بنا بر ادعای فعالان بازار لوازم‌خانگی، بازار این لوازم امسال برخلاف سال‌های قبل در رکود بوده و در این شرایط فروش اقساطی در سرا‌های بزرگ و عرضه کالا‌های قاچاق در فضای مجازی اندک تقاضای موجود را نیز به خود جذب می‌کند.
به گفته اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی تهران، رکود کنونی بازار خلاف آن چیزی است که هر ساله شاهد بوده ایم و به طور معمول در این فصل و نزدیک‌شدن به پایان سال باید بازار راه افتد، اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است. برخی کارشناسان معتقدند که گسترش قاچاق لوازم موجب این رکود در بازار شده است.
بررسی میدانی نشان می‌دهد که کالای قاچاق نه تنها در کف بازار پیدا می‌شود؛ بلکه کانال‌های توزیع قاچاق افزایش‌یافته و به فضای مجازی و ارتباطات تلفنی نیز توسعه پیدا کرده است. باند‌های قاچاق بدون داشتن هیچ تعهد قانونی و اجبار به پرداخت‌های مرتبط با این تعهدات کالای خود را با قیمتی جذاب در بازار داخل عرضه می‌کند. این اتفاق به خروج ارز از کشور از مجاری غیررسمی می‌انجامد و در واقع دولت ارز از دست می‌دهد؛ اما عوارض گمرکی دریافت نمی‌کند. مصرف‌کننده هم با خرید کالای قاچاق از دسترسی به خدمات پس از فروش محروم می‌شود.
سالانه ۶۰۰ هزار دستگاه تلویزیون به کشور قاچاق می‌شود؟
محمدرضا شهیدی، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری با اشاره به‌وفور لوازم‌خانگی قاچاق در فضای مجازی و مراکز توزیع لوازم‌خانگی گفت: قاچاق لوازم‌خانگی به‌شدت افزایش پیدا کرده به‌طوری‌که طبق برآورد‌های انجام شده حداقل سالانه ۶۰۰ هزار دستگاه تلویزیون به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود.
شهیدی با بیان اینکه تولیدکنندگان ۳۰ درصد از پول فروش کالا را باید به عناوین گوناگونی نظیر ۹ درصد ارزش افزوده، گمرک، بیمه، هلال احمر و مالیات بر فروش و … به دولت پرداخت کنند، گفت: به طور مثال از تلویزیون به مبلغ ۱۰ میلیون تومان، ۷ میلیون تومان به تولیدکننده و ۳ میلیون مابقی به عنوان حقوق و مالیات دولتی داده می‌شود.
وی ادامه داد: این در حالی است که متخلفین با ورود کالای قاچاق از مبادی غیررسمی به‌نوعی از مالیات، بیمه، گمرک و … معاف می‌شوند همین مسئله یک رقابت نابرابری را میان تولیدکنندگان و قاچاقچیان ایجاد کرده است.
تفاوت معنادار میان تأمین مالی تولیدکنندگان لوازم‌خانگی و قاچاقچیان
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری با اشاره به تفاوت تأمین مالی در ورود کالا میان تولیدکنندگان لوازم‌خانگی و قاچاقچیان بیان کرد: تولیدکنندگان حدود ۸۰ روز در نوبت تأمین ارز قرار می‌گیرند؛ اما گردش مالی قاچاقچیان بدین صورت است که ابتدا سوخت، گازوئیل و بنزین را از کشور خارج کرده و سپس از کشور دیگری محصولات قاچاق را وارد کشور می‌کنند.
شهیدی در همین رابطه ادامه داد: در وضعیت ایجاد شده می‌توان گفت عملاً به قاچاقچیان دلار یا ارز بسیار ارزان زیر ۳ هزار تومان تعلق گرفته است؛ زیرا آنها گازوئیل را حدود ۲ تا ۳ هزار تومان خریداری کرده و در طرف دیگر مرز با قیمت حدودی هر لیتر ۴۰ هزار تومان عرضه می‌کنند به عبارتی قاچاقیان کالای قابل تبدیل به ارز یعنی سوخت در اختیار دارند بر اساس اخبار منتشر شده روزانه ۱۵ میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق می‌شود.
چرا بانک مرکزی حساب مالی متخلفین را رصد نمی‌کند؟
وی عنوان کرد: تولیدکنندگان ازیک‌طرف با وضع مالیات‌های سنگین، عوارض و … تحت‌فشار دولت قرار دارند؛ ولی در فضایی رقابت می‌کنند که قاچاقچیان هیچ‌گونه پرداختی ندارند از سوی دیگر بانک مرکزی نیز با رصد گردش حساب و تفکیک حساب تجاری از شخصی تمام فشار خود را بر تولیدکنندگان گذاشته است.
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری تصریح کرد: بانک مرکزی به‌راحتی از طریق اطلاعات وبگاه‌ها و کانال‌های تلگرامی توزیع‌کننده لوازم‌خانگی قاچاق، می‌تواند اسامی، شماره کارت و سایر اطلاعات متخلفین را تشخیص داده و حساب آنها را رصد کند یکی از گلایه‌های تولیدکنندگان این است که چرا باید حساب پولی کشور در خدمت کالای غیررسمی و قاچاق قرار بگیرد؟
شهیدی با اشاره به بهانه‌جویی برخی از دستگاه‌های برخوردکننده به قابل‌تشخیص نبودن محصولات قاچاق بیان کرد: از ۳ سال گذشته برای شناسایی کالای قاچاق از غیر قاچاق در حوزه لوازم‌خانگی از شناسه کالا و کد رهگیری استفاده می‌شود به عبارتی تمام زیرساخت‌های لازم برای مبارزه با قاچاق لوازم‌خانگی توسط تولیدکنندگان رعایت می‌شود؛ ولی متأسفانه اراده لازم برای برخورد با کالای قاچاق وجود ندارد.
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری عنوان کرد: ظرفیت تولید لوازم‌خانگی دوبرابر میزان تولیدات فعلی است؛ یعنی در حال حاضر با نصف ظرفیت تولید کار پیش می‌رود؛ بنابراین مسئله‌ای برای تأمین نیاز داخلی لوازم‌خانگی وجود ندارد و با فراهم‌شدن شرایط تبادل بانکی می‌توان صادرات لوازم‌خانگی را نیز آغاز کرد.
شهیدی با اشاره به افزایش کیفیت لوازم‌خانگی در چند سال اخیر ادامه داد: در ۵ سال گذشته به شدت روی کیفیت محصولات لوازم خانگی کار شده و چنانچه شرایط برای تولیدکنندگان مهیا شود باز هم کیفیت محصولات را بالاتر برده تا بازار خارجی را نیز در دست بگیریم.