plt در آزمایش خون چیست

آزمایش plt چیست

پلاکت ها که به عنوان ترومبوسیت نیز شناخته می شوند، سلول های خونی کوچکی هستند که برای لخته شدن خون ضروری هستند. لخته شدن فرآیندی است که به شما کمک می کند خونریزی پس از آسیب را متوقف کنید. آزمایش شمارش پلاکت (Plt) تعداد پلاکت های خون شما را اندازه گیری می کند. تعداد پلاکت های کمتر از حد طبیعی ترومبوسیتوپنی نامیده می شود. این وضعیت می تواند باعث خونریزی بیش از حد پس از بریدگی یا آسیب های دیگر شود که باعث خونریزی می شود. تعداد پلاکت های بالاتر از حد طبیعی ترومبوسیتوز نامیده می شود. این می تواند خون شما را بیش از آنچه نیاز دارید لخته شود. لخته های خون می توانند خطرناک باشند زیرا می توانند جریان خون را مسدود کنند.

• آزمایش شمارش پلاکت
• شمارش ترومبوسیت
• Thrombocyte count

یک نمونه خون برای شمارش پلاکت از رگ بازو یا ساعد توسط یک فلبوتومیست(یک متخصص مراقبت های بهداشتی آموزش دیده در خون گیری) گرفته می شود. آنها یک تورنیکت را به دور قسمت بالای بازوی شما می بندند تا فشار خون را در ورید افزایش دهد تا پیدا کردن آن آسان تر باشد.

آنها پوست شما را در اطراف ورید با یک دستمال ضد عفونی کننده پاک می کنند و یک سوزن برای خارج کردن خون از رگ وارد می کنند. خون را در سرنگ جمع می کنند و نمونه برای آزمایش ارسال می شود.

مطالب پیشنهادی : اخبار اقتصادی

نحوه انجام آزمایش plt

خطرات و عوارض انجام  آزمایش plt

عوارض و خطر خاصی وجود ندارد. ممکن است زمانی که سوزن در ابتدا در بازوی شما وارد می شود، احساس سوزش مختصری ایجاد شود. این درد معمولا طولانی نیست و خود آزمایش را می توان در کمتر از یک دقیقه کامل کرد.

خطر اصلی مرتبط با خونگیری، کبودی موضعی در محل سوراخ شدن سوزن است. اگر پلاکت پایینی دارید این کبودی ممکن است بیشتر از حد معمول طول بکشد. از آنجایی که تعداد کم پلاکت ها پتانسیل لخته شدن خون شما را کاهش می دهد، ممکن است توصیه شود که بانداژ را برای مدت زمان مشخصی نگه دارید.

زمان و شرایط انجام  آزمایش plt

هیچ آمادگی خاصی قبل از آزمایش شمارش پلاکت (Plt) لازم نیست مگر اینکه توسط پزشک شما مشخص شده باشد. آنها ممکن است تعداد پلاکت ها را به تنهایی، به عنوان بخشی از شمارش کامل خون، یا همراه با سایر آزمایشات خون، تجویز کنند.

اگر بیش از یک آزمایش خون داشته باشید، ممکن است پزشک شما از شما بخواهد که برای مدت معینی قبل از آزمایش چیزی نخورید.

آزمایش plt  در چه مواردی تجویز می‌شود؟

اگر فردی کبودی‌های غیرقابل توضیح روی بدن داشته باشد، زخم‌های جزئی داشته باشد که خونریزی آنها متوقف نشود، پزشک ممکن است از شما درخواست کند که آزمایش شمارش پلاکت (Plt) انجام شود. اینها می توانند علائم تعداد پلاکت پایین باشند و ممکن است نیاز به توجه بیشتری داشته باشند. همچنین در موارد زیر پزشک آزمایش plt را تجویز می کند.

• بیمارانی که تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی هستند اغلب به درمان با تعداد پلاکت پایین نیاز دارند و از این رو پزشک ممکن است نیاز به انجام آزمایش PLT داشته باشد.
• آزمایش PLT برای تشخیص سرطان مغز استخوان یا لوسمی استفاده می شود که در آن سلول های سرطانی سلول های مغز استخوان را کاهش می دهند و تعداد پلاکت ها به شدت کاهش می یابد.
• بیماری های کلیوی یا مرتبط با کلیه نیز می توانند باعث کاهش تعداد پلاکت ها شوند.
• بیماران مبتلا به زخم های خونریزی دهنده مزمن در معده تعداد پلاکت ها کاهش یافته است و آزمایش برای شروع درمان لازم انجام می شود.
• در موارد خاص، تعداد بالای پلاکت ها می تواند منجر به ایجاد توده هایی شود که باعث انسداد رگ خونی می شود.

داروها و عوامل مداخله گر برای انجام  آزمایش plt

• زندگی در ارتفاعات
• نزدیک بودن به زمان قاعدگی
• مصرف داروهای کاهش دهنده پلاکتی از قبیل استامینوفن، آسپرین، داروهای شیمی درمانی، کلرآمفنیکل، کلشی سنین، عوامل بلوکه کنندهH2 مانند سایمتیدین، هیدرالازین، ایندومتاسین، ایزونیازید، کینیدین، استرپتومایسین، سولفونامیدها، دیورتیکهای تیازیدی، تولبوتامید.
• استروژن ها و داروهای ضد بارداری های خوراکی

اگر نتیجه در محدوده طبیعی باشد، هیچ اختلالی در شمارش پلاکت وجود ندارد. داشتن عدد کمتر از حد طبیعی ترومبوسیتوپنی و سطح بالاتر ترومبوسیتوز نامیده می شود. اگر آزمایش PLT نشان داد که فردی ترومبوسیتوز یا ترومبوسیتوپنی دارد، پیگیری با یک پزشک مهم است.

• اگر نتیجه آزمایش شمارش پلاکت کمتر از حد انتظار باشد، پزشک شما بررسی خواهد کرد که آیا بیماری دیگری ممکن است باعث کاهش پلاکت باشد یا در آن نقش داشته باشد. برخی از علل و عوامل خطر مرتبط با تعداد کم پلاکت عبارتند از:

– سرطان های خاص

– کم‌خونی آپلاستیک

– بیماری ها و شرایط خودایمنی

– داروهای خاص

– عفونت های ویروسی یا باکتریایی

– وضعیت ژنتیکی

– مصرف زیاد الکل

– بارداری

• سایر شرایط می توانند باعث یا افزایش خطر تعداد پلاکت های بالا شوند:

– شرایط ژنتیکی نادر

– شرایط مغز استخوان

– سرطان های خاص

– کمبود آهن یا کم خونی همولیتیک

– بیماری التهابی

– عفونت هایی مانند سل

– واکنش های دارویی نامطلوب

– از دست دادن خون شدید

بسته به نتایج آزمایش شمارش پلاکت شما، ممکن است پزشک آزمایشات بعدی را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سلامت کلی شما تجویز کند.

نکات مهم دیگری که باقی مانده است و باید بدانید

• تغییرات در تعداد پلاکت ها ممکن است به این معنی باشد که فرد دارای یک بیماری مزمن یا مشکل در مغز استخوان است. با این حال، به طور کلی امکان تشخیص یک بیماری پزشکی بر اساس تعداد پلاکت ها وجود ندارد. اگر آزمایش خون پایین بودن پلاکت را نشان داد، افراد باید در مورد آزمایشات بیشتر با پزشک صحبت کنند.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

گردآوری: بخش سلامت بیتوته 

پلاکت خون یکی از انواع سلول‌های خونی است که در مغز استخوان ساخته می‌شود. این اجزای کروی شکل کوچک در انعقاد خون و جلوگیری از خونریزی نقش بسیار مهمی دارند. پزشکان با بررسی آزمایش شمارش کامل خون (CBC) قادر به بررسی این سلول‌های کوچک اما حیاتی هستند که گاهی اوقات ترومبوسیت نیز نامیده می‌شود. در این مقاله با ترومبوسیت و بیماری‌هایی که ممکن است در اثر افزایش یا کاهش بیش‌ازحد آن‌ها ایجاد شوند، آشنا می‌شوید. برای شناخت علائم و راهکارهای درمان بیماری‌های مربوطه نیز تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

نقش پلاکت خون در بدن چیست؟

به انواع سلول‌های موجود در بافت خون، اصطلاحاً می‌گویند. یاخته‌های خونی معمولاً سه نوع هستند؛ گلبول‌های قرمز (اریتروسیت‌ها)، گلبول‌های سفید (لوکوسیت‌ها) و پلاکت‌ها (ترومبوسیت‌ها). همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم وظیفه اصلی پلاکت‌ها انعقاد خون است اما آن‌ها در ایجاد یا تخریب سلول‌های سرطانی و فاکتورهای رشدی مشتق از پلاکت نیز مشارکت دارند.

درصورتی‌که اختلالی در عملکرد ترومبوسیت‌ها ایجاد شود، احتمال بروز خونریزی‌های مکرر بینی و لثه، به وجود آمدن لکه‌های قرمز بر سطح پوست و قاعدگی‌های طولانی در خانم‌ها وجود دارد.

پلاکت خون پایین چیست؟

یکی از مهم‌ترین ، PLT یا همان پلاکت خون است. کاهش تعداد ترومبوسیت‌ها، ترومبوسیتوپنی نامیده می‌شود. در این شرایط تعداد پلاکت‌ها کمتر از ۱۵۰ هزار عدد در هر میکرولیتر خون است. اگر این کاهش خفیف باشد ممکن است هیچ علائمی نداشته و اختلالی در مسیر لخته شدن یا خونریزی ایجاد نکند. البته این نشانه‌ها در افراد مختلف متفاوت است. در ادامه برخی از شایع‌ترین علل بروز کم شدن تعداد این سلول‌ها را بررسی می‌کنیم. بهترین راه برای اینکه از سطح پلاکت خون آگاهی پیدا کنید، انجام است.

علت‌ کاهش پلاکت خون

یکی از دلایل بسیار نادر پایین بودن پلاکت خون ارثی بودن آن است. عوارض جانبی برخی داروها و یا پیامدهای برخی بیماری‌ها منجر به از دست رفتن پلاکت‌ها می‌شود. دلایل کاهش پلاکت خون به شرح زیر است.

به دام افتادن در طحال

طحال یکی از ارگان‌های داخلی است که در سمت چپ شکم و درست در پایین قفسه سینه قرارگرفته است. در حالت نرمال طحال وظیفه مقابله با عفونت‌ها و فیلتر کردن مواد زائد خون را بر عهده دارد. ابتلا به بعضی از بیماری‌ها باعث تورم طحال و به دام افتادن تعداد زیادی پلاکت در آن شده که باعث کاهش شدید پلاکت‌های در گردش می‌شود.

کاهش تولید پلاکت در مغز استخوان

پلاکت‌ها در حالت طبیعی در مغز استخوان تولیدشده و به جریان خون وارد می‌شوند. عواملی که قادرند تولید پلاکت را تحت تأثیر قرار دهند به‌قرار زیر است:

• لوسمی و سایر سرطان‌ها
• بعضی از انواع آنمی
• عفونت‌های ویروسی مثل هپاتیت C و HIV
• شیمی‌درمانی و پرتودرمانی
• اعتیاد به مشروبات الکلی

ترومبوسیتوپنی خود ایمن

بعضی از بیماری‌های خود ایمن مانند و در پایین آمدن تعداد پلاکت‌های خونی تأثیرگذار هستند. در این بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه پلاکت‌ها را مورد هدف قرار داده و آن‌ها را تخریب می‌کند.

پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک

این اختلال به‌ندرت رخ می‌دهد و زمانی بروز می‌کند که لخته‌های خونی متعدد به‌صورت هم‌زمان در سرتاسر بدن تشکیل شود.

اخبار خودرو، جدیدترین خبر خودروهای داخلی و خارجی و شرایط فروش، سرخط مهمترین اخبار و گزارش های خبری خودرو است

سندرم همولیتیک اورمیک

این اختلال خونی یک پدیده نادر است که باعث کاهش ناگهانی پلاکت‌ها، تخریب گلبول‌های قرمز و کاهش عملکرد کلیه‌ها می‌شود.

عوارض جانبی داروها

عوارض جانبی بعضی از داروها در کم شدن تعداد پلاکت‌ها تأثیر دارند. گاهی بعضی از داروها با تأثیر منفی بر عملکرد سیستم ایمنی سبب تخریب پلاکت‌ها می‌شوند. از این داروها می‌توان هپارین، کینین، آنتی‌بیوتیک‌های حاوی سولفور و داروهای ضد تشنج را نام برد. سایر دلایل کاهش پلاکت به شرح زیر است:

پلاکت خون پایین چه علائم و عوارضی دارد؟

ترومبوسیتوپنی یا پلاکت خون پایین می‌تواند خفیف باشد و علائم و نشانه‌های بسیار اندکی بروز دهد و یا آن‌چنان شدید باشد که منجر به خونریزی داخلی شود. شایع‌ترین علائم پلاکت خون پایین به‌صورت زیر است:

• کبودشدن آسان و وسیع پوستی
• خونریزی سطحی که به شکل لکه‌های پوستی بنفش متمایل به قرمز (پتشی) در قسمت پایین پاها ظاهر می‌شود
• خونریزی زیاد از بریدگی و جراحت‌ها
• وجود خون در ادرار و مدفوع
• خونریزی از لثه و بینی
• خستگی و ضعف
• طحال متورم

درصورتی‌که فرد مبتلا به کمبود پلاکت، متوجه غده‌ها یا توده‌هایی در زیر گردن، زیر بغل یا کشاله ران شود ممکن است نشانه‌ای از تورم غدد لنفاوی یا بیماری لنفوم دارد که نیازمند بررسی سریع پزشک است.

پلاکت خون پایین چگونه تشخیص داده می‌شود؟

معاینه بالینی و بررسی سابقه درمانی

اگر پزشک به کم بودن پلاکت‌های خونی مشکوک باشد نشانه‌های مربوط به آن را جستجو می‌کند. علائمی که در معاینه بالینی حاکی از ترومبوسیتوپنی هستند شامل لکه‌های بنفش ریز و کبودی پوست و متورم شدن طحال و کبد است. در جلسه ویزیت، پزشک با پرسیدن سؤالاتی احتمال وجود اختلال پلاکتی را ارزیابی می‌کند:

• سابقه خانوادگی ابتلا به اختلالات خونریزی
• داروهایی که مصرف می‌کنید
• گیاهان دارویی که مصرف می‌کنید
• برنامه غذایی
• اعتیاد به الکل و مواد مخدر
• روش‌های محافظت جنسی

آزمایش خون و سونوگرافی

که با گرفتن یک نمونه خون از ساعد انجام می‌شود یکی از روش‌های روتین و پرکاربرد برای تشخیص پلاکت خون پایین است. اگر در معاینه بالینی طحال شما بزرگ‌تر از حد معمول باشد پزشک برای ارزیابی دقیق‌تر موضوع آزمایش سونوگرافی را تجویز می‌کند. اما مقدار نرمال پلامت در آزمایش خون چقدر است؟ وب‌سایت این‌گونه به این سوال پاسخ می‌دهد:

در جواب آزمایش CBC مقدار نرمال پلاکت‌ها از  ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ پلاکت در میکرولیتر است. اگر تعداد پلاکت‌ها بیشتر از ۴۵۰۰۰۰ باشد به آن ترمبوسیتوز یا پلاکت خون بالا و اگر کمتر از ۱۵۰۰۰۰ باشد به آن ترموبوسیتوپنی یا پلاکت خون پایین می‌گویند.

بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان

دو راه برای بررسی مغز استخوان وجود دارد که عبارت‌اند از و . در برخی اختلالات خونی از یک روش و در بعضی دیگر هر دو روش استفاده می‌شود. در هر دو روش مقداری از بافت مغز استخوان به شیوه‌های متفاوت جهت آزمایش برداشته می‌شود.

برای ثبت درخواست آزمایش در منزل

تحت پوشش تمام بیمه‌های پایه و تکمیلی کلیک کنید

آزمایش خون در منزل، تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی!

آیا پایین بودن پلاکت خون خطرناک است؟

اگر تعداد پلاکت‌های خون از ۱۰ هزار پلاکت در میکرولیتر کمتر باشد احتمال رخ دادن خونریزی داخلی وجود دارد. اگرچه این خونریزی‌ها به‌ندرت اتفاق می‌افتند اما ترومبوسیتوپنی شدید گاهی موجب خونریزی در مغز می‌شود.

درمان پلاکت خون پایین چگونه است؟

درمان این اختلال خونی به دلایل و شدت و اختلال بستگی دارد. اگر شدت اختلال کم باشد احتمالاً پزشک چکاپ‌های دوره‌ای را مدنظر قرار می‌دهد. اما درصورتی‌که کمبود پلاکت وخیم باشد تجویز دارو یکی از گزینه‌های درمانی خواهد بود. از دیگر گزینه‌های درمانی می‌توان به روش‌های زیر اشاره نمود:

• تزریق خون یا انتقال پلاکت (ترانسفیوژن پلاکت)
• تغییر دادن داروهایی که باعث بروز اختلال ترومبوسیتوپنی شده‌اند
• تجویز داروهایی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مثل استروئیدها، ایمونوگلوبولین‌ها
• برداشتن طحال

برای درمان پلاکت خون پایین به چه متخصصی مراجعه کنیم؟

پزشکان عمومی قادرند انواع اختلالات خونی ازجمله پایین بودن پلاکت خون را به‌خوبی تشخیص دهند. در شرایط خاص ممکن است بیمار به متخصص بیماری‌های خونی (هماتولوژیست) ارجاع شود.

کاهش پلاکت خون در دوران بارداری

پلاکت پایین دومین اختلال خونی رایج دوران حاملگی پس از کم‌خونی است. بااینکه اختلال در بین مادران باردار چندان شایع نیست، اما در صورت تشخیص عواقبی دارد که نیازمند توجه و رسیدگی است. دلیل اصلی بروز کاهش ترومبوپلاست‌ها در چندان مشخص نیست اما برخی پزشکان معتقدند که این کاهش درنتیجهٔ افزایش حجم خون در این دوران است.

درواقع با ازدیاد پلاسما، پلاکت‌ها به میزان زیادی کاهش ‌یافته و درنتیجه در آزمایش خون در هر میلی‌لیتر از خون مقادیر کمتری پلاکت یافت می‌شود. معمولاً این اختلال پس از تولد نوزاد از بین می‌رود. در اغلب موارد این کمبود احتیاجی به درمان ندارد، زیرا منجر به عوارض خاصی نمی‌شود اما اگر این کمبود ادامه‌دار باشد، پزشک ممکن است به یا سندرم شک کند و درصدد درمان آن برآید.

پلاکت خون و کرونا

نتایج مطالعات در بیماران مبتلا به بیماری کووید-۱۹ نشان می‌دهد که ۵ تا ۴۱ درصد بیماران مبتلا به کرونا دچار ترومبوسیتوپنی خفیف (پلاکت‌ خون پایین) می‌شوند. البته در حالت شدید کووید-۱۹ شیوع ترومبوسیتوپنی ۵۸ تا ۹۵ درصد است. یکی از دلایل کاهش تعداد پلاکت‌ها در خون، تخریب پلاکت‌ها توسط عفونت ویروسی است.

یافته‌های اخیر محققان در خصوص تأثیر بیماری کووید-۱۹ بر تعداد پلاکت‌ها نشان می‌دهد که اگرچه در بیماران مبتلا به کرونا تعداد کل پلاکت‌ها کاهش می‌یابد اما تولید پلاکت‌های نابالغ بزرگ (مگاکاریوسیت‌ها) افزایش می‌یابد. ازآنجایی‌که این نوع پلاکت‌ها فعالیت انعقادی بیشتری دارند احتمال بروز لخته خون را افزایش می‌دهند. علاوه بر این تعداد پلاکت‌های فعال‌شده در زمان ابتلا به کرونا بیشتر از حالت عادی است که منجر به چسبندگی بیشتر پلاکت‌ها به یکدیگر و جداره عروق خونی می‌شوند. اتصال پلاکت‌ها به یکدیگر و دیواره عروق زمینه‌ساز ایجاد لخته‌های خونی است.

برای ثبت درخواست آزمایش در منزل

تحت پوشش تمام بیمه‌های پایه و تکمیلی کلیک کنید

آزمایش خون در منزل، تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی!

برای پلاکت خون پایین چه بخوریم؟

خوردن بعضی از مواد غذایی کمک می‌کند تا مقدار پلاکت خون تا حدودی افزایش یابد. در ادامه مؤثرترین مواد غذایی توصیه‌شده برای بالا بردن پلاکت خون مرا نام می‌بریم.

مواد غذایی غنی از فولات

فولات یکی از ضروری برای سلامت سلول‌های خونی است. مقدار اسیدفولیک روزانه برای بزرگ‌سالان ۴۰۰ میلی‌گرم و برای زنان باردار ۶۰۰ میلی‌گرم است. غذاهای غنی از فولات به قرار زیر است:

• سبزیجات پهن‌برگ و تیره مثل اسفناج و کلم بروکسل
• جگر گاو
• لوبیا چشم‌بلبلی
• غلات غنی‌شده با اسیدفولیک
• برنج
• مخمر

باید از زیاده‌روی در مصرف مکمل‌های اسیدفولیک و یا غذاهای غنی‌شده با اسیدفولیک اجتناب نمود چراکه عملکرد ویتامین B۱۲ را مختل می‌کند. مصرف زیاد مواد غذایی طبیعی غنی از فولات چنین اختلالی به دنبال ندارد.

مواد غذایی غنی از ویتامین B۱۲

ویتامین B۱۲ یکی از ویتامین‌های ضروری برای تولید سلول‌های قرمز خون است. کمبود ویتامین B۱۲ با پایین بودن پلاکت‌های خونی نیز مرتبط است. طبق تحقیقات علمی، افراد ۱۴ سال و بالاتر روزانه به ۲٫۴ میکروگرم ویتامین B۱۲ نیاز دارند. این مقدار برای زنان باردار ۲٫۸ میکروگرم است. ویتامین B۱۲ به مقدار فراوان در مواد غذایی زیر در دسترس است:

• گوشت گوساله و جگر گاو
• تخم‌مرغ
• انواع ماهی مثل قزل‌آلا، سالمون و ساردین
• لبنیات نیز غنی از ویتامین B۱۲ هستند اما شواهدی در دسترس است که بیانگر تأثیر منفی شیر گاو بر تولید پلاکت است

مواد غذایی غنی از ویتامین C

با بهبود عملکرد پلاکت‌ها و نیز افزایش جذب آهن غذایی تأثیر مفیدی در بالابردن سطح پلاکت خون دارد. بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C هستند:

• کلم بروکلی
• کلم بروکسل
• میوه‌های گروه مرکبات مثل پرتقال و گریپ‌فروت
• کیوی
• فلفل دلمه‌ای قرمز و سبز
• توت‌فرنگی

به دلیل اینکه گرما باعث از بین رفتن ویتامین C می‌شود ترجیحا مواد غذایی غنی از ویتامین C به‌صورت خام مصرف گردد.

مواد غذایی غنی از ویتامین D

در عملکرد بهتر مغز استخوان، عضلات، اعصاب و سیستم ایمنی نقش دارد. بزرگ‌سالان ۱۹ تا ۷۰ سال روزانه به ۱۵ میکروگرم ویتامین D نیاز دارند. غذاهای غنی از ویتامین D عبارت‌اند از:

• زرده تخم‌مرغ
• ماهی‌هایی مثل سالمون، ماهی تن و ماهی خال‌مخالی
• روغن ماهی
• ماست و سیر غنی‌شده با ویتامین D

مواد غذایی غنی از ویتامین K

ویتامین K ازجمله ویتامین‌هایی است که برای انعقاد خون و سلامت استخوان‌ها ضروری است. طبق تحقیقات علمی ۲۷ درصد از افرادی که ویتامین K مناسب دریافت کرده‌اند شاهد بالا رفتن پلاکت‌های خود و بهبود اختلالات خونریزی بوده‌اند. مقدار روزانه ویتامین K برای مردان بالای ۱۸ سال ۱۲۰ میکروگرم و برای زنان ۹۰ میکروگرم است. غذای‌های غنی از ویتامین K به ترتیب زیر است:

• غذای تهیه‌شده از سویا
• سبزیجات پهن‌برگ مثل شلغم، اسفناچ و کلم کیل
• کلم بروکلی
• سویا و روغن سویا
• کدوحلوایی

مواد غذایی غنی از آهن

آهن از عناصر کلیدی برای برخوردار بودن از سطح مناسب سلول‌های قرمز و پلاکت است. در تحقیقاتی که بر روی اطفال و نوجوانان مبتلا به آنمی فقر آهن انجام‌شده است نشان می‌دهد که مصرف آهن در افزایش سطح پلاکت‌های خونی مؤثر است. مردان بالای ۱۸ سال و زنان بالای ۵۰ سال روزانه ۸ میلی‌گرم آهن و زنان ۱۹ تا ۵۰ سال روزانه به ۱۸ میلی‌گرم آهن نیاز دارند. از غذاهای غنی از آهن می‌توان به موارد زیر شاره نمود:

• صدف
• جگر گاو
• غلات صبحانه غنی‌شده
• لوبیا سفید و لوبیا قرمز
• شکلات تلخ
• عدس
• توفو

علاوه بر مواد غذایی، می‌توان از مکمل‌ها نیز با مشورت پزشک برای بهبود پلاکت خون بهره برد. پرهیز از مصرف الکل و شیرین‌کننده‌های مصنوعی مثل آسپارتام نیز در بهبود پلاکت خون مؤثر است.

اقتصادنیوز: بررسی رشد سپرده‌های بانکی به تفکیک استان‌ها نشان می‌دهد

برای ثبت درخواست آزمایش در منزل

تحت پوشش تمام بیمه‌های پایه و تکمیلی کلیک کنید

آزمایش خون در منزل، تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی!

برای افزایش پلاکت خون از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟

بعض از غذاها و نوشیدنی‌ها تأثیر منفی بر سطح پلاکت خون دارند که باید مصرف آن‌ها را به حداقل رساند. مهم‌ترین مواد غذایی که باید از آن‌ها پرهیز کرد به‌صورت زیر است:

• الکل
• آسپارتام، یک شیرین‌کننده مصنوعی
• آب کرن‌بری
• کینین (یک ماده شیمیایی در بعضی از نوشیدنی‌های صنعتی)

پلاکت خون بالا چیست؟

 افزایش پلاکت خون که ترومبوسیتوز نام دارد؛ زمانی اتفاق می‌افتد که مغز استخوان بیش‌ازحد معمول این سلول‌ها را بسازد. این افزایش دو نوع اولیه و ثانویه دارد.

دلایل بالا بودن پلاکت خون

گاهی اوقات عمل جراحی منجر به کاهش میزان خون فرد می‌شود. در این شرایط معمولاً افزایش تعداد پلاکت‌ها محتمل است. در این شرایط احتمال لخته شدن خون زیاد است. بنابراین فرد باید تحت کنترل و مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد. به غیر عمل جراحی، سایر علل افزایش پلاکت عبارت‌اند از:

• کمبود ویتامین B12
• آسیب‌دیدگی یا زخم عمیق
• ترک الکل
• مصرف قرص‌های ضدبارداری
• فعالیت بدنی شدید طولانی مانند شرکت در مسابقات دو ماراتن

سرطان خون یا لوسمی

اگر اختلالی در عملکرد گلبول‌های سفید که وظیفه محافظت بدن در برابر تهاجم باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها و همچنین سلول‌های غیرطبیعی و سایر مواد خارجی را بر عهده دارند؛ ایجاد شود ممکن است فرد به سرطان خون مبتلا شود. نام دیگر لوسمی است. تشخیص این بیماری بر عهده پزشک است و نیازمند بررسی دقیق آزمایشات و شرح‌حال بالینی اوست.

برای درمان پلاکت خون بالا چه بخوریم؟

بالا بودن پلاکت خون یکی از علت‌های مهم ایجاد لخته‌شدن خون و ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است. رژیم غذایی و ریزمغذی‌ها نقش مهمی در عملکرد پلاکت‌ها و پیشگیری از بیمارهای مرتبط دارند. بنابراین مهم است که برنامه غذایی روزانه بسیار باکیفیت و سالم باشد تا احتمال تجمع پلاکت‌ها و ایجاد لخته خون به حداقل برسد. در ادامه مطلب به فهرستی از مهم‌ترین مواد غذایی برای کاهش تجمع پلاکت‌ها اشاره می‌شود.

• آب: مصرف آب فراوان به رقیق شدن خون و کاهش تجمع پلاکت‌ها کمک می‌کند. نوشیدن آب برای پاک شدن خون از ناخالصی‌ها و مواد زائد ضروری است
• سیر: این ماده غذایی با دارا بودن ماده موثره‌ای به نام موجب کاهش پلاکت‌ها و پیشگیری از ایجاد لخته‌های خونی می‌شود
• چربی‌های امگا-۳: اسیدهای چرب امگا-۳ با مشارکت در ساخت غشای سلول، در عدم چسبندگی پلاکت‌ها و پیشگیری از ایجاد لخته‌های خونی مؤثر هستند. از غذاهای غنی از امگا-۳ می‌توان دانه کتان، دانه چیا، گردو، روغن کانولا، روغن ماهی و انواع ماهی‌ها مثل سالمون را نام برد
•  شکلات تلخ: ترکیبات موجود در شکلات تلخ در کاهش اتصال پلاکت‌ها به یکدیگر و همچنین به دیواره رگ‌ها تأثیر دارند. این ویژگی ضد انعقادی از تجمع پلاکت‌ها و تشکیل لخته جلوگیری می‌کند
• زردچوبه: این ادویه همانند یک ماده ضد انعقادی عمل کرده و احتمال تشکیل لخته را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد

اگر به افزایش سطح پلاکت مبتلا خون هستید قبل از اینکه تغییری در رژیم غذایی خود ایجاد کنید حتماً با پزشک مشورت کنید تا مواد غذایی متناسب با شرایط فیزیکی به شما معرفی شود.

کلام آخر

سلول‌های کروی کوچکی که شاید تا به امروز اسم آن‌ها را نیز نشنیده باشید نقشی حیاتی در انعقاد و جلوگیری از خونریزی در بدن شما ایفا می‌کنند. اگر اختلالی در عملکرد آن‌ها ایجاد شود با یک آزمایش خون قابل‌شناسایی است. به افزایش تعداد این سلول‌ها ترومبوسیتوز و به کاهش آن‌ها ترومبوسیتوپنی می‌گویند. علل، نشانه‌ها و درمان هر یک از این موارد، در هر فرد متفاوت است و بستگی به نظر پزشک دارند. مادران باردار باید در مورد کاهش تعداد پلاکت‌ها هشیار باشند و برای درمان آن اقدام کنند. برای انجام آزمایش پلاکت خون می‌توانید از خدمات آزمایش در محل هومکا استفاده کنید. دوست دارید درباره فاکتور PLT بیشتر بدانید؟

دوست دارید درباره فاکتور PLT بیشتر بدانید؟ ساختار پلاکت‌های خون حاوی چندین آنزیم است که از نشت و سرزیر شدن و یا خروج خون از رگ‌های آسیب‌دیده جلوگیری می‌کنند، بنابراین پلاکت‌ها نقش انعقادی در خون دارند. در صورتی که سطح پلاکت در بدن فرد کافی باشد، نسبت به بروز خونریزی و خروج گلبول‌های قرمز از عروق ایمن خواهد بود. در هر میلی لیتر مکعب از خون باید حدودا ۱۵۰ تا ۴۰۰ هزار پلاکت وجود داشته باشد. خوب است بدانید بزرگترین عددی که در آزمایش خون می‌بینید مرتبط به این سلول خونی‌ است. با این آزمایش، متخصص می‌تواند بیماری‌هایی مانند نقص و نارسایی مغز استخوان، سرطان و مشکلات انعقاد خون را تشخیص دهد. اگر نسخه آزمایش دارید و وقت کافی برای رفتن به آزمایشگاه را ندارید، !

چرا آزمایش PLT انجام می‌شود؟

خون از چندین نوع سلول تشکیل شده است که همه آن‌ها در یک مایع به نام پلاسمای خونی در چرخش هستند. انواع سلول‌های خونی عبارتند از:

• سلول‌های قرمز خونی
• سلول‌های سفید خونی
• پلاکت‌ها (ترومبوسیت‌ها)

در زمان بریده شدن پوست، پلاکت‌ها با جمع شدن و ایجاد لخته مانع از ادامه خونریزی می‌شوند. اگر مقدار پلاکت‌های خون کمتر از سطح نرمال باشد، خونریزی دیرتر متوقف می‌شود. کمبود پلاکت در خون به ترومبوسیتوپنی معروف است اما اگر تعداد پلاکت‌ها بیش از حد نرمال باشد به آن ترومبوسیتوز می‌گویند. با انجامبه راحتی می‌توانید سطح پلاکت خون و فاکتورهای مهم دیگر را مورد بررسی قرار دهید.

در سایت  در مورد این آزمایش این چنین نوشته است: 

آزمایش PLT بخشی از آزمایش CBC یا همان شمارش تعداد سلول‌های خون است. پلاکت یکی از سلول‌های مهم خونی است که در آزمایش PLT مورد بررسی قرار می‌گیرد. از پلاکت‌ها تحت عنوان ترومبوسیت نیز یاد می‌شود. اگر میزان پلاکت در خون کم باشد، اصطلاحا به آن «ترومبوسیتوپنی» گفته می‌شود. چنانچه میزان آن بالا باشد با عنوان «ترومبوسیتوز» شناخته خواهد شد. تغییر میزان پلاکت‌ها نمی‌تواند نشان‌دهنده  ابتلای فرد به بیماری مزمن یا وجود اختلالات در مغز استخوان باشد.

شرایط آزمایش PLT

برای انجام این آزمایش ناشتایی و شرایط خاصی وضع نشده است. اگر داروی خاصی استفاده می‌کنید، حتما موضوع را با پزشک در میان بگذارید. برای انجام این آزمایش به نمونه خون نیاز خواهید داشت که از رگ بازویی گرفته می‌شود. اگر می‌خواهید از سلامتی خود و نرمال بودن فاکتورهای مختلف در بدنتان مطمئن شوید اما وقت کافی برای مراجعه به آزمایشگاه را ندارید، !

اگر آزمایش PLT داده‌اید و این سوال برای شما پیش آمده است که پلاکت خون باید چند باشد؟ حتما اعداد نتیجه آزمایش خود را با موارد بیان شده مقایسه نمایید.

• مقدار نرمال پلاکت خون بین ۱۵۰-۴۵۰ هزار در نظر گرفته شده است. این عدد برای نوزادان کمی بیشتر است. 
• اگر سطح پلاکت خون کمتر از ۵۰۰۰۰ یا بیشتر از یک میلیون باشد، وضعیت بحرانی گزارش می‌شود. 

البته برای تفسیر دقیق جواب آزمایش، حتما با پزشک مشورت نمایید.

برای استفاده از خدمات در منزل، کافی است کلیک کنید!

پلاکت خون در کودکان باید چند باشد؟

به طور کلی برای نوزادان، کودکان و نوجوانان تعداد نرمال پلاکت بین ۱۵۰۰۰۰ –۴۵۰۰۰۰ طبیعی است. وقتی تعداد پلاکت‌ها کم باشد، کودک ممکن است در معرض خطر خونریزی قرار بگیرد. اما زمانی که تعداد پلاکت‌ها بیش از محدوده نرمال شود ترومبوسیتوز نامیده می‌شود و معمولاً یک ویژگی واکنشی به بعضی از بیماری‌ها است.

ترومبوسیتوز اولیه در کودکان می‌تواند به دلیل بیماری مغز استخوان باشد اما ترومبوسیتوز ثانویه (واکنشی) در شرایطی مانند: عفونت، التهاب، کمبود آهن، آسیب بافتی، همولیز و سرطان رخ می‌دهد.

پلاکت خون در بارداری باید چند باشد؟

هنگامی که مقدار پلاکت‌های خون در بارداری به کمتر از ۱۰۰-۱۵۰ هزار برسد، به منظور پیشگیری از بروز عوارض مرتبط با آن و حفظ سلامت عمومی مادر باردار، پایش و مراقبت بیشتری از سوی پزشکان انجام خواهد شد.

معمولا کاهش تعداد پلاکت‌ها در دوران بارداری طبیعی است. در سه ماهه اول، شمارش طبیعی حدود ۲۵۰ هزار است و تا زمان زایمان به حدود ۲۲۵۰۰۰ کاهش می‌یابد. شمارش پلاکت کمتر از ۱۰۰ هزار به ندرت در حاملگی‌های طبیعی رخ می‌دهد و به طور کلی به عنوان یک تغییر فیزیولوژیک طبیعی در نظر گرفته نمی‌شود. این عارضه که ترومبوسیتوپنی نامیده می‌شود، می‌تواند باعث خونریزی بیش از حد و زایمان زودرس شود.

در طول بارداری، حدود ۱۰ درصد از زنان دارای تعداد پلاکت کمتر از ۱۵۰ هزار هستند. از این تعداد تقریباً:

* ۷۵ درصد ناشی از تغییرات فیزیولوژیک طبیعی در بارداری است.

* ۲۱ درصد مربوط به بیماری‌های فشار خون بالا مانند پره اکلامپسی است.

* ۴ درصد به دلیل شرایط ارثی یا ایمونولوژیک است که در آن سیستم ایمنی آنتی‌بادی‌هایی می‌سازد که به سلول‌های پلاکتی حمله می‌کنند.

* تقریباً ۱ درصد از زنان باردار تعداد پلاکت کمتر از ۱۰۰ هزار دارند و این عارضه بر میزان مراقبت و ارزیابی سلامت در طی بارداری تأثیر می‌گذارد.

یکی از دلایل کاهش طبیعی پلاکت‌ها در بارداری، تخریب سریع‌تر پلاکت‌ها در طحال است. با افزایش اندازه طحال به دلیل افزایش حجم خون در دوران بارداری، ممکن است پلاکت‌های بیشتری در فرآیند فیلتر کردن از بین بروند. همچنین کمبود شدید اسید فولیک در خون نیز می‌تواند باعث ترومبوسیتوپنی در بارداری شود. بنابراین مصرف منظم ویتامین‌های دوران بارداری ضروری است.

دلایل بالا بودن PLT در آزمایش خون

مغز استخوان یک بافت اسفنجی در داخل استخوان است که حاوی سلول‌های بنیادی برای تولید گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت است. زمانی که در مغز استخوان پلاکت ها بیش از حد طبیعی ساخته شوند ترومبوسیتوز یا افزایش پلاکت رخ می‌دهد.

دو نوع ترومبوسیتوز وجود دارد که دلایل هر کدام به‌شرح زیر است:

– ترومبوسیتوز واکنشی (ثانوی)

•  از دست دادن خون زیاد
•  ابتلا به سرطان
•  ابتلا به عفونت
•  کمبود آهن
•  برداشتن طحال
•  ابتلا به کم خونی همولیتیک (تخریب پلاکت‌ها به دلیل برخی بیماری‌ها یا اختلالات خود ایمنی)
•  اختلالات التهابی مانند آرتریت روماتوئید، سارکوئیدوز یا بیماری التهابی روده
•  جراحی و سایر انواع تروما

– ترومبوسیتمی اساسی

دلایل پایین بودن PLT در آزمایش خون

پایین بودن پلاکت (PLT) یا ترومبوسیتوپنی به این معنی است که پلاکت‌های خون کمتر از ۱۵۰۰۰ پلاکت در هر میکرولیتر خون باشد. ترومبوسیتوپنی یا کم بودن پلاکت در خون به ندرت ارثی است و اغلب به دلیل عوارض داروها یا بعضی بیماری‌ها و شرایط خاص بدن ایجاد می‌شود. علت هرچه که باشد پلاکت‌ها با یکی از فرآیند زیر کاهش می‌یابند:

• به دام افتادن پلاکت‌ها در طحال
• کاهش تولید پلاکت
• افزایش تخریب پلاکت‌ها

ترومبوسیتوپنی چیست؟

ترومبوسیتوپنی همان کمبود پلاکت در خون است که بسته به عامل زمینه‌ای آن، می‌تواند خفیف و یا شدید باشد. در موارد خفیف بیماری معمولا علائمی بروز نمی‌کند، اما در موارد شدید امکان خونریزی کنترل نشده و مخاطره آمیز وجود دارد. عوامل مختلفی مانند حاملگی، بیماری‌هایی مثل و عوارض برخی داروها مانند داروهای رقیق کننده خون (وارفارین) می‌توانند زمینه ساز کمبود پلاکت‌های خونی باشند. برای درمان این اختلال چندین روش وجود دارد که به کار بردن آن‌ها بستگی به علت زمینه‌ای ایجاد کننده ترومبوسیتوپنی دارد. اگر میزان PLT در آزمایش خون شما در بازه نرمال قرار ندارد و می‌خواهید تفسیر آن را بدانید، !

علائم پایین بودن پلاکت خون‌ چیست؟

علائم این اختلال بستگی به شدت کمبود پلاکت در خون دارد. هرچه تعداد پلاکت‌ها کمتر باشد علائم نیز شدیدتر خواهد بود. مهمترین علائم کمبود پلاکت‌های خونی به شرح زیر است:

• کبودی‌های پوستی به رنگ قرمز و یا بنفش معروف به پورپورای ترومبوسیتوپنیک
• پتشی (نقاط خونی کوچک) که به صورت جوش‌های ریز قرمز یا بنفش بر روی پوست ظاهر می‌شوند.
• خون دماغ شدن
• خونریزی لثه
• خونریزی زیاد از جراحت‌ها
• خونریزی‌های سنگین قاعدگی

در موارد شدید ترومبوسیتوپنی علاوه بر خونریزی‌های خارجی امکان رخ دادن خونریزی‌های داخلی نیز بالاست. علائم ترومبوسیتوپنی شدید به شرح زیر است:

• وجود خون در مدفوع
• وجود خون در ادرار
• استفراغ خونی و یا خیلی تیره

در موارد بسیار نادر، ترومبوسیتوپنی شدید منجر به بروز خونریزی مغزی نیز می‌شود. در صورت ابتلا به کمبود پلاکت و بروز سردرد با پزشک خود مشورت کنید.

وبسایت معتبر ، در ارتباط با سطح پایین پلاکت و زمان مراجعه به پزشک اینگونه بیان می‌کند:

اگر فکر می کنید ممکن است علائم تعداد پلاکت پایین را تجربه کنید، با یک متخصص مراقبت های بهداشتی صحبت کنید. به خصوص اگر علائم جدی مانند:  زخم یا بریدگی که خونریزی آن متوقف نمی شود، یا وجود خون در مدفوع یا ادرار را تجربه می کنید

همچنین اگر به دلیل شرایط پزشکی، سابقه خانوادگی یا دارو در معرض خطر ابتلا به ترومبوسیتوپنی هستید، به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.

دلایل ایجاد ترومبوسیتوپنی چیست؟

عوامل مختلفی قادرند باعث شکل گیری چنین عارضه‌ای شوند. در ادامه به مهمترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

مشکلات مغز استخوان: بافت مغز استخوان حالت اسفنجی شکل دارد و در میان حفرات استخوانی آن، سلول‌های بنیادی مشغول به تولید سلول‌های خونی از جمله پلاکت‌ها هستند. گاهی تلاش‌های مغز استخوان برای تولید پلاکت‌ها بی‌نتیجه می‌ماند که مهمترین دلایل آن شامل وارد زیر است:

• آنمی آپلاستیک
• کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد مغذی مثل ویتامین B12، اسید فولیک و آهن
• عفونت‌های ویروسی نظیر HIV، ویروس ، ویروس سرخجه و آبله مرغان
• شیمی درمانی، پرتو درمانی و مواد شیمیایی سمی
• مصرف زیاد مشروبات الکلی
• مشکلات ژنتیکی نظیر سندرم ویسکوت-آلدریچ

تخریب پلاکت‌ها: طول عمر نرمال هر پلاکت در بدن بین ۷ تا ۱۰ روز است و پس از آن تجزیه می‌شود. یکی از دلایل کم بودن سطح پلاکت‌، تخریب بیش از حد آن‌ها در بدن است. از دلایل تخریب گسترده پلاکت‌ها در خون می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• عوارض جانبی برخی داروها مثل داروهای مدر (ادرار آور)، برخی آنتی بیوتیک‌ها، داروهای رقیق کننده خون و داروهای ضد تشنج
• طحال متورم
• بیماری‌های خود ایمن نظیر (ITP)، و آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)
• حاملگی، به ویژه در هفته‌های پایانی
• عفونت‌های باکتریایی خونی
• بیماری‌های نادری همچون  و
• جراحی‌های بای پس و انتقال خون

تشخیص ترومبوسیتوپنی چگونه است؟

اگر پزشک به کمبود پلاکت مشکوک باشد در ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. در این معاینه علائمی همچون کبودی و لکه‌های پوستی که ناشی از خونریزی مویرگ‌های بافتی هستند بررسی می‌شوند. همچنین ناحیه شکم برای بررسی تورم طحال و کبد معاینه می‌شود.

پزشک از شما سوالاتی در خصوص موارد زیر خواهد پرسید:

– سابقه خانوادگی ابتلا به اختلالات خونریزی

– داروهایی که در حال مصرف هستید.

– داروهای گیاهی که روزانه مصرف می‌کنید.

– عادات تغذیه‌ای شما

– مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر

– این اطلاعات به پزشک کمک می‌کنند تا به طور دقیق تری بیماری و یا اختلال احتمالی را تشخیص دهد.

پس از معاینه بالینی برای اینکه پزشک از تشخیص خود مطمئن گردد آزمایش CBC (آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی) را تجویز می‌کند. این آزمایش با دریافت نمونه خون از ساعد انجام می‌شود. در آزمایش CBC تمامی سلول‌های موجود در خون از جمله پلاکت‌ها از نظر شمارش سنجیده می‌شوند. در جواب آزمایش مقدار نرمال پلاکت‌ها بین ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ در هر میلی لیتر خون است. اگر شمارش پلاکت‌ها کمتر از این مقدار باشد، نشانه ترومبوسیتوپنی یا کمبود پلاکت در خون است.

آزمایشات ارزیابی لخته خون شامل دو آزمایش زمان ترومبوپلاستین نسبی فعال شده (PTT) و آزمایش زمان پروترومبین (PT) در صورت لزوم تجویز می‌شوند. در این آزمایشات با ثبت شدن زمان لخته شدن خون، وجود اختلالات خونریزی دهنده بررسی می‌شود.

اگر در معاینه بالینی، پزشک به  متورم شدن طحال و کبد پی‌ ببرد آزمایش سونوگرافی را برای ارزیابی دقیق‌تر موضوع تجویز می‌کند.

با توجه به شرایط برخی بیماران، آزمایشات مغز استخون نیز از سوی پزشکان تجویز می‌شوند. دو نوع آزمایش مغز استخوان برای ارزیابی سلامت مغز استخوان وجو دارد: آزمایش بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان. برخی اوقات هر دو تست با هم انجام می‌‌شود. طی آسپیراسیون و بیوپسی مغز استخوان، نمونه کوچکی از بافت مغز استخوان به منظور ارزیابی‌های بیشتر برداشته می‌شود.

ترومبوسیتوپنی چگونه درمان می‌شود؟

درمان این عارضه بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. بر این اساس داروی مورد نیاز برای درمان کمبود پلاکت تجویز می‌شود. اگر شدت اختلال ترومبوسیتوپنی بالا باشد از راه‌های زیر برای درمان استفاده می شود:

• تزریق فرآورده‌های خونی و پلاکت
• تغییر داروهایی که موجب بروز این عارضه شده‌اند.
• تجویز داروهای استروئیدی، ایمونوگلوبولینی و سایر داروهایی که فعالیت سیستم ایمنی را کاهش می‌دهد.
• جراحی برداشتن طحال (اسپلنکتومی)

رژیم غذایی برای افزایش پلاکت خون

در صورتی که آزمایش شما نشان دهد که تعداد پلاکت‌های خون شما کمتر از میزان نرمال است، پزشک با درمان دارویی یا اصلاح رژیم غذایی به افزایش آن کمک می‌کند. بسیاری از مواد معدنی و ویتامین‌ها هستند که نقش ضروری در ساخت پلاکت‌ها دارند. در ادامه این مواد و غذاهایی که دارای این مواد هستند معرفی می‌شوند.

ویتامین B12

این ویتامین نقش اساسی در تولید پلاکت دارد و در مواد زیر یافت می‌شود:

• جگر گوساله و گاو
• لبنیات
• تخم مرغ

فولات (ویتامین B9)

این ویتامین غالبا به صورت اسید فولیک در منابع غذایی زیر وجود دارد:

• بادام زمینی
• نخود
• لوبیا
• مرکبات

آهن

افرادی که دچار کم‌خونی فقر آهن هستند در ساخت پلاکت نیز دچار مشکل می‌شوند. آهن به طور عمده در موارد زیر یافت می‌شود:

همچنین مکمل‌های آهن را به صورت قرص می‌توانید از داروخانه‌ها خریداری کنید.

ویتامین C

ویتامین سی علاوه بر اینکه در ساخت پلاکت نقش دارد، باعث جذب بهتر آهن نیز خواهد شد. ویتامین سی در مواد غذایی زیر وجود دارد:

• مرکبات
• گوجه فرنگی
• کلم بروکلی
• فلفل دلمه‌ای
• آناناس

علاوه بر مواردی که در بالا معرفی شد، موادی مثل عصاره برگ پاپایا، آغوز گاو (اولین شیر گاو بعد از زایمان) و مکمل ملاتونین می‌توانند نقش موثری در ساخت پلاکت خون داشته باشند.

ترومبوسیتوز یا افزایش پلاکت چیست؟

ترومبوسیتوز واکنشی چیست؟

معمولا این اختلال خونی بر اثر بیماری‌های زمینه‌ای بروز می‌کند که مهمترین آن‌ها به شرح زیر است:

ترومبوسیتوز اساسی چیست؟

علت دقیق این اختلال خونی به طور دقیق مشخص نیست. اما تحقیقات منتشر شده در این زمینه، وجود نقص ژنتیکی در ذخیره ژنی افراد مبتلا را تایید می‌کند. بر اثر این نقص ژنتیکی، بافت مغز استخوان بیشتر از نیاز بدن پلاکت تولید می‌کند و این پلاکت‌ها نیز از نظر ظاهری نرمال نیستند. نقص در تعداد و شکل فیزیکی پلاکت‌ها در ترومبوسیتوز اساسی منجر به افزایش لخته‌سازی و سایر اختلالات خونی می‌شود که نسبت به ترومبوسیتوز واکنشی شدیدتر است.

علائم بالا بودن پلاکت خون چیست؟

افرادی که مبتلا به این اختلال هستند معمولا علائمی بروز نمی‌دهند. اگر شدت اختلال بالا باشد علائم زیر ظاهر می‌شوند:

• سردرد
• سرگیجه
• درد قفسه سینه
• ضعف عمومی بدن
• بی حسی دست و پا

چگونه درمان ترومبوسیتوز انجام می‎شود؟

بهترین روش برای درمان ترومبوسیتوز، درمان علت زمینه‌ای است که باعث افزایش پلاکت‌ها شده است؛ اما در صورتی که علت آن مشخص نباشد (که به آن ترومبوسیتوز اساسی گفته می‌شود) و علائم تشدید پیدا کند ممکن است پزشک دارو‌های زیر را تجویز نماید:

• هیدروکسی کربی ماید
• اینترفرون آلفا
• آناگرلید
• روکسولیتینیب

مصرف هر کدام از داروهای بالا نیازمند مشورت با پزشک است و لازم است که از مصرف خودسرانه آن به شدت پرهیز کنید.

رژیم غذایی برای کاهش پلاکت خون

اگر آزمایش پلاکت شما نشان دهد که سطح پلاکت خون شما بیش از حد نرمال است، پزشک با اصلاح تغذیه شما برای کاهش میزان آن تلاش خواهد کرد. مهم‌ترین منابع غذایی که باعث کاهش پلاکت خون می‌شوند شامل موارد زیر هستند:

• ذغال اخته
• لبنیات
• ارده
• مواد دارای اتانول در صورت تجویز پزشک

درمان تعداد بالای پلاکت‌ها با یافتن علت اصلی شروع می‌شود. در برخی موارد، مانند عدم وجود علائم، ممکن است نیازی به درمان نباشد. درمان پلاکت بالا ممکن است شامل داروهای خاصی باشد که تولید پلاکت‌ها را کند می‌کند. گاهی اوقات درمان بیماری‌های زمینه‌ای، مانند عفونت، ممکن است تنها چیزی باشد که برای کاهش پلاکت‌ها نیاز است. به یاد داشته باشید که غالبا افزایش تعداد پلاکت‌ها در اثر یک فرآیند واکنشی مانند عفونت یا التهاب ایجاد می‌شود. هنگامی که علت اصلی برطرف شد، تعداد پلاکت‌ها به طور خودکار به سطح نرمال باز می‌گردد.

معمولا آزمایش‌های زیر همراه با آزمایش PLT تجویز می‌شوند:

• : شمارش گلبول های خونی.
• بررسی فاکتورهای مسیرهای انعقادی خارجی.
• بررسی فاکتورهای مسیرهای انعقادی داخلی.
• تست Fibrinogen: فعالیت را جهت تشخیص اختلالات انعقادی و خونریزی بررسی می‌کند.
• : این تست در واقع سطح پلاکت خون را مشخص خواهد کرد.

آزمایش PLT در منزل با هومکا

اگر قصد انجام آزمایش PLT یا سایر خدمات آزمایشگاهی را دارید، می‌توانید به راحتی آزمایشگاه را به منزل بیاورید. مجموعه هومکا با همکاری مدرن‌ترین آزمایشگاه‌ها در استان تهران و سایر شهرهای کرج، شیراز، اصفهان، اهواز، رشت، تبریز و مشهد، همواره بهترین خدمات آزمایش در منزل و و زنان را زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی به شما ارائه می‌دهد.

پلاکت‌ها یا ترومبوسیت‌ها، سلول‌هایی هستند که در مغز استخوان شکل می‌گیرند. هنگامی‌که دیواره رگ خونی آسیب می‌بیند یا خونریزی می‌کند، پلاکت‌ها عملکرد مهم لخته‌سازی خون را انجام می‌دهند. یک آزمایش ساده به نام شمارش پلاکت ها در آزمایش خون | PLT می‌تواند نشان دهد که تعداد پلاکت‌ها در بدن شما مناسب است یا خیر. این آزمایش مشخص می‌کند که آیا شما به تعداد کم پلاکت‌ها (ترومبوسیتوپنی) یا به تعداد زیاد آن‌ها (ترومبوسیتوز) دچار هستید یا نه. در ادامه با موضوع شمارش پلاکت ها در آزمایش خون (PLT) بیشتر آشنا می‌شوید.

پلاکت‌ها چه سلول‌هایی هستند؟

قبل از پرداختن به موضوع شمارش پلاکت ها در آزمایش خون | PLT لازم است بدانید پلاکت‌ها چه سلول‌هایی هستند و عملکرد آن‌ها چیست. درون استخوان‌های بدن، مغز استخوان وجود دارد و مغز استخوان ماده‌ای اسفنجی است که انواع سلول‌های خونی ازجمله گلبول‌های سفید خون که با عفونت‌ها مبارزه می‌کنند و گلبول‌های قرمز خون را تولید می‌کند.

پلاکت‌ها نیز در مغز استخوان تولید می‌شوند و هنگامی‌که دیواره رگ خونی آسیب می‌بیند پلاکت‌ها به آن واکنش نشان می‌دهند. آن‌ها برای بهبود دیواره رگ خونی تجمع پیدا می‌کنند. از سوی دیگر، پلاکت‌های فعال‌شده برای جذب پلاکت‌های بیشتر به‌منظور کمک به بستن رگ خونی، سیگنال ارسال می‌کنند. طول عمر پلاکت‌ها بین هشت تا 10 روز است.

هدف از شمارش پلاکت ها در آزمایش خون (PLT) چیست؟

در ارتباط با اهمیت PLT در آزمایش خون لازم است بدانید دانستن تعداد پلاکت‌ها در بدن می‌تواند بسیار مهم باشد و به همین دلیل، پزشک در برخی موارد شمارش پلاکت ها در آزمایش خون | PLT را تجویز می‌کند. در ارتباط با ، لازم است به این نکته اشاره کنیم که PLT در آزمایش خون چیست؟ PLT در آزمایش خون نشان‌دهنده تعداد پلاکت‌های موجود در یک میکرولیتر خون است.

• ترومبوسیتوپنی به معنای تعداد کم پلاکت‌هاست که به‌طور بالقوه می‌تواند منجر به مشکلاتی مثل خونریزی آسان یا کبودی شود.
• ترومبوسیتوز به معنای پلاکت‌های زیاد است که می‌تواند منجر به لخته شدن غیرطبیعی خون در مواقع غیرضروری شود.

پزشک ممکن است بخواهد PLT را به‌عنوان بخشی از معاینه فیزیکی معمول بررسی کند یا درصورتی‌که به تعداد کم یا بیش‌ازحد پلاکت‌ها مشکوک باشد شمارش پلاکت ها در آزمایش خون (PLT) را توصیه کند.

شمارش پلاکت ها در آزمایش خون (PLT) چگونه انجام می‌شود؟

شمارش پلاکت ها در آزمایش خون | PLT را می‌توان به‌تنهایی انجام داد اما این آزمایش معمولا در یک پانل بزرگتر آزمایش خون به نام شمارش کامل خون (CBC) انجام می‌شود.، تعداد و اندازه گلبول‌های سفید خون، گلبول‌های قرمز خون و پلاکت‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. برای مثال، شامل آزمایش MCH ، FBC در آزمایش خون، و می‌شود. هردوی این آزمایش‌ها با استفاده از نمونه‌گیری از خون و به‌احتمال‌زیاد از رگ بازو انجام می‌شوند.

در ارتباط با نکاتی که قبل از دادن آزمایش خون باید بدانید لازم است مطرح کنیم که این آزمایش نیازی به ناشتا بودن ندارد و آمادگی خاصی نیز برای آن لازم نیست. همچنین، شما می‌توانید برای انجام این آزمایش‌ها از خدمات توسط آزمایش آنلاین بهره‌مند شوید. در این صورت نه‌تنها می‌توانید در وقت و هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید بلکه می‌توانید به دقت و صحت نتایج آزمایش خون نیز اطمینان داشته باشید.

نتیجه شمارش پلاکت ها در آزمایش خون (PLT) چگونه تفسیر می‌شود؟

محدوده طبیعی پلاکت‌ها بین 150 تا 450 هزار در هر میکرولیتر خون است. اگر نتیجه آزمایش شما در این محدوده قرار داشته باشد تعداد پلاکت‌های خون شما نشان‌دهنده مشکل یا اختلالی نیست اما اگر تعداد پلاکت‌ها کمتر از حد طبیعی باشد نشان‌دهنده ترومبوسیتوپنی و اگر تعداد پلاکت‌ها بالاتر از 450 هزار باشد نشان‌دهنده ترومبوسیتوز است. در ادامه با این موضوع بیشتر آشنا می‌شوید که این آزمایش خون چه بیماری هایی را نشان می دهد؟

تعداد بالای پلاکت‌ها

ترومبوسیتوز هنگامی اتفاق می‌افتد که تعداد پلاکت‌ها در خون بیش‌ازحد طبیعی باشد. دو نوع ترومبوسیتوز وجود دارد: اولیه و ثانویه.

ترومبوسیتوز اولیه

در ترومبوسیتوز اولیه، عملکرد مغز استخوان غیرعادی است و درنتیجه، پلاکت‌های بیش‌ازحد طبیعی تولید می‌شوند. در این شرایط، معمولا پلاکت‌هایی که توسط مغز استخوان تولید می‌شوند به‌درستی کار نمی‌کنند و می‌توانند باعث ایجاد غیرطبیعی لخته خون یا حتی خونریزی شوند. داشتن لخته‌های خون می‌تواند منجر به ایجاد عوارض شدید مانند آمبولی ریه، حمله قلبی یا سکته مغزی شود.

برای درمان ترومبوسیتوز اولیه می‌توان از داروهایی برای کاهش تولید پلاکت‌ها توسط مغز استخوان استفاده کرد. دو مورد از این داروها عبارت‌اند از: هیدروکسی اوره و آناگرلید. سایر داروهایی که ممکن است تجویز شوند ازجمله آسپرین، به جلوگیری از تجمع غیرطبیعی پلاکت‌ها کمک می‌کنند.

ترومبوسیتوز ثانویه

در ترومبوسیتوز ثانویه، پلاکت‌ها در واکنش به مسئله‌ای دیگر افزایش می‌یابند. برای مثال، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کمبود آهن
• کم‌خونی
• عفونت
• التهاب
• بیماری‌های خود ایمنی
• کمبودهای تغذیه‌ای مانند فولات یا ویتامین B12
• برداشتن طحال

بنابراین، ترومبوسیتوز ثانویه زمانی درمان می‌شود که بیماری یا مشکل زمینه‌ای درمان شود. به همین دلیل، پزشک ممکن است برای تشخیص علت زمینه‌ای به دنبال باشد یا آزمایش‌های دیگری را برای بررسی وضعیت سلامتی شما توصیه کند.

تعداد پایین پلاکت‌ها

ترومبوسیتوپنی می‌تواند در اثر عوامل متعددی ایجاد شود که ازجمله این عوامل می‌توان به کاهش تولید پلاکت در مغز استخوان، تخریب غیرطبیعی پلاکت‌ها توسط سیستم ایمنی بدن، نگه داشتن بیش‌ازحد پلاکت‌ها توسط طحال اشاره کرد. علل کاهش تولید پلاکت در مغز استخوان عبارت‌اند از:

• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
• سرطان
• مصرف برخی داروها
• مصرف زیاد الکل
• ویروس‌ها
• شیمی‌درمانی

درمان ترومبوسیتوپنی ناشی از تولید کم پلاکت در مغز استخوان بر اساس علت مسئله متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، اگر پس از انجام آزمایش سرطان خون یا هر آزمایش دیگری، پزشک متوجه شود بیماری سرطان موجب ترومبوسیتوپنی شده باشد درمان بیماری می‌تواند پلاکت‌ها را به حالت طبیعی بازگرداند یا اگر مصرف دارویی موجب کم شدن پلاکت‌ها شده باشد، توقف آن می‌تواند سطح پلاکت‌ها را بالا ببرد.

در برخی موارد، سیستم ایمنی بدن به‌صورت نامناسبی پلاکت‌ها را از بین می‌برد که به این شرایط، ترومبوسیتوپنی ایمنی گفته می‌شود. اگر کاهش پلاکت‌ها خفیف باشد ممکن است درمان نیاز نباشد اما اگر تعداد پلاکت‌ها بسیار پایین باشد می‌توان برای سرکوب سیستم ایمنی داروهایی را مانند استروئیدها را تجویز کرد یا از تزریق ایمونوگلوبولین استفاده کرد.

از سوی دیگر، طحال به‌طورمعمول ناحیه‌ای است که برخی از پلاکت‌های بدن در آن ذخیره می‌شوند. اگر طحال بزرگ شود، ممکن است پلاکت‌های بیشتری نسبت به حالت عادی در آن نگه داشته شوند و درنتیجه تعداد پلاکت‌ها کاهش یابند. اگرچه در صورت نیاز، طحال پلاکت‌ها را آزاد می‌کند و به‌طورکلی همچنان به‌درستی عمل می‌کند. بااین‌حال، گاهی اوقات اگر تعداد پلاکت‌ها بسیار کم باشد، لازم است طحال برداشته شود.

درنهایت، اگر نگران هستید که تعداد پلاکت‌های خون شما بیش‌ازحد زیاد یا بسیار کم باشد مهم است با پزشک در این مورد صحبت کنید. یک آزمایش خون ساده به نام شمارش پلاکت ها در آزمایش خون | PLT می‌تواند مشخص کند که آیا تعداد پلاکت‌های شما در محدوده طبیعی قرار دارد یا خیر. اگر نتیجه شمارش پلاکت ها در آزمایش خون () نشان داد که پلاکت‌های شما بسیار کم یا بسیار زیاد است ممکن است به‌نوعی درمان نیاز داشته باشید.