کدام استادیوم قطر تنها برای جام جهانی ساخته شد؟

در میان هشت ورزشگاه باشکوهی که قطر برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ تدارک دید، تنها یک استادیوم با رویکردی کاملاً نوآورانه و موقتی ساخته شد: استادیوم ۹۷۴. این سازه منحصربه فرد که پیش تر با نام راس ابو عبود شناخته می شد، با استفاده از کانتینرهای حمل ونقل دریایی طراحی و ساخته شد تا پس از پایان این رویداد جهانی، به طور کامل برچیده شود و میراثی از پایداری و انعطاف پذیری در برنامه ریزی رویدادهای بزرگ به جای بگذارد.

کشور قطر با میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲، نه تنها به دنبال نمایش توانمندی های خود در برگزاری یک رویداد ورزشی در مقیاس جهانی بود، بلکه قصد داشت استاندارد جدیدی در زمینه پایداری و مدیریت میراث پس از مسابقات ایجاد کند. این کشور کوچک اما ثروتمند، با سرمایه گذاری هنگفت، هشت استادیوم پیشرفته و مدرن را برای این تورنمنت آماده کرد که هر یک ویژگی های معماری و مهندسی خاص خود را داشتند. از بازسازی ورزشگاه های موجود تا ساخت سازه های کاملاً جدید با رویکردهای نوین، قطر تلاش کرد تا تجربه ای بی نظیر برای بازیکنان و تماشاگران رقم بزند. در این میان، استادیوم ۹۷۴ به دلیل ماهیت موقتی و طراحی مبتنی بر کانتینر، به نمادی از نوآوری و تعهد به پایداری تبدیل شد و توجه بسیاری از کارشناسان و علاقه مندان به معماری ورزشی را به خود جلب کرد.

۸ استادیوم قطر که برای جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ طراحی و ساخته شده است

جام جهانی ۲۰۲۲ قطر با هشت استادیوم خیره کننده میزبانی شد که هر یک نمادی از پیشرفت معماری و مهندسی در منطقه خاورمیانه بودند. این ورزشگاه ها نه تنها از نظر طراحی بصری چشمگیر بودند، بلکه با بهره گیری از فناوری های پیشرفته خنک کننده، امکان برگزاری مسابقات در شرایط آب و هوایی گرم قطر را فراهم آوردند. برخی از این استادیوم ها با الهام از فرهنگ و تاریخ غنی قطر طراحی شده بودند و برخی دیگر استانداردهای جدیدی را در زمینه پایداری و مدیریت میراث رویدادهای بزرگ ورزشی تعریف کردند.

در ادامه، مروری بر هشت استادیوم اصلی جام جهانی قطر و ویژگی های برجسته آن ها خواهیم داشت:

نام استادیوم	ظرفیت (تقریبی)	مکان	ویژگی های برجسته
استادیوم بین المللی خلیفه	۴۰,۰۰۰ نفر	دوحه	قدیمی ترین و بازسازی شده، سیستم خنک کننده پیشرفته، تنها استادیوم غیرجدید
استادیوم الجنوب	۴۰,۰۰۰ نفر	الوکره	طراحی توسط زاها حدید، الهام گرفته از قایق های صید مروارید، اولین استادیوم کاملاً جدید
استادیوم شهر آموزش	۴۰,۰۰۰ نفر	شهر آموزش	طراحی الماس گونه، کاهش ظرفیت پس از جام جهانی و اهدای صندلی ها
استادیوم البیت	۶۰,۰۰۰ نفر	الخور	طراحی شبیه چادرهای بادیه نشینان، دومین استادیوم بزرگ، اهدای ۲۸,۰۰۰ صندلی پس از جام جهانی
استادیوم احمد بن علی (الریان)	۴۰,۰۰۰ نفر	الریان	ساخته شده در محل استادیوم قدیمی، نزدیک به صحرا، دسترسی آسان با مترو
استادیوم الثمامه	۴۰,۰۰۰ نفر	دوحه	طراحی الهام گرفته از کلاه سنتی (غفیه)، کاهش ظرفیت و اهدای صندلی ها
استادیوم ۹۷۴ (راس ابو عبود)	۴۰,۰۸۹ نفر	دوحه	کاملاً موقتی و قابل برچیدن، ساخته شده با ۹۷۴ کانتینر، اولین استادیوم دمونتاژشدنی در تاریخ جام جهانی
استادیوم لوسیل	۸۰,۰۰۰ نفر	لوسیل سیتی	بزرگ ترین استادیوم، میزبان فینال، طراحی الهام گرفته از کاسه، تبدیل به مرکز تفریحی-اقامتی پس از جام جهانی

استادیوم بین المللی خلیفه، با ظرفیت ۴۰,۰۰۰ نفر در دوحه، قدیمی ترین ورزشگاه مورد استفاده در جام جهانی ۲۰۲۲ بود که در سال ۱۹۷۶ ساخته شده و قبل از جام جهانی تحت بازسازی گسترده ای قرار گرفت. این استادیوم به دلیل سیستم خنک کننده پیشرفته اش که دمای مناسبی را برای بازیکنان و تماشاگران فراهم می آورد، شهرت داشت و میزبان مسابقات تا مرحله پلی آف بود. معماری مدرن آن با حفظ عناصر تاریخی، نمادی از تلفیق سنت و نوآوری در قطر محسوب می شود.

استادیوم الجنوب، واقع در الوکره با ظرفیت ۴۰,۰۰۰ نفر، اولین استادیوم کاملاً جدید بود که برای جام جهانی ۲۰۲۲ ساخته شد. طراحی این ورزشگاه توسط معمار برجسته، زاها حدید، الهام گرفته از بادبان قایق های صید مروارید منطقه بود که نمادی از تاریخ دریانوردی قطر است. این استادیوم که در سال ۲۰۱۹ افتتاح شد، میزبان مسابقات تا مرحله یک هشتم نهایی بود و دسترسی به آن از طریق مترو اختصاصی امکان پذیر است.

استادیوم شهر آموزش، در شهر آموزش دوحه و با ظرفیت ۴۰,۰۰۰ نفر، در ژوئن ۲۰۲۰ و طی یک مراسم مجازی به مناسبت قدردانی از کادر درمان در دوران کرونا افتتاح شد. طراحی این ورزشگاه به شکل یک الماس است که در طول روز می درخشد و در شب همچون یک چراغ نورانی عمل می کند. پس از جام جهانی، ظرفیت آن به ۲۰,۰۰۰ نفر کاهش یافت و صندلی های اضافی برای ساخت استادیوم هایی در کشورهای در حال توسعه اهدا شد که نشان از تعهد قطر به میراث پایدار بود.

استادیوم البیت، با ظرفیت ۶۰,۰۰۰ نفر در الخور، دومین استادیوم بزرگ جام جهانی بود که طراحی آن از چادرهای سنتی بادیه نشینان الهام گرفته شده بود. این ورزشگاه در داخل یک مجموعه بزرگ تر قرار دارد که شامل امکانات رفاهی و تفریحی متعددی است. مقامات قطری اعلام کردند که ۲۸,۰۰۰ صندلی از این ورزشگاه پس از پایان مسابقات به کشورهای در حال توسعه اهدا خواهد شد، که این نیز گامی در جهت گسترش زیرساخت های ورزشی در جهان بود.

استادیوم احمد بن علی، با ظرفیت ۴۰,۰۰۰ نفر در الریان، در محل ورزشگاه قدیمی احمد بن علی ساخته شد و در دسامبر ۲۰۲۰ افتتاح گردید. این ورزشگاه در یکی از سنتی ترین و تاریخی ترین شهرهای قطر قرار دارد که در حاشیه صحرا واقع شده است. طراحی آن منعکس کننده فرهنگ محلی و ارتباط با طبیعت صحراست. الریان تنها چند کیلومتر با دوحه فاصله دارد و دسترسی به این استادیوم نیز از طریق مترو به راحتی امکان پذیر است.

استادیوم الثمامه، با ظرفیت ۴۰,۰۰۰ نفر و در فاصله ۱۲ کیلومتری دوحه، طراحی خاص و منحصربه فردی داشت که از کلاه سنتی مردان عرب، یعنی غفیه، الهام گرفته شده بود. این ورزشگاه که میزبان مسابقات تا مرحله یک چهارم نهایی بود، نیز پس از جام جهانی نیمی از صندلی های خود را برای کمک به توسعه ورزش در سایر کشورها اهدا کرد. این رویکرد، نشان دهنده چشم انداز قطر برای یک میراث پایدار و جهانی بود.

استادیوم لوسیل، بزرگ ترین ورزشگاه جام جهانی قطر با ظرفیت ۸۰,۰۰۰ نفر، در شهر لوسیل قرار داشت و میزبان مراسم افتتاحیه و فینال این تورنمنت بود. طراحی این استادیوم توسط شرکت بریتانیایی Foster + Partners انجام شده و ظاهر آن از کاسه های سنتی عربی الهام گرفته شده است. پس از جام جهانی، برنامه ریزی شد که استادیوم لوسیل به یک مرکز تفریحی-اقامتی بزرگ تبدیل شود، با امکاناتی نظیر مدارس، فروشگاه ها، و فضاهای سبز، که نشان از برنامه ریزی بلندمدت برای استفاده از زیرساخت ها بود.

سرنوشت عجیب استادیوم ۳۰۰ میلیون یورویی قطر که میزبان ۷ دیدار جام جهانی بود!

در میان استادیوم های مدرن و چشمگیر جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، استادیوم ۹۷۴ جایگاه ویژه ای داشت؛ نه به خاطر عظمت یا قابلیت های دائمی اش، بلکه به دلیل ماهیت کاملاً موقتی و نوآورانه آن. این ورزشگاه که با هزینه ای بالغ بر ۳۰۰ میلیون یورو ساخته شد، به عنوان اولین استادیوم کاملاً قابل برچیدن در تاریخ جام جهانی فوتبال شناخته می شود و نمادی از رویکرد پیشگامانه قطر در زمینه پایداری و مدیریت میراث رویدادهای بزرگ بود. نام ۹۷۴ نیز خود حامل دو مفهوم مهم بود: اولاً، پیش شماره بین المللی کشور قطر (+۹۷۴) و ثانیاً، تعداد کانتینرهای حمل ونقل دریایی که در ساختار اصلی آن به کار رفته بودند. این استادیوم، پیش از تغییر نام، با عنوان استادیوم راس ابو عبود شناخته می شد و در سواحل خلیج فارس، با چشم اندازی خیره کننده از افق دوحه، مکانی دیدنی برای مسابقات جام جهانی فیفا ۲۰۲۲ قطر محسوب می شد.

طراحی استادیوم ۹۷۴، با ظرفیت ۴۰,۰۸۹ نفر، کاملاً جسورانه، رنگارنگ و مدرن بود که بازتابی از بندر مجاور و تاریخ دیرینه دریایی شهر دوحه به شمار می رفت. این سازه از ۹۷۴ کانتینر حمل ونقل قابل بازیافت و بلوک های ساختمانی مدولار ساخته شده بود که امکان مونتاژ و جداسازی سریع آن را فراهم می کرد. این رویکرد نه تنها منجر به کاهش قابل توجه ضایعات ساختمانی شد، بلکه امکان استفاده مجدد از قطعات را در پروژه های دیگر فراهم آورد. هدف اصلی از ساخت این استادیوم، ایجاد یک الگوی جدید در برنامه ریزی میراث مسابقات بود؛ به جای ساخت سازه های عظیم و دائمی که پس از رویداد ممکن است بلااستفاده بمانند، قطر تصمیم گرفت یک استادیوم موقتی بسازد که بتوان آن را به طور کامل برچید و از اجزایش در مکان های دیگر استفاده کرد.

استادیوم ۹۷۴ میزبان هفت دیدار مهم در طول جام جهانی ۲۰۲۲ بود: شش بازی از مرحله گروهی و یک بازی از مرحله یک هشتم نهایی بین تیم های کره جنوبی و برزیل. این مسابقه آخر، پایان کار این استادیوم در جام جهانی بود. پیش از جام جهانی، این ورزشگاه در سال گذشته نیز میزبان شش مسابقه از جام کشورهای عربی بود که نشان از آمادگی و قابلیت های عملیاتی آن داشت. برخلاف برخی دیگر از استادیوم های جام جهانی که پس از مسابقات ظرفیتشان کاهش یافته و به منظورهای دیگری مورد استفاده قرار می گرفتند، استادیوم ۹۷۴ از ابتدا با این دیدگاه طراحی شده بود که به طور کامل از بین برود و اجزای آن به کشورهای دیگر اهدا شود یا در پروژه های ورزشی و غیرورزشی دیگر در داخل قطر به کار گرفته شود.

کار تخریب استادیوم ۹۷۴ بلافاصله پس از پایان آخرین بازی آن در جام جهانی آغاز شد. رسانه های خارجی گزارش دادند که مقامات قطری با برداشتن برزنت های ورزشگاه و تمیز کردن اطراف آن، روند جداسازی را شروع کرده اند. این سرعت عمل در برچیدن، تأکیدی بر ماهیت موقتی و برنامه ریزی دقیق پشت این پروژه بود. با وجود اینکه در ابتدا این احتمال وجود داشت که استادیوم ۹۷۴ برای جام ملت های آسیا ۲۰۲۳ نیز مورد استفاده قرار گیرد، اما مقامات قطری تصمیم گرفتند طبق برنامه اولیه، کار تخریب را آغاز کنند تا استاندارد جدیدی در پایداری و ایده های جسورانه در برنامه ریزی میراث مسابقات را به نمایش بگذارند.

استادیوم ۹۷۴ قطر، نمادی از نوآوری و پایداری، تنها سازه موقتی جام جهانی ۲۰۲۲ بود که با کانتینرهای حمل ونقل ساخته شد و پس از ۷ بازی تاریخی، برای برچیده شدن و اهدای اجزایش به کشورهای نیازمند، راهی جدید در مدیریت میراث رویدادهای بزرگ ورزشی گشود.

آینده کانتینرها و سایر قطعات استادیوم ۹۷۴ نیز خود داستانی از پایداری است. رسانه های بین المللی گزارش داده اند که کشورهای در حال توسعه در آفریقا گزینه های احتمالی برای دریافت این ۹۷۴ کانتینر هستند. این اقدام نه تنها به کاهش ضایعات کمک می کند، بلکه به توسعه زیرساخت های ورزشی در مناطقی که به آن نیاز دارند، یاری می رساند. علاوه بر آفریقا، کشور اروگوئه نیز که به دنبال کسب میزبانی مشترک جام جهانی ۲۰۳۰ است، علاقه خود را برای دریافت این کانتینرها و ساخت استادیومی مشابه ۹۷۴ اعلام کرده است. این نشان می دهد که ایده استادیوم موقتی و قابل برچیدن، فراتر از مرزهای قطر، به عنوان یک مدل موفق برای رویدادهای آینده مورد توجه قرار گرفته است.

استادیوم ۹۷۴، با وجود عمر کوتاه خود به عنوان یک ورزشگاه فعال، تأثیری ماندگار بر صنعت برگزاری رویدادهای ورزشی بزرگ گذاشت. این پروژه نشان داد که می توان با خلاقیت و برنامه ریزی دقیق، سازه هایی موقتی اما کاملاً کاربردی و زیبا را ساخت که نه تنها نیازهای یک رویداد خاص را برآورده کنند، بلکه در راستای اهداف پایداری و مسئولیت پذیری زیست محیطی نیز گام بردارند. این رویکرد، می تواند الهام بخش کشورهای دیگری باشد که در آینده میزبان رویدادهای مشابه خواهند بود و به دنبال راهکارهایی برای کاهش اثرات زیست محیطی و اقتصادی پس از پایان مسابقات هستند. میراث استادیوم ۹۷۴، فراتر از آجر و سیمان، در ذهنیت جدیدی است که در مورد ساخت وسازهای موقتی و پایدار ایجاد کرد.

سوالات متداول

استادیوم ۹۷۴ قطر چه ویژگی هایی دارد؟

استادیوم ۹۷۴ قطر با استفاده از ۹۷۴ کانتینر حمل ونقل دریایی و بلوک های مدولار ساخته شد. این ویژگی آن را به اولین استادیوم کاملاً قابل برچیدن در تاریخ جام جهانی تبدیل کرد که با هدف پایداری و قابلیت استفاده مجدد از مصالح طراحی شده بود. ظرفیت آن حدود ۴۰,۰۸۹ نفر بود و طراحی آن بازتابی از تاریخ دریایی دوحه بود.

آیا استادیوم ۹۷۴ پس از جام جهانی تخریب شد؟

بله، استادیوم ۹۷۴ طبق برنامه و پس از میزبانی آخرین بازی خود در جام جهانی ۲۰۲۲، بلافاصله آغاز به برچیده شدن کرد. اجزای آن، به ویژه کانتینرها، قرار بود به کشورهای در حال توسعه اهدا شوند تا در پروژه های ورزشی یا دیگر سازه ها مورد استفاده مجدد قرار گیرند.

چند استادیوم در قطر برای جام جهانی ۲۰۲۲ استفاده شد؟

برای برگزاری جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲، در مجموع هشت استادیوم در شهرهای مختلف قطر مورد استفاده قرار گرفتند. این استادیوم ها شامل استادیوم بین المللی خلیفه، الجنوب، شهر آموزش، البیت، احمد بن علی، الثمامه، ۹۷۴ (راس ابو عبود) و لوسیل بودند.

استادیوم های جام جهانی قطر در کجا قرار دارند؟

استادیوم های جام جهانی قطر عمدتاً در پایتخت، دوحه، و شهرهای اطراف آن نظیر الوکره، الخور، الریان و لوسیل سیتی واقع شده بودند. این نزدیکی جغرافیایی به تسهیل رفت وآمد تماشاگران و تیم ها در طول برگزاری مسابقات کمک شایانی کرد.

هدف از ساخت استادیوم ۹۷۴ چه بود؟

هدف اصلی از ساخت استادیوم ۹۷۴، ایجاد یک الگوی جدید برای برنامه ریزی میراث رویدادهای بزرگ ورزشی بود. این استادیوم به عنوان یک سازه موقتی و پایدار طراحی شد تا نشان دهد می توان پس از پایان مسابقات، یک ورزشگاه را به طور کامل برچید و از اجزای آن برای پروژه های دیگر در نقاط مختلف جهان استفاده کرد.

نام دیگر استادیوم ۹۷۴ قطر چیست؟

نام دیگر استادیوم ۹۷۴ قطر، استادیوم راس ابو عبود (Ras Abu Aboud Stadium) بود. این ورزشگاه پیش از تغییر نام رسمی به ۹۷۴، با همین عنوان شناخته می شد و در طول مراحل طراحی و ساخت نیز بیشتر با این نام مورد اشاره قرار می گرفت.