عمومی

مرور کارنامه دولت موقت به نخست‌وزیری بازرگان

پس از سال 1979 3 فوریه امام خمینی به ایران بازگشت و شاپور بختیار همچنان به پیشنهاد شورای انقلاب و در تاریخ 6 فوریه خود را نخست وزیر قانونی می دانست. با تصمیم امام خمینی ، مهدی بازرگان به نخست وزیری منصوب شد تا دولت موقت تشکیل دهد.

به گزارش ترندونی ، شرق در ادامه نوشت: دولت موقت وظیفه داشت در زمان انتقال از سلطنت به جمهوری اسلامی و در طول دوره خود ، برگزاری همه پرسی برای تغییر نظام سیاسی کشور و برگزاری انتخابات مقدماتی (کارشناسان بعدی) کشور را اداره کند. راه را برای تصویب قانون اساسی ، دوره اول مجلس شورای اسلامی و انتخاب اولین رئیس جمهور آماده کنید. در همان روز امام از مردم خواست كه بی سر و صدا در حمایت از نخست وزیر موقت مهدی بازرگان تظاهرات كنند. این راهپیمایی در تاریخ 7 فوریه به دعوت انجمن ضد روحانیت تهران برگزار شد. در 8 فوریه ، مهندس بازرگان مهمترین وظایف دولت موقت را اعلام كرد كه عبارتند از: دستیابی و انتقال قدرت ، ارائه و اثبات مشروعیت ، احیا و اداره كشور ، تهیه انتخابات مجلس م Constسسان و رای گیری عمومی درباره قانون اساسی جدید ، انتخابات پارلمانی. مجلس شورای ملی (بعداً اسلام) ، استعفا و تحویل به رئیس جمهور و دولت بعدی.

پس از پیروزی انقلاب ، بازرگان در 14 فوریه در کاخ نخست وزیر مستقر شد و شروع به انتخاب اعضای دولت و تعیین روسای ادارات و سازمان ها کرد. وی صادقا قطب زاده را به عنوان مدیرکل صدا و سیما ، سرلشکر محمد نوروزی را به عنوان رئیس پلیس ، ژنرال قرنی را به عنوان رئیس ستاد ، ابراهیم یزدی (15 فوریه) معاون نخست وزیر و هاشم صباغیان را به عنوان معاون نخست وزیر و ابن منصوب کرد. امیرانتظام منصوب شد و در تاریخ 16 فوریه اعضای دولت انتخاب شدند: كریم سنجابی وزیر امور خارجه ، احمدصدر حاجاسید جوادی وزیر كشور ، مصطفی كتیرایی وزیر مسكن و شهرسازی ، یوسف طاهری قزوینی وزیر راه و ترابری برنامه های علی اكبر وزیر راه و ترابری سازمان بودجه ، وزیر بهداشت و رفاه کاظم سامی ، وزیر کار و امور اجتماعی داریوش فروهر ، وزیر اقتصاد و دارایی علی اردلان و وزیر دادگستری اسدالله مبشری. در اوایل ماه مارس ، وزرای دیگری از جمله ناصر میناچی وزیر اطلاعات ، علی شریعتمداری وزیر علوم ، فرهنگ و هنر ، غلامحسین شکوهی وزیر آموزش ، احمد مدنی وزیر دفاع و حسن اسلامی وزیر پست ، تلگراف و تلفن وزیر آموزش و پرورش انتخاب شدند.

مهندس بازرگان در انتخاب اعضای کابینه سابقه مبارزه ، شهرت خوب و شایستگی اخلاقی و اجتماعی ، شایستگی ، استخدام و صلاحیت اداری و فنی در کار ارجاع را داشت. این افراد بیشتر مبارزان دوران پهلوی و نیروهای چپ لیبرال و مذهبی بودند که به اعتبار و صداقت مشهور بودند و دارای تحصیلات عالی بودند.

دولت موقت پس از رهبری و شورای انقلاب به عنوان سیاستگذار استراتژیک سیستم ، در مقام سوم در سلسله مراتب قدرت سیاسی قرار داشت. هدف اصلی دولت موقت “خدمت به ایران از طریق اسلام و نظم اسلامی” بود. دولت خود را امین و سرپرست مسئول امور مردم و اموالی می دانست كه مردم تحت نظارت مردم به آنها سپرده می شدند. سیاست دولت موقت اصلاح شد و برنامه ساخت آن گام به گام ، اصولی و بلند مدت بود. نظرات دولت موقت در برخی موارد با نظرات و توصیه های رهبر معظم انقلاب و شورای انقلاب که بر اساس اسلام ، ولایت فقیه ، “خدمت به اسلام از طریق ایران” ، صادرات انقلاب و اقدام سریع انقلابی بود ، مغایرت داشت. بنابراین ، دولت موقت گاهی مورد انتقاد برخی افراد و نهادهای انقلابی قرار گرفت و حتی به اصلاحات ، خیانت و سازش با ایالات متحده متهم شد.

همه پرسی برگزار می کند

1978 مارس. دولت موقت یک همه پرسی جایگزین را در دستور کار قرار داد. بازرگان نام “جمهوری دموکراتیک اسلامی” را به این معنی دانست که پس از مخالفت های چشمگیر در سال 1979 بود. همه پرسی جمهوری اسلامی در 10 و 11 آوریل و در 4 آوریل برگزار شد. نتیجه همه پرسی بیش از 98 درصد به نفع جمهوری اسلامی بود. گام بعدی دولت موقت برگزاری انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی بود. بنابراین ، در سال 1979 17 ژوئن دولت پیش نویس قانون اساسی را در روزنامه های کثیرالانتشار منتشر کرد و در تاریخ 29 ژوئیه همان سال ، دولت. – در روزنامه ها پیش نویس قانون انتخابات مجلس خبرگان را منتشر کرد. سرانجام در تاریخ 20 ژوئیه. انتخابات مجلس خبرگان برگزار شد و مجلس در 19 اوت افتتاح شد. با این حال ، عمر دولت موقت برای تصویب قانون اساسی و تکمیل کار مجلس خبرگان کافی نبود.

موانع دولت موقت

دولت موقت کار خود را در شرایط بدی آغاز کرد و با مشکلات زیادی روبرو شد. از یک طرف ، وی با کودتایی از سوی گروههای سیاسی مخالف نظام اسلامی ، برخی از نهادهای انقلابی تازه تأسیس و مشکلات ناشی از آشفتگی پس از انقلاب روبرو شد. از سوی دیگر ، یک شکاف نظری در حاکمیت دولت موقت و رهبری و شورای انقلاب وجود داشت. . دولت موقت راه و روش نهادهای انقلابی مانند سپاه پاسداران ، دادگاه های انقلاب و کمیته ها را در پیش نگرفت و آنها را به عنوان یک مانع مهم در مسیر خود در نظر گرفت. در همان زمان ، دولت با چالش هایی از قبیل تقاضای خودمختاری اقلیت های قومی ایران روبرو بود که غالباً توسط جریانات ضد اسلامی سازماندهی و کنترل می شدند و بیش از هرجای دیگر باعث بروز بلایایی در کردستان شدند. دولت موقت گفتگو در مورد مسئله کردستان را برگزید و صادقه زیباکلام را به عنوان مذاکره کننده منصوب کرد. وی سپس به یک کمیسیون سه نفره از وزرای دفاع ، وزیران کشور و مشاوران دستور داد تا مسائل کردها را از طریق مذاکرات سیاسی حل کنند.

دولت موقت همچنین با تأکید بر آزادی مطبوعات و خودداری از خشونت ، خواستار حفظ نظم موجود ، بقای ارتش و پیگیری یک سیاست منسجم شد. اما شورش در خیابانهای گروههای چپ ضد رژیم ، مراکز تصمیم گیری متعدد ، شعارهای افراطی مانند انحلال ارتش ، کاهش کارکنان و پاکسازی در جریان بود. در همین حال ، برای حل اختلاف با شورای انقلاب ، برخی از اعضای شورا به کابینه پیوستند تا تصمیمات این دو نهاد مهم انقلابی یکسان باشد. اعضای شورا به عنوان معاون در چندین وزارتخانه مهم خدمت کرده اند: اکبر هاشمی رفسنجانی و محمدرضا مهدویکانی در وزارت کشور ، آیت الله سید علی خامنه ای در وزارت دفاع ، ابوالحسن بنی صدر در وزارت دارایی و محمد جواد باهنر در وزارت آموزش و پرورش. همچنین تصمیم گرفته شد که گروهی از اعضای دولت به شورای انقلاب برگردند.

اختلاف نظر

در طول عمر کوتاه دولت موقت ، چندین وزیر به دلیل اختلاف نظر استعفا دادند که منجر به تغییر شد. کریم سنجابی از وزارت امور خارجه استعفا داد و ابراهیم یزدی جایگزین وی شد. مصطفی چمران جایگزین ابراهیم یزدی ، معاون نخست وزیر در امور انقلاب و عباس امیرانتظام ، سفیر ایران در سوئد شد. احمدصدر حاجیاسید جوادی از وزارت کشور به وزارت دادگستری نقل مکان کرد. صادق طباطبایی وزیر امور سیاسی شد. معین فر وزیر مشاور سابق و رئیس سازمان برنامه و بودجه به وزارت نفت رسید و عزت الله سحابی وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه شد.

دولت موقت ، با وجود موانع فراوان و تنها یک دولت انتقالی که وظیفه اصلی آن توافق بر سر یک سیستم جدید بود ، گام های مهمی را نیز برداشته است ، از جمله بازنشستگی ارتش ، ژاندارمری و روسای پلیس ؛ تصفیه ساواک ، ستون 2 و اطلاعات نظامی و پلیس ؛ آزادی مطبوعات ، انجمن ها و احزاب تأسیس یک نهاد بازرسی ملی ؛ وام های بیکاری برای بیکاران ؛ ملی کردن صنایع بزرگ مرتبط ، بانک ها و زمین های بایر شهری ؛ معافیت های مالیاتی و مالیاتی نوسازی برای خانواده های کم درآمد ؛ لغو سیستم مراقبت از بانوان و کاهش زمان مکالمه از دو سال به یک و نیم سال. ایجاد صندوق جبران خسارت انقلاب ملی و توزیع درآمد یک روزه نفت برای توسعه هر استان. سیاست خارجی دولت موقت مبتنی بر همزیستی مسالمت آمیز و حفظ روابط دوستانه با سایر کشورها از جمله ایالات متحده ، احترام متقابل ، منافع و منافع بود.

همچنین انکار سلطه و وابستگی به شرق و غرب و رعایت اصل بی طرفی در درگیری های بین المللی بین شرق و غرب از اصول و مبانی سیاست خارجی دولت موقت بود. رهبر اصلی انقلاب و شورای انقلاب منافع اسلام را بالاتر از این دانستند و معتقد به آزادی انقلاب و شعار نه شرقی و نه غربی بودند که منافع دو قدرت بزرگ جهان را دنبال می کردند. این اختلاف نظر ، ضعف وزارت امور خارجه و همچنین تعدادی از مراکز تصمیم گیری ، مانع از اجرای سیاست های پیش بینی شده توسط دولت موقت شده و در طول دوره خود به سازش و بی عملی متهم شده اند. دولت موقت سیاست تدریجی را در قبال دولت های اروپایی دنبال کرد و از تنش اجتناب کرد و روابط وی با فرانسه به دلیل حمایت ایمو خمینی و انگلیس دوستانه بود. در روابط خود با اتحاد جماهیر شوروی ، سیاست بی طرفی مثبت را نیز دنبال کرد و از مقوله های ضد شوروی خودداری کرد. زیرا وی این سیاست را به نفع آمریکا دانست. در منطقه ، وی روابط خود را با مصر بر سر تأیید شاه قطع کرد و با وجود تحریکات دولت عراق در خوزستان ، سیاست صلح را دنبال کرد.

مهمترین اقدامات دولت موقت در سیاست خارجی عبارت بود از: هم ترازی نه شعارهای شرقی و نه غربی با عدم تعادل منفی ، لغو توافق نامه کاپیتولاسیون ، برچیدن پایگاه های آمریکا و خارجی از ایران ، توافق نامه های تانک AWACS و انگلیس آمریکا ، عدم عضویت ، شناسایی سازمان آزادیبخش فلسطین و تأسیس سفارت فلسطین در تهران ، قطع رابطه با رژیم اشغالگر اسرائیل و آپارتاید در آفریقای جنوبی ، حمایت از جنبشهای آزادیبخش ، به ویژه جنبشهای اسلامی در آسیا و آفریقا.

سفر به الجزایر ، ربودن سفارت آمریکا و استعفا از دولت بازرگان

پس از استعفا کریم سنجابی ، ابراهیم یزدی به وزارت امور خارجه منصوب شد و دولت موقت به سیاست حفظ بی طرفی مثبت و روابط با ایالات متحده ادامه داد ، که مورد استقبال دولت ایالات متحده قرار گرفت. 1979 30 نوامبر نخست وزیر به مناسبت استقلال الجزایر هیاتی متشکل از ابراهیم یزدی وزیر امور خارجه و مصطفی چمران را رهبری کرد. در جریان این دیدار ، اعضای دولت موقت با زبیگنیو برژینسکی (مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا جیمی کارتر) دیدار کردند. این گفتگوها بر روابط دو کشور ، لزوم تغییر نگرش ایالات متحده نسبت به ایران و جبران رفتارهای گذشته ، تناقض بین محمد رضا شاه پناهجوی آمریکایی و اموال وی متمرکز بود. به دنبال این جلسه و مذاکرات در 4 نوامبر. گروهی از جوانان انقلابی – بعداً دانشجویان امام خمینی (ره) خوانده شدند – در مخالفت با جلسه سفارت آمریكا را اشغال كردند و بازرگان كه امیدی به حل اختلاف با نهادها و نیروهای تندرو انقلابی نداشت ، نیز مخالف اشغال سفارت بود. تولد ، او در 14 نوامبر است. امام از استعفای دولت موقت حمایت نکرد اما بازرگان نسخه ای از نامه استعفا را به رادیو تحویل داد و استعفای دولت علنی شد. به دنبال اعلام استعفای خود از صداوسیما ، استعفای دولت پذیرفته شد و امام از آنها به دلیل زحمات و خدمات در طول دوره انتقال تشکر کرد و به دین ، ​​اعتماد و حسن نیت رئیس دولت موقت اعتماد کردند.

قبل از آن بازرگان در سال 1979 استعفا داد. در ماه جولای ، امام آن را قبول نکردند. بنابراین عمر دولت موقت پس از 9 ماه کار به پایان رسید. بازرگان در نامه استعفا خود نوشت: «بسم الله الرحمن الرحیم. حضور مبارک آیت الله العظمی امام روح الله الموسوی خمینی. با احترام ، پیرو توضیحات مکرر و با توجه به اینکه مداخله ، آزار و اذیت ، مقاومت و اختلاف نظر باعث شده است که من و همکارانم نتوانم وظایف و مسئولیت های محوله را نجات داده و کشور را نجات دهیم و انقلابی بدون وحدت در شرایط بحرانی تاریخی کنونی بدست آوریم. وحدت رهبری امکان پذیر نیست ، بنابراین او درخواست استعفا می دهد تا همه امور را به نظر خود صحیح قبول کند یا داوطلبانی را برای هماهنگی برای تشکیل دولت منصوب کند. آرزوها و دعاهای موفقیت مهدی بازرگاناس ، 14/8/58 “.

در آخرین پیام رادیویی و تلویزیونی ، خداحافظی با ملت ، وی همچنین گفت: “اول از همه ، من از مردم می خواهم که در مورد اشتباهات ، ضررها ، خساراتی که ما متحمل شده ایم و باید متحمل شویم. هرجا که بودیم ، در حین جنگ و یا در خدمات اداری ، گام به گام و در سنگرها جلو می رفتیم و راه و روش دیگری را نمی دانستیم ، اکنون پشیمان می شویم و عذرخواهی می کنیم زیرا مردم بودیم و راه دیگری نبود. “آن زمان ما مورد توجه قرار گرفتیم.

مهندس بازرگان با گلایه از مداخله غیر موجه در کار دولت موقت ، در پاسخ به حمله انتقاد آمیز به جلسه وزرا با نمایندگان خارجی بدون اجازه ، گفت: اجازه دهید جرز به نفع هر نخست وزیری باشد که خواستار ملاقات با وزرا باشد.

اداره کشور توسط شورای انقلاب انجام می شود

یک روز پس از استعفای دولت موقت ، امام یک شورای انقلابی را برای اداره کشور منصوب کرد. متن فرمان امام این است: “بسم الله الرحمن الرحیم”. شورای انقلابی جمهوری اسلامی. از آنجا که ص. بازرگان در سال 1998 از نخست وزیری استعفا داد. وی در 8 آگوست ، با استناد به دلایل اخراج خود ، از تلاش ها و خدمات خستگی ناپذیر خود در دوره انتقال تمجید کرد و با اعتماد به دین ، ​​اعتماد و خیر مشارالیه استعفا داد. قبول کردم من به شورای انقلاب دستور دادم كه امور كشور در حال گذار را مراقبت و اداره كند و وظیفه این شورا این است كه امور زیر را بدون هیچ گونه امكانی انجام دهد: 1- تهیه قانون همه پرسی قانون اساسی – آماده سازی برای انتخابات مجلس شورای ملی – آماده شدن برای ریاست جمهوری. قابل ذکر است که آنها با توکل به خداوند متعال و اعتماد به قدرت ملت بزرگ ، باید انقلابی و قاطعانه ، خصوصاً در پاکسازی دستگاه های اداری و رفاه طبقات بی سرپناه بی سرپرست ما ، اقدام کنند. 15/8/58 ».

روز بعد ، شورای انقلاب با صدور بیانیه ای برنامه خود را برای اداره کشور اعلام کرد. در همان زمان ، شهید بهشتی ، نایب رئیس مجلس خبرگان و عضو شورای انقلاب ، در مصاحبه ای گفت: “از این پس ، ایران بدون نخست وزیر تا انتخابات ریاست جمهوری بعدی انتخاب خواهد شد …

آجاتولا بهشتی درباره وظایف جدید شورای انقلاب گفت: “وظیفه عمومی دولت ، یعنی اعدام ، به شورای انقلاب واگذار می شود و مانند همه شوراهای انقلابی جهان عمل می کند. تاکنون ما می خواستیم راهی جدید ، شورای انقلابی و دولت انقلابی و غیره داشته باشیم.” همانطور که آقای بازرگان در استعفا گفت ، هماهنگی و اجماع لازم به اثبات نرسیده است. در واقع ، یا دولت انقلاب باید مطابق با موقعیت خود عمل می کرد ، یا شورای انقلاب توسط امت و امام ، هم امت و هم امام انتخاب می شد. – آنها طبق روال توصیه شده توسط شورای انقلاب ، مسائل را حل و فصل کردند.

انتهای پیام

دکمه بازگشت به بالا