. . این امر در حال اجراست، بیش از 167 هزار شغل جدید ایجاد می شود و سازمان صنایع کوچک در نظر دارد سالانه تعدادی از این واحدها را احیا کند. همچنین به گفته مدیران بنگاه های اقتصادی منجمد، 44 درصد واحدهای غیرفعال به دلیل کمبود نقدینگی، 16 درصد به دلیل کمبود تقاضا و بازار، 11 درصد به دلیل کمبود مواد اولیه، 10 درصد به دلیل فرسودگی مشکل دارند. و پاره کردن و خرابی ماشین آلات، 9 درصد مشکلات حقوقی با سازمان ها و تأسیسات، 8 و 2 درصد مشکلات زیرساختی و 2 درصد مشکلات مالکیت و سهامداری دارند.
علی رسولیان رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی سال گذشته در روز حمایت از صنایع کوچک، سهم صنایع کوچک و متوسط در صنایع کشور را حدود 80 درصد و در اشتغالزایی 45 درصد اعلام کرد.
اما صنایع کوچک نیز با چالش هایی روبرو هستند. از جمله اینکه صنایع بزرگ با قدرت خود منابع بیشتری را جذب می کنند و بنابراین سهم بسیار بیشتری در ارزش افزوده کشور دارند. از سوی دیگر صدای صنایع کوچک و مشکلات آنها که مشکلات زیرساختی را هم در بر می گیرد کمتر به گوش می رسد. همچنین از دیگر مشکلات جدی در این حوزه نبود شرایط لازم برای رشد این شرکت ها و احتمال ریزش و ریزش واحدهای کوچک و متوسط است.
سهم بزرگی از بنگاه های کوچک و متوسط در ساختار صنعتی ایران
در این رابطه حسین حقگو در گفت وگو با ترندونی، با بیان اینکه 89 هزار شرکت صنعتی در کشور فعالیت دارند، گفت: حدود 84 هزار واحد آن را بنگاه های کوچک و متوسط تشکیل می دهند. بنابراین بیشتر ساختار صنعتی ایران مبتنی بر بنگاههای کوچک و متوسط است، اما از نظر ارزش افزوده، این بنگاههای بزرگ هستند که بیشترین ارزش افزوده صنعتی و کل کشور و صادرات را به خود اختصاص میدهند. .
صدای کسب و کارهای کوچک کمتر شنیده می شود. چون پراکنده هستند، مبنای مشترکی برای هماهنگی ندارند و سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی که توسط صنایع کوچک هدایت می شود، سهم زیادی از قدرت سیاسی و مدیریت ندارد.
وی گفت: صدای شرکت های بزرگ بیشتر شنیده می شود و به دلیل قدرتی که دارند بهتر می توانند مشکلات خود را بیان و حل کنند. چون پراکنده هستند، مبنای مشترکی برای هماهنگی ندارند و سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی که توسط صنایع کوچک هدایت می شود، سهم زیادی از قدرت سیاسی و مدیریت ندارد. اساسا رئیس این سازمان یکی از معاونت های غیر قانونی وزارت حراست است. با توجه به این شرایط، صنایع کوچک نتوانستند منابع زیادی را جذب کنند.
اما به گفته این کارشناس اقتصادی، سرمایه گذاری کم، اشتغال زایی بالا، مدیریت آسان و دسترسی به بازار برای افراد مختلف، انعطاف پذیری و تاثیرگذاری صنایع کوچک بر مناطق فقیرنشین و توزیع درآمد از جمله مزایای صنایع کوچک و متوسط است.
کره دارای 50 شهر صنعتی با تولید ناخالص داخلی 1600 میلیارد دلار است. ایران بیش از 800!
حقگو همچنین با اشاره به فعالیت حدود 847 شهر و ناحیه صنعتی با 48 هزار واحد کوچک و متوسط تصریح کرد: کره با وجود اینکه تولید ناخالص داخلی حدود 1600 میلیارد دلار و صادرات هنگفت دارد اما کمتر از 50 شهر صنعتی دارد. در واقع ساختاری که شامل صنایع کوچک باشد مشکل ساز است. یکی دیگر از مشکلات ساختاری شهرکها، مکانیابی نامناسب بر اساس فشار سیاسی و رانت است. بدین ترتیب در همه جا شرکتی ایجاد شد که معمولاً از مشکلات مختلفی به ویژه مشکلات زیرساختی مانند آب، فاضلاب، برق و جاده رنج می برد.
همچنین به گفته وی، عده ای زمین می خرند و تا افزایش قیمت آن را در حالت یخ زده نگه می دارند. بنابراین به طور کلی واحدهای کوچک و متوسط هم از نظر فردی، هم ساختاری و هم از نظر سیاسی مشکل دارند.
شرکت های بزرگ در اقتصاد ایران متولد می شوند و بیشتر آنها مانند پتروشیمی، فولاد و خودرو، استثمارگر و رانت خوار هستند، اما شرکت های کوچک بزرگ نمی شوند.
حقگو با بیان اینکه یکی دیگر از ضعف های صنایع کوچک و متوسط رشد نکردن شرکت های کوچک است، تصریح کرد: اقتصاد ایران شرکت های بزرگ تولید می کند و بیشتر آنها مانند پتروشیمی، فولاد و خودروسازی استثمارگر و رانت خوار هستند، اما شرکت های کوچک. آنها رشد نمی کنند. بلکه حتی می ریزند که برخلاف رویه رایج در دنیاست. اما در ایران، دولت به جای حل مشکلات کلان اقتصادی و امکان رشد واحدهای کوچک، با اعطای تسهیلات به واحدهایی که ادامه فعالیت آنها توجیه ندارد، با احیای واحدهای راکد، آنها را زنده نگه می دارد. بنابراین کاهش این پشتیبانی ها می تواند باعث غیرفعال شدن مجدد این دستگاه ها شود.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اگر واحدهای کوچک مقیاس نتوانند رشد کنند، شرایط اقتصادی برای تولید مساعد نیست، گفت: در سال های اخیر رویکرد مدیران سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی همواره این بوده است. احیای واحدهای راکد اما آمار واحدهای کاملا تعطیل منتشر شده است. اما رشد واحدها باید به طور طبیعی اتفاق بیفتد و اگر واحد به هر دلیلی توان رقابت را نداشت تعطیل شود.
اولویت برای صنایع کوچک است یا بزرگ؟
وی در پایان با تاکید بر اینکه دوگانگی بین توسعه بنگاه های کوچک، متوسط یا بزرگ وجود ندارد، گفت: بنگاه های کوچک و بزرگ باید در یک زنجیره فعالیت کنند. در این زنجیره واحدهای کوچک و بزرگ با توجه به توانمندی های خود به هم پیوند خورده و برندی با قابلیت صادرات، تحقیق و توسعه ایجاد می کنند.
لازم به ذکر است 31 مرداد ماه به عنوان روز حمایت از صنایع کوچک نامگذاری شده است.
انتهای پیام